Dệt may giảm sút trên mọi thị trường
Ông Cao Hữu Hiếu - Tổng Giám đốc (TGĐ) Tập đoàn Dệt may (DM) Việt Nam (Vinatex) đánh giá, 9 tháng của năm 2023 là thời gian khó khăn nhất trong lịch sử hoạt động của Vinatex. Bởi ngay cả trong giai đoạn ảnh hưởng nặng nề bởi dịch COVID-19 việc giữ được hiệu quả sản xuất kinh doanh cũng không căng thẳng như hiện tại.
TGĐ Tổng Công ty May 10 Thân Đức Việt cho biết, thế mạnh của May 10 là sơ mi nhưng năm 2023 lại thiệt hại nặng nhất về mặt hàng này. May 10 phải làm đơn hàng quần, áo polo, áo T-shirt ở xí nghiệp sơ mi. Sơ mi trước chiếm tỷ trọng 60% của May 10, nhưng hiện nay chỉ chiếm 39%. Thực tế, xu thế và hành vi tiêu dùng cũng ảnh hưởng đến thị trường, bởi tại thị trường Mỹ hiện nay có xu thế “làm việc ở nhà”, họ không dùng sản phẩm thời trang công sở như áo sơ mi khi đi làm.
Cùng chung nhận định, ông Phạm Phú Cường - Chủ tịch HĐQT Tổng Công ty May Nhà Bè cho biết, hiện veston của May Nhà Bè đã chuyển về các nhà máy ở địa phương sản xuất và sẵn sàng “tấn công” những mặt hàng khó, không cho khách hàng vào một giỏ, không nhận đơn hàng quá 15% khả năng sản xuất…
Số liệu thống kê cho thấy, đến hết tháng 9/2023, xuất khẩu (XK) DM của Việt Nam đạt 29,7 tỷ USD, giảm 14% so với cùng kỳ năm 2022. Hiện Mỹ vẫn là thị trường lớn nhất, chiếm trên 40% thị phần của ngành DM Việt Nam, tiếp đến là Nhật Bản, EU, Hàn Quốc, Trung Quốc...
Theo đại diện Vinatex, nhìn chung, ở những thị trường lớn đều ghi nhận kim ngạch XK giảm do nhu cầu sụt giảm. Như thị trường EU, đến tháng 9/2023 cũng vẫn có xu hướng giảm do đơn hàng từ các đối tác lớn như Decathlon, Nike, Adidas đã giảm mạnh; Trong nửa đầu năm 2023, DM Việt Nam cũng đã đánh mất 1,3% thị phần tại thị trường Mỹ. XK DM Việt Nam sang Trung Quốc trong 8 tháng cũng chỉ đạt 7,5 tỷ USD, giảm 11,6% so với cùng kỳ.
Tuy nhiên, trong bức tranh “màu xám” của thị trường 9 tháng vừa qua, vẫn có “điểm sáng”, đó là sự tăng trưởng cao của khối các nước tham gia Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ Xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) như Nhật Bản, Canada, Úc, New Zealand. Bên cạnh đó, DM cũng đã mở thêm được một số thị trường mới tại châu Phi và Trung Đông. Điều này góp phần giúp kim ngạch XK của ngành không bị giảm sâu trong bối cảnh sức cầu các thị trường giảm mạnh.
Thị trường có khả năng “ấm” dần
Lãnh đạo Vinatex nhận định, chưa có nhiều “điểm sáng” trong các tháng cuối năm và đầu năm 2024. Đơn hàng chưa có dấu hiệu tăng, thậm chí có đơn vị phải “ăn đong” đơn hàng từng tháng. Giá gia công vẫn ở mức thấp hơn 30% so với trước đây. Câu chuyện cạnh tranh về giá với các quốc gia XK DM khác như Pakistan, Indonesia và đặc biệt là Bangladesh càng trở nên khốc liệt. Cùng với đó, yêu cầu của các nhà mua hàng cũng ngày càng tăng, đơn hàng nhỏ, khó, đòi hỏi chất lượng cao vẫn là xu thế trong ngắn hạn.
Tuy nhiên, xu hướng thị trường quý IV/2023 có những chuyển biến tích cực khi FED không tăng lãi suất trong tháng 9 mà lùi xuống cuối năm, thị trường Mỹ và Trung Quốc phục hồi tốt, chỉ số quản trị mua hàng của 2 thị trường Mỹ và Trung Quốc đều trên 50 điểm (cao hơn mức dự báo); Lạm phát EU tháng 9 giảm 4,3% và tháng 9/2023 kim ngạch XK hàng hóa của Việt Nam tăng 4,6% so với cùng kỳ năm 2022.
Bên cạnh đó, thị trường XK DM Việt Nam đạt đỉnh 4,06 tỷ USD trong tháng 8/2023, đến tháng 9 tuy có giảm nhưng XK sang thị trường Mỹ và Trung Quốc tăng lần lượt 2% và 11% so với cùng kỳ; ngành khăn - gia dụng tiếp tục duy trì được lợi thế về giá nguyên liệu và thị trường đầu ra; ngành may đa số các đơn vị non tải trong quý IV/2023 nhưng có dấu hiệu khách hàng tăng cường trao đổi.
Ông Lê Tiến Trường - Chủ tịch HĐQT Vinatex nhấn mạnh, tổng thể thị trường 2024 có nhiều khả năng cải thiện nhu cầu hơn 2023, tuy nhiên mức độ cải thiện nhỏ, tổng cầu 2024 dự kiến vẫn thấp hơn 2022 từ 5 - 7%; đơn giá có thể tăng hơn trên nền số lượng giảm và yêu cầu chất lượng, tiêu chuẩn phi tài chính khác cao lên. Bên cạnh đó, Việt Nam có những thuận lợi như lãi suất quay về mức trước dịch bệnh, các quốc gia cạnh tranh đã giảm mạnh đồng nội tệ 2 năm 2022, 2023 nên còn ít dư địa và chính sách miễn giảm thuế phí của Nhà nước có thể được kéo dài trong năm 2024.
Nhận định cụ thể hơn về các thị trường, lãnh đạo Vinatex cho rằng, năm 2024, thị trường Mỹ sẽ tốt hơn năm 2023, thị trường EU dự kiến đến quý III/2024 mới “ấm” dần lên. Trong xu thế bất định hiện nay, DN nên đa dạng hóa thị trường, cẩn trọng trong việc đa dạng hóa sản phẩm vì còn liên quan đến đầu tư thiết bị. Khi nghiên cứu về thị trường cần xác định ngắn hạn và trung hạn để điều chỉnh các đơn hàng…
