Di sản điện ảnh trên hành trình hợp tác văn hóa Việt Nam - Mỹ

Thực hiện Kế hoạch tổ chức Chương trình Triển lãm, Chiếu phim và Hội thảo Kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam (30/4/1975 – 30/4/2025), thiết thực chào mừng kỷ niệm 80 năm Quốc khánh Nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025); Bộ VH-TT& DL chỉ đạo Viện Phim Việt Nam chủ trì tổ chức Hội thảo “Di sản điện ảnh trên hành trình hợp tác văn hóa Việt Nam - Mỹ” tại Hà Nội ngày 8/8/2025.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Thứ trưởng Tạ Quang Đông cho biết, trong dòng chảy xuyên suốt của lịch sử, văn hóa luôn là nhịp cầu nối bền chặt và sâu sắc giữa các quốc gia, dân tộc.

Nghệ thuật điện ảnh, một thành tố quan trọng của văn hóa, với sức lan tỏa mạnh mẽ, khả năng lưu giữ ký ức và phản ánh chân thực đời sống, đã và đang đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự hiểu biết, tôn trọng và hợp tác giữa các quốc gia.

Đặc biệt, trên hành trình hợp tác văn hóa Việt Nam - Mỹ từ sau những năm nỗ lực tái thiết, khắc phục hậu quả chiến tranh để đưa đất nước bước vào thời kỳ đổi mới, hội nhập, điện ảnh đã trở thành một kênh giao lưu hữu hiệu, mở ra không gian đối thoại và thấu cảm giữa hai nền văn hóa tưởng chừng rất khác biệt.

Tại phiên chuyên đề “Di sản điện ảnh - Giá trị nghệ thuật, lưu trữ, khai thác và phổ biến phim” với sự chủ trì điều hành của Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đỗ Lệnh Hùng Tú, Chủ tịch Hội Điện ảnh Việt Nam các chuyên gia, khách mời đã cùng tham luận, bàn thảo về di sản điện ảnh nói chung và các tác phẩm điện ảnh Việt Nam đề tài chiến tranh nói riêng, thể hiện giá trị qua các khía cạnh nghệ thuật, lưu trữ, khai thác và phổ biến phim.

Các chuyên gia khẳng định vai trò của Viện Phim Việt Nam trong việc tập trung vào tầm nhìn và hợp tác quốc tế trong lĩnh vực bảo quản và lưu trữ phim; thúc đẩy di sản quan trọng của kho lưu trữ phim cho các thế hệ tương lai.

Đặc biệt, các khách mời nhấn mạnh giá trị lịch sử của hình ảnh tư liệu được thể hiện thông qua việc bảo tồn và thúc đẩy di sản văn hóa độc đáo vì mong muốn hòa bình, độc lập dân tộc.

Trong phiên chuyên đề “Điện ảnh - cầu nối thúc đẩy giao lưu văn hóa Việt Nam - Mỹ” do Tiến sĩ Nguyễn Văn Tình, nguyên Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế - Bộ VH-TT& DL, chủ trì điều hành, các chuyên gia, khách mời chia sẻ góc nhìn về điện ảnh và các loại hình nghệ thuật khác (thơ ca, âm nhạc...), trong đó tập trung vào các tác phẩm viết về cuộc kháng chiến giành độc lập dân tộc của quân dân Việt Nam.

Dấu ấn riêng của điện ảnh Việt Nam trong việc lan tỏa giá trị nhân văn góp phần thúc đẩy sự kết nối giữa các nền văn hóa. Những hoạt động văn hóa đối ngoại, trong đó có điện ảnh đã góp phần tích cực nhằm thúc đẩy quan hệ hữu nghị, hợp tác cùng phát triển giữa Việt Nam và Mỹ.

Hội thảo là dịp nhìn lại vai trò của điện ảnh như một phần quan trọng của di sản văn hóa gắn liền với lịch sử, ký ức và quan hệ quốc tế. Đồng thời, hướng đến khai thác, phổ biến, bảo tồn và lan tỏa giá trị lịch sử, văn hóa của các tư liệu, tài liệu điện ảnh lưu trữ thông qua những thước phim, clip, hình ảnh, tư liệu phim… đến đông đảo công chúng.

Từ nỗ lực khắc phục hậu quả chiến tranh, hàn gắn, hòa giải đến bình thường hóa quan hệ, thiết lập đối tác toàn diện..., điện ảnh trở thành cầu nối văn hóa, thúc đẩy và tôn vinh giá trị của hòa bình giữa hai nước.

Hội thảo đã đón nhận được nhiều khuyến nghị, sáng kiến, đề xuất giải pháp khả thi cho việc nâng tầm hiệu quả công tác bảo quản, lưu trữ, khai thác, phổ biến, quảng bá, lan tỏa giá trị nhân văn của di sản điện ảnh Việt Nam trên trường quốc tế, đặc biệt là di sản điện ảnh chiến tranh cách mạng, góp phần thúc đẩy sự kết nối giữa các nền văn hóa hướng tới một tương lai phát triển bền vững trong kỷ nguyên đất nước vươn mình.