Theo dự thảo, Tổng cục Quản lý thị trường là tổ chức trực thuộc Bộ Công Thương, thực hiện chức năng tham mưu, giúp Bộ trưởng Bộ Công Thương quản lý nhà nước và tổ chức thực thi pháp luật về phòng, chống, xử lý các hành vi kinh doanh hàng hóa nhập lậu; sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm, hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ; hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ; hành vi vi phạm pháp luật về chất lượng, đo lường, giá, an toàn thực phẩm; hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và các hành vi gian lận thương mại theo quy định pháp luật.
Tổng cục Quản lý thị trường có nhiệm vụ và quyền hạn tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật, chiến lược, kế hoạch, chương trình, dự án, đề án về tổ chức và hoạt động của lực lượng Quản lý thị trường; về chế độ, chính sách đối với công chức Quản lý thị trường sau khi được cấp có thẩm quyền ban hành hoặc phê duyệt.
Bên cạnh đó, tổ chức thực hiện các nhiệm vụ về kiểm tra, thanh tra chuyên ngành, xử lý vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật: Chỉ đạo, hướng dẫn và thực hiện hoạt động kiểm tra, thanh tra chuyên ngành, đấu tranh chống các hành vi vi phạm pháp luật trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của lực lượng Quản lý thị trường; áp dụng các biện pháp nghiệp vụ phục vụ hoạt động kiểm tra, thanh tra chuyên ngành và xử lý vi phạm hành chính; thu thập tài liệu, chứng cứ, lấy mẫu sản phẩm hàng hóa, tang vật, phương tiện có dấu hiệu vi phạm, trưng cầu giám định, kiểm nghiệm mẫu vật là hàng hóa, tài liệu, giấy tờ, vật chứng liên quan đến vi phạm pháp luật của tổ chức, cá nhân; xử lý vi phạm hành chính.
Kiểm tra nội bộ, giải quyết khiếu nại, tố cáo; xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cấp có thẩm quyền xử lý hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến lực lượng Quản lý thị trường theo quy định của pháp luật; phòng, chống tham nhũng, tiêu cực và thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong việc sử dụng tài sản, kinh phí được giao theo quy định của pháp luật.
Xây dựng, vận hành và phát triển hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu về quản lý địa bàn, kết quả kiểm tra, thanh tra chuyên ngành, xử lý vi phạm hành chính, cơ sở dữ liệu quản lý nhân sự, tài sản và cơ sở dữ liệu khác phục vụ hoạt động của lực lượng Quản lý thị trường theo phân công của Bộ trưởng và quy định pháp luật; tổng hợp, báo cáo kết quả kiểm tra, thanh tra chuyên ngành, xử lý vi phạm hành chính của lực lượng Quản lý thị trường với cấp có thẩm quyền...
Về cơ cấu tổ chức của Tổng cục Quản lý thị trường trong Dự thảo mới, bổ sung thêm đơn vị sự nghiệp thuộc Tổng cục Quản lý thị trường. Cụ thể, theo Dự thảo thay vì 6 cơ quan như trước đây, cơ cấu tổ chức của Tổng cục Quản lý thị trường Trung ương sẽ bổ sung thêm Tạp chí Quản lý thị trường là đơn vị sự nghiệp. Các tổ chức Quản lý thị trường tại Trung ương sẽ bao gồm Văn phòng Tổng cục; Vụ Tổ chức cán bộ; Vụ Kế hoạch - Tài chính; Vụ Chính sách - Pháp chế; Vụ Thanh tra - Kiểm tra; Cục Nghiệp vụ quản lý thị trường và Tổ chức sự nghiệp: Tạp chí Quản lý thị trường.
Trong đó, Văn phòng Tổng cục và Cục Nghiệp vụ quản lý thị trường được tổ chức 4 phòng. Văn phòng Tổng cục, Cục Nghiệp vụ quản lý thị trường và Tạp chí Quản lý thị trường có tư cách pháp nhân, con dấu riêng và được mở tài khoản tại Kho bạc Nhà nước theo quy định của pháp luật.
Đối với các Cục Quản lý cấp tỉnh, dự thảo đề xuất cơ cấu được tổ chức sẽ không quá 3 phòng. Các Đội Quản lý thị trường cấp huyện, trực thuộc Cục Quản lý thị trường cấp tỉnh sẽ bao gồm Đội Quản lý thị trường huyện, quận, thị xã; Đội Quản lý thị trường liên huyện, quận, thị xã; Đội Quản lý thị trường chuyên ngành và Đội Quản lý thị trường cơ động. Đội Quản lý thị trường cấp huyện không tổ chức phòng.
Về cơ cấu lãnh đạo Tổng cục Quản lý thị trường, Dự thảo giữ nguyên quy định không quá 4 Phó Tổng cục trưởng. Hiện nay, Tổng cục Quản lý thị trường có Tổng cục trưởng là ông Trần Hữu Linh và 4 Phó Tổng cục trưởng là các ông/bà Hoàng Ánh Dương, Chu Thị Thu Hương, Nguyễn Thanh Bình và Nguyễn Thành Nam.
Tổng cục trưởng, Phó Tổng cục trưởng do Bộ trưởng Bộ Công Thương bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, kéo dài thời gian giữ chức vụ, điều động, luân chuyển, biệt phái; tạm đình chỉ, đình chỉ chức vụ, cho từ chức, miễn nhiệm, cách chức theo quy định của pháp luật.
Nếu được thông qua, dự thảo "Quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Tổng cục Quản lý thị trường trực thuộc Bộ Công Thương" dự kiến có hiệu lực 2024 và thay thế Quyết định số 34/2018/QĐ-TTg ngày 10/8/2018 của Thủ tướng Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Tổng cục Quản lý thị trường.
