Bất cập từ việc không được bố trí từ nguồn kinh phí riêng
Báo cáo tình hình thực hiện Thông tư số 338/2016/TT-BTC ngày 28/12/2016 của Bộ Tài chính quy định lập dự toán, quản lý, sử dụng và quyết toán kinh phí ngân sách nhà nước bảo đảm cho công tác xây dựng VBQPPL và hoàn thiện hệ thống pháp luật. Tổng hợp báo cáo của bộ, ngành, địa phương cho thấy, bên cạnh những kết quả đạt được sau 5 năm thi hành Thông tư số 338/2016/TT-BTC đã bộc lộ một số tồn tại, hạn chế.
Trong đó, nhiều quy định của Thông tư không còn phù hợp với một số quy định mới của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật và Nghị định quy định chi tiết và biện pháp thi hành; một số quy định không còn phù hợp với tình hình thực tế hiện nay, gây khó khăn, vướng mắc cho các cơ quan, đơn vị trong quá trình áp dụng.
Đơn cử, theo quy định tại Điều 2 của Thông tư số 338/2016/TT-BTC thì kinh phí xây dựng pháp luật được bố trí trong kinh phí thường xuyên của bộ, ngành, địa phương chứ không được bố trí từ nguồn kinh phí riêng. Quy định này chưa hợp lý vì có thể làm ảnh hưởng đến việc cân đối kinh phí thường xuyên của bộ, cơ quan ngang bộ, HĐND, UBND các cấp.
Điều 3 của Thông tư số 338/2016/TT-BTC chưa quy định về nội dung chi đối với một số hoạt động trong giai đoạn lập đề nghị xây dựng VBQPPL. Theo quy định của Luật năm 2015, một số công việc mà các cơ quan phải thực hiện nhưng lại không được đề cập tại Thông tư số 338/2016/TT-BTC như xây dựng nghị quyết thông qua chính sách, thẩm định, thẩm tra đề nghị xây dựng nghị quyết của HĐND cấp tỉnh. Ngoài ra, với quy trình 2 bước theo quy định của Luật năm 2015, việc không tách bạch các mức chi và nội dung chi giữa giai đoạn lập đề nghị xây dựng VBQPPL và giai đoạn soạn thảo VBQPPL cũng gây nhiều khó khăn cho việc lập và quyết toán kinh phí cho các hoạt động liên quan đến công tác lập đề nghị xây dựng VBQPPL.
Luật Ban hành VBQPPL yêu cầu xây dựng nhiều loại tài liệu, báo cáo trong hồ sơ đề nghị xây dựng VBQPPL và hồ sơ dự án, dự thảo VBQPPL nhưng Thông tư số 338/2016/TT-BTC chưa quy định về nội dung chi đối với các hoạt động này. Do vậy, trong quá trình xây dựng VBQPPL, các cơ quan, đơn vị còn rất lúng túng trong việc xác định mức chi và việc thanh quyết toán đối với các tài liệu, báo cáo nêu trên.
Bên cạnh đó, mức chi cho các nội dung trong các hoạt động xây dựng VBQPPL và hoàn thiện hệ thống pháp luật được quy định tại Điều 4 của Thông tư số 338/2016/TT-BTC quá thấp. Với mức chi thấp như hiện nay chưa thu hút được các chuyên gia, nhà khoa học giỏi tham gia vào công tác xây dựng VBQPPL, trong khi công tác nghiên cứu, xây dựng VBQPPL hiện nay đòi hỏi quy trình chặt chẽ, với yêu cầu chất lượng ngày càng cao, nhiều nội dung cần sự hỗ trợ kỹ thuật của chuyên gia, dịch thuật, nghiên cứu tài liệu nước ngoài, cũng như hoạt động khảo sát với nội dung sâu và phạm vi rộng.
Thông tư số 338/2016/TT-BTC cũng chưa quy định định mức phân bổ kinh phí cho việc việc xây dựng, ban hành VBQPPL theo trình tự, thủ tục rút gọn, VBQPPL bãi bỏ VBQPPL và VBQPPL sửa đổi, bổ sung nhiều VBQPPL.
Bảo đảm nguồn kinh phí thỏa đáng
Dự thảo Thông tư về lập dự toán, quản lý, sử dụng và quyết toán kinh phí ngân sách nhà nước bảo đảm cho công tác xây dựng VBQPPL và hoàn thiện hệ thống pháp luật đã bổ sung nội dung chi và mức chi đối với một số tài liệu trong hồ sơ dự án, dự thảo văn bản gồm Báo cáo về rà soát các VBQPPL có liên quan đến dự án, dự thảo, đề cương chi tiết dự án, dự thảo VBQPPL; Sửa đổi nguyên tắc lập dự toán, quản lý, sử dụng và quyết toán kinh phí bảo đảm cho công tác xây dựng pháp luật và hoàn thiện hệ thống pháp luật do ngân sách nhà nước bảo đảm, được tổng hợp chung vào ngân sách chi thường xuyên hằng năm của cơ quan, đơn vị.
Việc bố trí kinh phí ngân sách nhà nước bảo đảm cho công tác xây dựng VBQPPL và hoàn thiện hệ thống pháp luật tại cơ quan, đơn vị được thực hiện trên cơ sở được giao nhiệm vụ, theo chương trình xây dựng luật, pháp lệnh, chương trình công tác của Chính phủ, bộ, ngành, địa phương theo hình thức khoán chi theo sản phẩm. Việc dự toán ngân sách chi thường xuyên cho công tác xây dựng pháp luật được tính trên cơ sở tình hình xây dựng và ban hành văn bản của năm trước.
Đồng thời sửa đổi, bổ sung quy định về định mức chi cho các hoạt động xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật theo hướng quy định về việc lập đề nghị xây dựng VBQPPL thành một mục riêng với các mức chi cụ thể. Bố trí kinh phí riêng cho công tác lập đề nghị xây dựng VBQPPL; quy định tăng mức chi đối với đề cương VBQPPL.
Tăng định mức chi cho các nội dung trong các hoạt động xây dựng VBQPPL và hoàn thiện hệ thống pháp luật; Sửa đổi quy định về mức phân bổ kinh phí bảo đảm cho công tác xây dựng pháp luật và hoàn thiện hệ thống pháp luật theo hướng tăng định mức lên gấp 2 lần để phù hợp với mức tăng chỉ số giá tiêu dùng và lương tối thiểu.
Việc ban hành Thông tư mới kỳ vọng bảo đảm nguồn kinh phí thỏa đáng cho công tác xây dựng pháp luật; tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các bộ, ngành, địa phương, cơ quan, tổ chức có liên quan trong việc lập dự toán, thanh quyết toán kinh phí cho công tác xây dựng pháp luật và hoàn thiện hệ thống pháp luật.
