Dẹp chợ cóc

Từ nhiều năm qua, mặc dù các ngành chức năng của thành phố đã có nhiều nỗ lực trong việc giải tỏa, dẹp bỏ chợ cóc nhưng hiệu quả chưa như mong đợi.

Khu vực chợ Tam Giác đã thông thoáng. Ảnh: Thanh Tình

Trong báo cáo với UBND thành phố mới đây, Sở Công thương đã chỉ rõ những địa điểm mất an toàn giao thông và mỹ quan đô thị trên địa bàn, đặc biệt là sự tồn tại của hơn 130 chợ “cóc”. Ông Lữ Bằng, Phó Giám đốc Sở Công thương cho rằng: Chợ “cóc” là do một số người tự lấn chiếm vỉa hè, lòng đường tụ tập buôn bán. Hoạt động buôn bán ở chợ “cóc” chủ yếu là rau, củ, quả, tôm, cá; không bảo đảm vệ sinh môi trường, vệ sinh an toàn thực phẩm, gây mất mỹ quan đô thị và an toàn giao thông. Do không phải đóng thuế nên hàng bán ở đây khá rẻ và cũng vì lý do này mà chợ “cóc” mọc lên ngày càng nhiều, có những chợ đã tồn tại hàng chục năm nay.

Điển hình như chợ “cóc” trên đường Nguyễn Hoàng (đoạn từ ngã ba Nguyễn Hoàng - Bàu Hạc 1 đến Nguyễn Hoàng - Bàu Hạc 3, giao nhau giữa hai phường Hải Châu 2 (quận Hải Châu) và Vĩnh Trung (quận Thanh Khê) có 7 hộ kinh doanh nhỏ lẻ những mặt hàng rau, cá, củ, quả, thịt, ăn uống tập trung vào các buổi chiều hằng ngày từ 15 giờ đến 18 giờ thường xuyên gây ách tắc giao thông và ô nhiễm môi trường bởi rác và nước thải. Chợ Tam Giác (đoạn ngã tư Ông Ích Khiêm - Hải Phòng đến ngã tư Quang Trung - Ông Ích Khiêm - Đống Đa) có khoảng 45 hộ kinh doanh mua bán nhỏ lẻ thực phẩm và trái cây với hình thức gánh gồng và xe đẩy. Thời gian họp chợ từ 8 giờ sáng đến 12 giờ, buổi chiều từ 15 giờ đến 19 giờ, tràn ra lòng đường gây nguy hiểm cho người tham gia giao thông.

Nằm giáp ranh nhau, nên hai chợ này cứ tái diễn tình trạng “đuổi chạy - chạy bán” nên các địa phương không duy trì được trật tự trong thời gian lâu. Để dẹp bỏ, ngay trong đầu tháng 3, lực lượng chức năng của hai quận Thanh Khê và Hải Châu đã thường xuyên chốt trực để giải tỏa hai chợ cóc Tam Giác và Nguyễn Hoàng. Trật tự tại 2 khu vực này được lập lại, chấm dứt tình trạng mất vệ sinh, an ninh trật tự, cản trở giao thông, đường phố trở lại vẻ thông thoáng. Ông  Nguyễn Thanh Nhàn, Chủ tịch UBND phường Tam Thuận cho hay: “Chiến dịch ra quân giữ trật tự đô thị được triển khai từ ngày 21-2. Riêng với chợ tạm Tam Giác, chúng tôi đưa hai ô-tô, điều tổ quy tắc 4 người và 2 chiến  sĩ công an phường, 2 dân phòng cơ động phối hợp với phường Thạch Thang bố trí lực lượng túc trực từ 6 giờ sáng đến 4 giờ chiều (những giờ cao điểm). Chúng tôi sẽ kiên quyết tịch thu đồ đạc nếu các hộ không chấp hành quy định. Nếu việc phối hợp đồng bộ như thế này, chắc chắn chợ sẽ không còn tồn tại”. Vừa qua, một số phường cũng đã tự dẹp chợ “cóc” như phường Hải Châu 2 dẹp chợ hàng heo (bên hông chợ Cồn)… Được biết trong năm nay, Sở Công thương sẽ cùng các ngành chức năng, các địa phương tiến hành dẹp 45 chợ “cóc” khác.

Một thực tế mà chúng tôi nhận thấy là việc đẩy đuổi tại một số chợ “cóc” không rốt ráo, như “ bắt cóc bỏ đĩa” - một thực trạng mà ai cũng thấy nhưng gần như bó tay. Đó là có mặt lực lượng chức năng thì người buôn bán chạy chỗ khác, vắng bóng lực lượng chức năng, họ quay trở lại. Tình trạng dùng xe đẩy khá cồng kềnh bán hàng đang phát triển mạnh và còn nguy hiểm hơn nhiều so với người ngồi bán trên vỉa hè. Mặt khác, các con hẻm cạnh đó luôn là chỗ trú chân tạm thời cho người buôn bán, vì lực lượng chức năng chỉ dẹp ở vỉa hè, lòng đường, làm cho cư dân trong kiệt đến khốn khổ.

Theo quy định, chợ cóc nằm trên địa bàn phường nào, phường đó phải chịu trách nhiệm nhắc nhở, xử lý để bảo đảm an ninh trật tự. Trong thời gian qua, các phường cũng nỗ lực ra quân, cộng với sự trợ giúp của Đội Quy tắc đô thị của quận. Tuy nhiên, đây cũng chỉ là giải pháp trước mắt, chỉ có tác dụng nhất thời. Trong “nhà kho” của Đội Quy tắc đô thị ở một số quận luôn quá tải những tang vật thu gom được sau mỗi chuyến “xuất quân”, trong số này phần lớn là gánh hàng rong. Người bán hàng lề đường chỉ với vốn vài trăm nghìn đồng, hàng gọn nhẹ dễ “chạy”, nay bị thu, mai họ sắm lại đầy đủ và tiếp tục đi bán như thường.

Quyết định dẹp chợ “cóc” của Chủ tịch UBND thành phố đã có, được sự đồng thuận của người dân. Các cơ quan chức năng đã có quyết tâm, có kế hoạch. Điều mong chờ nhất là làm sao quyết định của Chủ tịch UBND thành phố nhanh chóng trở thành hiện thực, bởi đây là vấn đề bức xúc từ lâu của người dân. Có ý kiến cho rằng, trong quá trình quy hoạch, thành phố bố trí khu buôn bán hàng hóa dành cho người đi bộ, có sự quản lý chặt chẽ về an toàn trật tự xã hội, an toàn vệ sinh thực phẩm. Song song đó, cần đẩy mạnh việc đầu tư chợ theo hướng xã hội hóa để có đủ mặt bằng cho tiểu thương buôn bán. Nếu quỹ đất của thành phố chật hẹp, không đủ để xây dựng mới thì có thể sửa chữa, nâng cấp chợ cũ thành nhiều gian hàng, nhiều tầng để bố trí cho các hộ buôn bán.