Trong cuốn Sống đạo - Tiểu sử Ueshiba Morihei - Khai tổ aikido (Thiện Tri Thức và NXB Hồng Đức), Ueshiba Kisshomaru - con trai của khai tổ, đạo chủ (Doshu) đời thứ hai - kể lại chi tiết về cuộc đời của cha mình từ những năm đầu còn trẻ dưới thời kỳ Minh Trị đầy biến động, những ảnh hưởng và khám phá dẫn đến sự phát triển của aikido cho đến khi Ueshiba Morihei qua đời vào năm 1969.
Tác phẩm được viết từ một góc nhìn độc đáo và trìu mến mà không phiên bản nào khác về cuộc đời của O Sensei (Đại tiên sinh, cách gọi tôn kính của người Nhật) có thể nắm bắt được, tiết lộ nhiều điều về Ueshiba Morihei mà trước đây công chúng chưa được biết đến.
Bên cạnh ký ức, Kisshomaru (1921 - 1999) cũng phối hợp nhiều nguồn tường thuật trực tiếp và một số giai thoại cũng như những tư liệu lịch sử, vì vậy dệt nên một tường thuật hấp dẫn về cuộc đời của khai tổ, về con người chứ không phải huyền thoại mà người khác tạo ra xung quanh ngài.
Tác giả chia sẻ nhiều về tính cách và tính khí của cha mình, vẽ nên bức tranh về một con người tận hiến hết mình cho nghệ thuật võ đạo. Aikido được Ueshiba Morihei xem như con đường tu tập thân và tâm, bằng thiền định, "đạt tới cảnh giới vô tâm và vô ngã, nhất thể hóa với toàn bộ năng lượng (khí) của vũ trụ vạn vật".
Ngài từng nói: "Tôi cố gắng thực hiện aikido một cách vô ngã, và không mong đợi được đáp lại".
Hình ảnh trong một buổi tập luyện võ aikido |
Trong suốt cuộc đời phi thường của mình, Ueshiba Morihei thông thạo nhiều loại võ thuật và kỹ thuật, bao gồm cả jujutsu (nhu thuật) và kendo (kiếm đạo), đồng thời cống hiến không ngừng về mặt triết lý cho những trường phái võ đạo Nhật Bản.
O Sensei từng trải nghiệm sự liễu ngộ mà ngài mô tả là kỳ diệu và sau đó với sức mạnh vượt trội, ngài có thể ném mười người cùng lúc.
Với kiến thức quảng bác về việc thực hành Thần đạo, bằng sự tu chính và cải tiến những truyền thống này thành một hệ thống hoàn toàn mới, ngài đã sáng lập ra aikido - hiệp khí đạo hay đạo hòa hợp.
Trong aikido không có đối thủ hay kẻ thù, vượt xa các phương pháp tấn công hoặc tự vệ đơn giản, tìm cách xua tan sự hung hãn bằng cách tạo ra cảm giác hòa hợp nhất, nhằm thúc đẩy sự hòa bình và hài hòa, ngăn chặn chiến tranh, bảo vệ môi trường, hòa nhập vào tự nhiên và vũ trụ.
Vừa bảo tồn di sản nghệ thuật chiến đấu cổ điển vừa áp dụng chúng vào trong bối cảnh xã hội đương đại, aikido nhanh chóng trở thành một trong những môn võ thuật được kính trọng nhất trên thế giới.
Thông qua một tiểu sử hoàn chỉnh về vị khai tổ, cuốn sách giúp người đọc tìm thấy ý nghĩa thực sự và triết lý của võ đạo aikido, truyền cảm hứng cho những ai tập môn nghệ thuật này, và bất kỳ ai quan tâm đến võ thuật nói chung hoặc về văn hóa Nhật Bản.
Sống đạo - Tiểu sử Ueshiba Morihei - Khai tổ aikido là bản Việt dịch thứ hai rất công phu và tâm huyết về khai tổ aikido của dịch giả Nghi Thủy - một dịch giả vốn cũng là người thực hành aikido, sau cuốn Nghệ thuật hòa bình - Những lời dạy của khai tổ aikido (2019). Sách có khá nhiều hình ảnh tuyệt đẹp và cũng lần đầu được công bố.