Di tích lịch sử đình An Biên

Bên cạnh đền Nghè, nhưng …

Anh Bùi Thế Hưng, trưởng Ban tổ chức lễ đón nhận Bằng di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật đình An Biên, hồ hởi: “Bình thường lễ hội đình An Biên thu hút được nhiều du khách. Nhưng năm nay, lễ hội được tổ chức một cách chuyên nghiệp hơn, chắc chắn những người là con cháu nữ tướng Lê Chân và du khách thập phương sẽ cảm nhận được niềm tự hào về truyền thống đất và người An Biên”.

Đình An Biên còn có tên là đình Đông An, tức đình thôn Đông, xã An Biên một làng gốc của nội đô Hải Phòng nay. Đình gắn với tên tuổi Nữ tướng Lê Chân thời Hai Bà Trưng. Lê Chân là một người con gái đẹp, thông minh, con của Lê Đạo, một thầy thuốc tài ba, đức độ ở một làng nhỏ là An Biên, huyện Đông Triều, (Quảng Ninh). Năm nàng 18 tuổi, tên thái thú Tô Định nhà Hán dùng quyền thế ép nàng làm vợ, nhưng Lê Chân nhất mực từ chối. Chuyện cầu hôn không thành, Tô Định đê hèn hãm hại bố mẹ Lê Chân. Căm giận Tô Định- quân cướp nước tham tàn bỉ ổi, Lê Chân quyết chí trả thù nhà, đền nợ nước. Nàng tìm thầy luyện võ nghệ, binh thư , sau đó đến vùng đất An Biên, An Dương ở Hải Phòng chiêu tập binh mã. Vùng đất An Biên lúc bấy giờ chỉ là một bãi đất phù sa mới được bồi đắp, lơ thơ cỏ dại và mấy túp lều tranh của dân chài lưới. Đến vùng An Biên, Lê Chân bắt tay vào khai khẩn đất hoang, lập ấp mở làng, tích trữ lương thảo, sắm sửa vũ khí và thu nạp quân sĩ, binh mã. Khi đã có lực lượng trong tay, Lê Chân lên xứ Đoài gặp Trưng Trắc, Trưng Nhị xin được tham gia đánh giặc. Gặp được người đồng tâm mưu nghiệp lớn, Lê Chân cùng Hai Bà Trưng ngày đêm bàn tính kế sách khởi nghĩa, lật đổ ách đô hộ của nhà Hán, giành độc lập cho đất nước. Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng kết thúc, Lê Chân tuẫn tiết. Bà được tôn là thành hoàng làng An Biên. Đền Nghè và đình An Biên đều thờ bà, nhưng đình An Biên gắn với lễ hội thắng trận của nữ tướng.

Theo đơn vị tổ chức lễ hội, việc tổ chức lễ hội ở đình là tái hiện cảnh tập luyện võ của nghĩa quân dưới quyền nữ tướng Lê Chân trước kia. Lễ hội của đình một thời đã bị mai một những trò chơi dân gian, giờ đang được khôi phục.

“Cùng với đền Nghè, tượng đài Lê Chân dựng năm 2000 tại dải công viên trung tâm thành phố, đình An Biên góp phần tạo nên một quần thể di tích văn hóa lịch sử có giá trị tại trung tâm thành phố Cảng. Nhưng so với đền Nghè, đình An Biên chưa được đầu tư đúng mức để hình ảnh và giá trị văn hóa cũng như lịch sử của đình được biết đến rộng rãi. Lễ hội năm nay cũng là cách để mở đầu cho những dự án du lịch”, anh Bùi Thế Hưng cho biết.

Cùng chung tay bảo vệ giá trị di tích

Đình An Biên không rõ năm khởi dựng. Đình hiện nay được trùng tạo năm 1929, theo kiểu kiến trúc đời Nguyễn, gồm 7 gian tiền đường, 3 gian ống muỗng, 3 gian hậu cung. Đình xây dựng trên khuôn viên rộng, trông ra hồ nước. Trước đây, đình xuống cấp, đồ thờ tự bị mất mát hư hỏng nhiều. Hiện người dân địa phương và du khách thập phương tự nguyện đóng góp tu sửa đình, mua sắm thêm đồ thờ tự, trong sân đình dựng tượng nữ tướng và núi giả, vườn hoa...

Nhờ có sự đóng góp của dân làng An Biên, đình giờ là một quần thể kiến trúc đẹp. Ngày 22 – 1 - 2009, Bộ Văn hóa – Thể thao – Du lịch cấp bằng di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật. “Đóng góp để khôi phục đình là nghĩa vụ của những người con làng An Biên như chúng tôi. Chúng tôi rất vui khi biết tin kiến trúc đình được Nhà nước công nhận có giá trị nghệ thuật và lịch sử”, ông Lê Quan Hoàn, một người dân An Biên đang công tác ở Quảng Trị, cho biết.

Đặng Tuyền