Theo dự thảo, bên ký quỹ là các tổ chức, cá nhân thực hiện hoạt động khai thác khoáng sản, chôn lấp chất thải phải thực hiện ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường đối với hoạt động khai thác khoáng sản, hoạt động chôn lập chất thải tại các Quỹ Bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật và Thông tư. Bên nhận ký quỹ là các Quỹ Bảo vệ môi trường được thành lập và hoạt động theo quy định của pháp luật. Tiền ký quỹ gồm các khoản tiền bên ký quỹ gửi vào bên nhận ký quỹ để đảm bảo trách nhiệm thực hiện các hạng mục công trình cải tạo, phục hồi môi trường.
Dự thảo đề xuất, tiền ký quỹ phải được quản lý và sử dụng trên nguyên tắc bảo toàn vốn gốc, trả tiền lãi ký quỹ theo đúng quy định và tự cân đối bù đắp chi phí quản lý cho hoạt động nhận ký quỹ của bên nhận ký quỹ. Việc quản lý và sử dụng tiền ký quỹ phải được thực hiện công khai, minh bạch, tuân thủ quy định tại Thông tư và các văn bản quy phạm pháp luật liên quan.
Về quản lý tiền ký quỹ, dự thảo Thông tư đề xuất quy định như sau: Bên nhận ký quỹ phải mở tài khoản riêng theo dõi tiền ký quỹ. Tiền ký quỹ được bên nhận ký quỹ gửi tại các ngân hàng thương mại (NHTM) có chất lượng hoạt động tốt theo xếp loại tín nhiệm của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, theo nguyên tắc phải bảo đảm an toàn vốn gốc, bù đắp chi phí trả lãi cho bên ký quỹ và chi phí quản lý đối với hoạt động nhận ký quỹ. Lãi suất và kỳ hạn gửi tiền ký quỹ tại NHTM do bên nhận ký quỹ thỏa thuận với NHTM theo quy định của pháp luật và phù hợp với thời gian ký quỹ.
Đối với lãi suất ký quỹ, mức lãi suất ký quỹ được điều chỉnh theo lãi suất cho vay của bên nhận ký quỹ và áp dụng cho toàn bộ số dư tiền ký quỹ. Trường hợp bên nhận ký quỹ không thực hiện hoạt động cho vay thì lãi suất ký quỹ được xác định theo lãi suất cho vay của Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam tại thời điểm nhận ký quỹ; trường hợp bên nhận ký quỹ áp dụng nhiều mức lãi suất cho vay cho nhiều đối tượng khác nhau, lãi tiền gửi ký quỹ bên nhận ký quỹ phải trả cho bên ký quỹ được tính bằng mức lãi suất cho vay bình quân số học của các mức lãi suất cho vay đó.
Cũng theo dự thảo, bên ký quỹ chỉ được rút tiền lãi một lần sau khi có quyết định đóng cửa mỏ khoáng sản, giấy xác nhận hoàn thành nội dung cải tạo môi trường do cơ quan có thẩm quyền cấp.
Về sử dụng tiền ký quỹ, dự thảo đề xuất: Bên nhận ký quỹ không được sử dụng tiền ký quỹ để cho vay và thực hiện các mục đích khác ngoài quy định. Đối với việc sử dụng tiền lãi từ gửi tiền ký quỹ, toàn bộ tiền lãi gửi ngân hàng thương mại từ gửi tiền ký quỹ được hạch toán vào doanh thu hoạt động nghiệp vụ của bên nhận ký quỹ; toàn bộ tiền lãi ký quỹ phải trả cho bên ký quỹ được hạch toán vào chi phí hoạt động nghiệp vụ của bên nhận ký quỹ.
Việc hoàn trả tiền ký quỹ sẽ được thực hiện theo quy định tại khoản 7 Điều 37, khoản 4 và khoản 5 Điều 76 Nghị định 08/2022/NĐ-CP, Thông tư 02/2022/TT-BTNMT và các văn bản quy phạm pháp luật thay thế hoặc sửa đổi, bổ sung (nếu có). Đồng thời, bên ký quỹ phải gửi kế hoạch rút tiền ký quỹ cho bên nhận ký quỹ trước 3 tháng kể từ ngày bên nhận ký quỹ phải hoàn trả tiền ký quỹ.
Dự thảo đề xuất quy định: Bên nhận ký quỹ phải có trách nhiệm thông báo cho các cơ quan có thẩm quyền phê duyệt phương án cải tạo, phục hồi môi trường hoặc phương án cải tạo, phục hồi môi trường bổ sung trong trường hợp bên ký quỹ không nộp bổ sung đầy đủ tiền ký quỹ từng lần theo quy định. Đôn đốc bên ký quỹ thực hiện ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường đúng thời hạn theo quy định; kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền ra quyết định xử phạt về việc chậm nộp ký quỹ theo quy định của pháp luật hiện hành.
Bên nhận ký quỹ phải quản lý, sử dụng tiền ký quỹ theo đúng quy định của pháp luật và quy định tại Thông tư. Và định kỳ hàng quý, hàng năm phải gửi báo cho cơ quan có thẩm quyền. Bên cạnh đó, phải xây dựng quy chế nội bộ về việc quản lý và sử dụng tiền ký quỹ; cung cấp các thông tin, báo cáo đột xuất về tình hình quản lý và sử dụng tiền ký quỹ theo yêu cầu của cơ quan chức năng và thực hiện đầy đủ nghĩa vụ nộp thuế theo quy định của pháp luật. Đối với bên ký quỹ có trách nhiệm thực hiện ký quỹ và các nhiệm vụ khác theo quy định.
