Đình Võ Liệt được xây dựng từ năm 1859 với diện tích 347m2. Đây là di tích lịch sử văn hoá, kiến trúc nghệ thuật độc đáo, là nơi vinh danh và tôn thờ đạo học (còn gọi là Văn Chỉ), đồng thời cũng là nơi chứng kiến của nhiều sự kiện lịch sử trọng đại của vùng đất có bề dày truyền thống cách mạng Nghệ Tĩnh nói riêng và của dân tộc nói chung.
Đây cũng chính là nơi ra đời của chính quyền Xô Viết đầu tiên trong cao trào cách mạng 1930-1931, cũng như các hoạt động của chính quyền cách mạng trong thời kỳ kháng chiến. Năm 1988, đình đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng di tích lịch sử cấp quốc gia.
Qua năm tháng, thăng trầm của lịch sử, đình Võ Liệt bị xuống cấp nghiêm trọng. Dự án trùng tu, tôn tạo đình Võ Liệt đã được UBND tỉnh Nghệ An phê duyệt theo Quyết định 1940/QĐ.UBND-CN từ năm 2009 với tổng mức đầu tư 9,5 tỷ đồng.
 |
| Phía bên ngoài hành lang, nhiều mảng gạch nền bị bong tróc. |
Tuy nhiên, sau hơn 7 năm thi công, dự án mới chỉ hoàn thành 2/3 công đoạn. Gói thầu thứ 3 về cung cấp, thiết kế nội thất vẫn chưa thể hoàn thành. Hiện nhiều hạng mục thuộc 2 gói thầu 1 và 2 cơ bản đã hoàn thành, tuy chưa đưa vào sử dụng nhưng đã có dấu hiệu xuống cấp. Ngay lối vào trước hồ bán nguyệt, mương thoát nước qua đường đã lún, sập 4 -5 chỗ tạo thành những cái hố lớn, bẫy người và phương tiện.
Tương tự, trên lối vào cổng phụ bên trái di tích, cạnh hồ bán nguyện, đúng vào nơi đặt ống dẫn nước, đã lún sập gần 4m2. Tam cấp lên xuống hồ bán nguyệt đã lở toác, trơ đá vôi. Xung quanh hồ bán nguyệt từ lâu đã không có cây, gạch ngói rơi vãi, lối đi đầy cỏ dại tạo nên quang cảnh hoang vu, tiêu điều.
Theo tìm hiểu của phóng viên, toàn công trình đình Võ Liệt được chia thành 3 gói thầu chính. Gói thầu thứ nhất là tu bổ, tôn tạo đình chính, nghi môn, nhà bia, xây mới nhà bia ghi công cao trào cách mạng 1930-1931, nhà bao che và chống mối mọt cho công trình. Gói thầu thứ 2 là xây mới hồ sen, sân, đường nội bộ, bãi đỗ xe, hệ thống cấp điện, nước, hệ thống phòng chống chữa cháy, tường rào. Gói thầu cuối cùng là cung cấp nội thất cho công trình như “đồ tế khí” (nội thất bên trong đình). Công trình này hoàn thành sẽ được bàn giao cho huyện Thanh Chương và xã Võ Liệt trực tiếp quản lý.
Ông Võ Văn Hải, Chánh Văn phòng Huyện uỷ Thanh Chương cho hay: “Nguyên nhân gói thầu thứ 3 đến nay vẫn chưa triển khai là do phần thiết kế nội thất của đình Võ Liệt hiện vẫn chưa được phê duyệt”. Cũng theo ông Hải, huyện Thanh Chương đã nhiều lần gửi công văn lên các cấp nhưng chưa có phản hồi.
Đình Võ Liệt có ý nghĩa rất lớn trong đời sống văn hóa và tinh thần của người dân địa phương. Việc đình Võ Liệt đang bị xuống cấp nghiêm trọng như hiện nay, đòi hỏi các cấp, các ngành cần quan tâm hơn nữa, sớm có kế hoạch trùng tu để di tích đi vào hoạt động.
