Dệt may Việt Nam “vượt khó” thành công

Theo Hiệp hội dệt may Việt Nam (Vitas), năm 2025 được dự báo sẽ là một năm “vượt khó” thành công của ngành dệt may khi kim ngạch xuất khẩu (XK) ước đạt 46 tỷ USD, tăng 5,6% so với năm 2024. Đặc biệt, con số xuất siêu ấn tượng lên tới 21 tỷ USD tiếp tục khẳng định vai trò trụ cột của ngành trong cán cân thương mại quốc gia. Trong đó, đáng chú ý, tỷ lệ giá trị nội địa tăng thêm đã đạt khoảng 52%, cho thấy sự chủ động ngày càng cao về nguồn cung nguyên phụ liệu ngay trong nước.

Hiện sản phẩm dệt may Việt Nam đã có mặt tại 138 thị trường trên thế giới. Trong đó, Hoa Kỳ vẫn là thị trường chủ lực với kim ngạch ước đạt 18,6 tỷ USD (tăng 11,75%). Sản phẩm xuất khẩu chủ đạo là quần áo (chiếm khoảng 38/46 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu dự kiến). Niềm tin của thị trường quốc tế đối với Việt Nam được thể hiện rõ nét khi nhiều doanh nghiệp (DN) đã kín đơn hàng đến hết quý I/2026 và đang tích cực đàm phán cho quý II/2026.

Ông Trương Văn Cẩm - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Vitas cho biết thêm, Việt Nam tiếp tục giữ vững vị trí thứ 3 thế giới về xuất khẩu dệt may, chỉ sau Trung Quốc và Bangladesh. Tuy nhiên, khác với Bangladesh tập trung nguồn lực để xuất khẩu số lượng lớn (chiếm tới 80 - 85% tổng kim ngạch xuất khẩu quốc gia), Việt Nam chọn lối đi riêng, tập trung vào chất lượng.

Theo lãnh đạo Vitas, con số kim ngạch dự kiến 46 tỷ USD thực tế thấp hơn mục tiêu kỳ vọng ban đầu (48 tỷ USD), phần lớn do những biến số khó lường từ chính sách thuế quan của Hoa Kỳ và bối cảnh địa chính trị phức tạp. Bên cạnh đó, sức mua toàn cầu giảm sút, người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu cùng với áp lực từ xu hướng “thời trang xanh” đang tạo ra sức ép lớn lên biên lợi nhuận.

Ông Vũ Đức Giang - Chủ tịch Vitas khẳng định, hiện DN Việt vẫn đang phải đối mặt với nhiều áp lực từ tâm lý của những người mua hàng, của các nhãn hàng nên dẫn đến nhiều cách sản xuất khác. Bên cạnh đó, thời gian giao hàng nhanh hơn, áp lực từ đòi hỏi việc sử dụng nguyên vật liệu thân thiện với môi trường đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững… khiến chi phí sản xuất tăng cao. Chưa kể, đơn hàng nhỏ nhiều hơn, áp lực về giá trị hợp đồng cũng lớn khiến cho biên lợi nhuận của DN đều giảm. Ngoài ra, DN cũng phải trả thêm nhiều chi phí sản xuất để đáp ứng các chứng chỉ của nhãn hàng, của người mua hàng; mỗi nhãn hàng lại yêu cầu các chứng chỉ khác nhau…

Trước tình thế này, DN Việt buộc phải đưa ra các giải pháp để có lợi nhuận trả lương cho người lao động cũng như tổ chức sản xuất. Và biện pháp mà Vitas luôn khuyến nghị các DN chính là: “Sẽ phải đầu tư vào robot hóa, AI hóa. Hiện một người lao động có thể vận hành 3 máy, robot vận chuyển bán thành phẩm có thể thay thế cho 5 - 6 người; đặc biệt các giải pháp phần mềm để tiết giảm các chi phí bất hợp lý… Nếu tổng lực thay đổi được các vấn đề này thì DN sẽ xoay xở được trong tình thế hiện nay” - ông Giang nói.

Ngoài ra, DN còn phải đối mặt với bài toán chi phí đầu vào tăng đồng loạt từ giá điện, nước, vận tải đến việc tăng lương cơ bản (dự kiến 7,2% từ đầu năm 2026); Phương thức thanh toán cũng đang thay đổi theo chiều hướng bất lợi, khi người mua chuyển từ thanh toán ngay (L/C) sang trả chậm (T/T), buộc doanh nghiệp phải tự xoay xở dòng vốn.

“Chiến lược đặt ra cho cộng đồng DN từ nhiều năm nay là đa dạng hóa thị trường; Thúc đẩy giải pháp công nghệ tự động hóa robot hóa và phần mềm quản lý AI để thúc đẩy khả năng minh bạch, quản lý chi phí sản xuất; Đồng thời liên kết chuỗi trong hệ thống DN cùng ngành. Điều này sẽ tạo động lực để dệt may có bước đi phù hợp trong bối cảnh hiện nay” - ông Giang nói. Trọng tâm của dệt may đang hướng tới là đầu tư xây dựng ra bên ngoài một cách phù hợp; Xây dựng ngành hàng thời trang để đưa thương hiệu dệt may Việt ra toàn cầu cũng như lên sàn thời trang quốc tế.