Nhà đầu tư hiện chỉ có thể ứng trước tiền bán chứng khoán, song không thể ứng trước lượng cổ phiếu đã mua để giao dịch ngay T+0. Theo VAFI, điều này hạn chế thanh khoản thị trường rất nhiều.
Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI) vừa đề xuất Ủy ban chứng khoán sự cần thiết xây dựng sản phẩm ứng trước chứng khoán đã mua.
Giải pháp này được đưa ra trong bối cảnh giao dịch chứng khoán ảm đạm, tình trạng làm giá cổ phiếu tràn lan, thậm chí những mã "rởm" lên giá ào ào, khiến nhiều nhà đầu tư cá nhân nhỏ lẻ bị thiệt hại.
 |
| Nhà đầu tư được giao dịch T+0, thanh khoản của thị trường tăng... là ưu điểm của nghiệp vụ ứng trước chứng khoán đã mua. Ảnh: B.H. |
Sau khi mua cổ phiếu, về mặt pháp lý, nhà đầu tư đã có quyền sở hữu loại chứng khoán đó. Tuy nhiên do quy trình thanh toán, lưu ký giữa công ty chứng khoán, Sở giao dịch và Trung tâm lưu ký, nên sau 4 ngày, nhà đầu tư mới có quyền bán cổ phiếu.
Trong khi đó, theo thông lệ quốc tế và Luật chứng khoán, nhà đầu tư có thể bán toàn bộ số cổ phiếu đã mua, nếu họ có thể vay lượng cổ phiếu này từ công ty chứng khoán.
Nghiệp vụ ứng trước chứng khoán đã mua khi ứng dụng thực tế, sẽ có lợi cho nhà đầu tư lẫn công ty chứng khoán. Các công ty sẽ xây dựng kho hàng. Trong đó, lưu trữ những cổ phiếu tốt, ít rủi ro, có thanh khoản. Mặc khác, khi xác lập danh mục hàng sẵn có, công ty chứng khoán sẽ phát hiện những cổ phiếu có vấn đề hoặc đã chọn nhầm cổ phiếu do phân tích sai để kịp xử lý. Dòng tiền đầu tư giá trị vào thị trường sẽ nhiều hơn tiền đầu cơ.
Theo Tổng thư ký VAFI - Nguyễn Hoàng Hải, nhà đầu tư chỉ phải trả khoản phí ứng trước, tương tự như khoản phí ứng trước tiền đã bán chứng khoán, chứ không phải là khoản nợ. Vì thực chất họ ứng lượng chứng khoán đã sở hữu nhưng chưa kịp về tài khoản. Điều này cũng khác với bán khống hay đòn bẩy tài chính. Bởi hiện tại, một số công ty cho nhà đầu tư vay cổ phiếu để bán nhưng thực chất nhà đầu tư không hề có (hoặc chỉ có một ít) chứng khoán.
Mặc khác, giải pháp này giúp nhà đầu tư giao dịch T+0, thay vì T+4 như hiện tại. Những nhà đầu tư mới chưa có kinh nghiệm có thể xây dựng danh mục riêng từ việc tham khảo kinh nghiệm của các công ty chứng khoán. Hiện trượng cổ phiếu bị làm giá qua đó cũng giảm bớt.
Mấu chốt để triển khai nghiệp vụ này, theo VAFI: "Nhà đầu tư được mở nhiều tài khoản tại nhiều công ty, được mua bán cùng loại chứng khoán trong cùng phiên giao dịch". Tuy nhiên, những điều này hiện chưa được cho phép thực hiện.
