Đề xuất bổ sung quy định về mức tối đa của hình phạt chung

Minh họa. Nguồn Internet
Minh họa. Nguồn Internet
(PLO) - Nghiên cứu của một nhóm chuyên gia về hoàn thiện quy định của Bộ luật Hình sự (BLHS) về hệ thống chế tài cho thấy các quy định hiện hành về tổng hợp hình phạt của nhiều bản án còn nhiều bất cập, cần phải sửa đổi.
Thiếu nhiều quy định cụ thể
Theo quy định của Điều 51 BLHS hiện hành, tổng hợp hình phạt trong trường hợp có nhiều bản án bao gồm 3 trường hợp (trường hợp một người phải chấp hành một bản án mà lại bị xét xử về một tội đã phạm trước khi có bản án này; trường hợp một người đang chấp hành một bản án mà lại phạm tội mới và trường hợp một người phải chấp hành nhiều bản án đã có hiệu lực pháp luật mà các hình phạt của các bản án chưa được tổng hợp). Tuy nhiên theo các chuyên gia, quy định này còn nhiều bất cập. 
Cụ thể, Điều 51 BLHS chưa quy định việc tổng hợp hình phạt trong trường hợp một người đang có bản án chưa có hiệu lực pháp luật thì lại phạm tội mới. Ví dụ, A bị tòa án tuyên phạt 2 năm tù về tội cố ý gây thương tích. Trong thời gian A đang được tại ngoại và bản án về tội cố ý gây thương tích chưa có hiệu lực, A lại phạm tội mới – trộm cắp tài sản và bị tòa án tuyên phạt 1 năm tù.
Trường hợp này do Điều 51 BLHS chưa quy định, vì vậy một số Tòa án còn lúng túng khi xử lý. Vì vậy, nhóm chuyên gia kiến nghị Khoản 2 Điều 51 BLHS (khi xét xử một người đang phải chấp hành một bản án mà lại phạm tội mới) nên quy định bổ sung về trường hợp này và nguyên tắc tổng hợp sẽ tương tự như Khoản 2 Điều 51 vì trường hợp này, tòa án vừa mới tuyên hình phạt cho bị cáo mà trong khoảng thời gian ngắn trong khi đợi bản án có hiệu lực pháp luật, bị cáo đã phạm tội mới.
Điều này thể hiện ý thức pháp luật của người phạm tội chưa tốt, chưa quyết tâm cải tạo thành công dân có ích cho xã hội nên cần phải xử lý nghiêm để họ nhận thức được tính chất sai trái của hành vi của mình.
Bên cạnh đó, Khoản 1, 2 Điều 51 BLHS còn chưa quy định về trường hợp bị tạm giữ, tạm giam của tội bị đưa ra xét xử (hoặc tội mới) thì sẽ được khấu trừ như thế nào. Qua nghiên cứu cũng cho thấy các quy định của BLHS về tổng hợp hình phạt đối với người chưa thành niên cũng như thực tiễn áp dụng các quy định này cũng còn nhiều bất cập. 
Thể hiện ở chỗ, BLHS chưa có điều, khoản quy định  về tổng hợp hình phạt trong trường hợp chuẩn bị phạm tội, phạm tội chưa đạt cũng như đồng phạm về nhiều tội; BLHS cũng chưa có điều khoản quy định về tổng hợp hình phạt của nhiều bản án đối với người chưa thành niên phạm tội.
Đặc biệt, các quy định về tổng hợp hình phạt đối với người chưa thành niên không rõ ràng, gây khó khăn trong quá trình áp dụng. BLHS hiện hành chỉ có quy định riêng về tổng hợp hình phạt đối với người chưa thành niên trong trường hợp phạm nhiều tội, có tội phạm được thực hiện trước thời điểm người đó 18 tuổi, có tội phạm thực hiện sau. 
Còn các trường hợp tổng hợp hình phạt khác (ví dụ các tội đều thực hiện trước thời điểm 18 tuổi) được hiểu là áp dụng theo quy định chung, như vậy có thể dẫn đến tình trạng hình phạt chung của các tội phạm được thực hiện trước 18 tuổi lại cao hơn hình phạt chung của trường hợp có tội được thực hiện trước 18 tuổi, có tội được thực hiện sau 18 tuổi.
Bỏ quy định về việc lấy mốc phạm tội trước hoặc sau 18 tuổi?
Nhóm chuyên gia đề xuất: Đối với các quy định về tổng hợp hình phạt của nhiều bản án, nên bổ sung trường hợp một người phải chấp hành một bản án mà lại bị xét xử về một tội đã phạm trước khi có bản án này thì tòa án quyết định hình phạt đối với tội đang bị xét xử, sau đó quyết định hình phạt chung theo nguyên tắc quy định tại Điều 50 (về quyết định hình phạt trong trường hợp phạm nhiều tội). Thời gian tạm giữ, tạm giam và thời gian chấp hành hình phạt của bản án trước được trừ vào thời hạn chấp hành hình phạt chung.
Khi xét xử một người đang chấp hành một bản án mà lại phạm tội mới, tòa án quyết định hình phạt đối với tội mới, sau đó tổng hợp với phần hình phạt chưa chấp hành của bản án trước rồi quyết định hình phạt chung. Thời gian tạm giữ, tạm giam của tội mới được trừ vào hình phạt tòa án tuyên cho tội mới.
Riêng đối với quy định về tổng hợp hình phạt đối với người chưa thành niên, nhóm nghiên cứu đề nghị sửa đổi theo hướng bỏ các quy định về tội phạm nặng nhất, bỏ quy định viện dẫn tại Điều 74, bỏ quy định về việc lấy mốc phạm tội trước hoặc sau 18 tuổi làm căn cứ để khống chế mức tối đa của hình phạt chung. Việc tổng hợp hình phạt trong trường hợp phạm nhiều tội được thực hiện theo quy định của Điều 50 BLHS, đồng thời bổ sung quy định về mức tối đa của hình phạt chung đối với người chưa thành niên (ví dụ hình phạt chung của các hình phạt tù có thời hạn có thể là 20 năm tù đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi và 15 năm tù đối với người từ đủ 14 đến dưới 16 tuổi).
Ngoài ra, nhóm chuyên gia cũng đề xuất bổ sung quy định về tổng hợp hình phạt trong trường hợp chuẩn bị phạm nhiều tội, phạm nhiều tội chưa đạt hoặc đồng phạm về nhiều tội.

Đọc thêm

Ban cán sự đảng Bộ Tư pháp: Quyết tâm cao trong công tác kiểm soát quyền lực, phòng chống tham nhũng, tiêu cực

Toàn cảnh Hội nghị.
(PLVN) - Ngày 28/3, Ban cán sự Đảng Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra, thi hành án dân sự theo các quy định số 131-QĐ/TW và 132-QĐ/TW của Bộ Chính trị với sự chủ trì của đồng chí Lê Thành Long, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Ban cán sự đảng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp.

Bạc Liêu: Triển khai các Luật mới được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp thứ 6

Bạc Liêu: Triển khai các Luật mới được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp thứ 6
(PLVN) - Sáng 28/3, Sở Tư pháp - Cơ quan thường trực Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật tỉnh Bạc Liêu tổ chức Hội nghị trực tiếp và được kết nối trực tuyến đến các điểm cầu cấp huyện, cấp xã triển khai các Luật mới được Quốc hội khóa XV thông qua tại kỳ họp thứ 6, Kỳ họp bất thường lần thứ 5. Ngoài điểm cầu chính, Hội nghị còn kết nối trực tuyến đến 7 điểm cầu cấp huyện và 64 điểm cầu cấp xã.

Nâng cao nhận thức pháp luật và khả năng tiếp cận tín dụng có bảo đảm

Nâng cao nhận thức pháp luật và khả năng tiếp cận tín dụng có bảo đảm
(PLVN) - Trong 02 ngày từ 27-28/3/2024, tại thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk, với sự hỗ trợ bởi Chương trình “Tăng cường pháp luật và tư pháp tại Việt Nam” (EU JULE) do Liên minh Châu Âu tài trợ với sự đóng góp tài chính của hai cơ quan thuộc Liên hợp quốc là UNDP và UNICEF, Cục Đăng ký quốc gia giao dịch bảo đảm - Bộ Tư pháp đã tổ chức Lớp tập huấn cho cán bộ địa phương về bảo đảm thực hiện nghĩa vụ và đăng ký biện pháp bảo đảm.

Dự án Luật Thủ đô (sửa đổi): Quy định rõ cơ chế, giới hạn áp dụng cơ chế thử nghiệm có kiểm soát

 Đại biểu Phạm Trọng Nghĩa phát biểu tại Hội nghị.
(PLVN) - Sáng 26/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, nhiệm kỳ khóa XV, cho ý kiến về dự án Luật Thủ đô (sửa đổi), các đại biểu Quốc hội nhấn mạnh, cơ chế thử nghiệm có kiểm soát là mô hình mới, chưa có thực tiễn kiểm nghiệm. Do đó, cần tiếp cận nội dung này theo hướng thận trọng, bảo đảm kiểm soát tốt.

Đảm bảo chất lượng, thời gian đào tạo nghề công chứng

Công chứng viên giải quyết yêu cầu của khách hàng (ảnh MH).
(PLVN) - Để góp phần nâng cao chất lượng đầu vào của đội ngũ Công chứng viên (CCV), dự thảo Luật Công chứng (sửa đổi) quy định người muốn hành nghề công chứng đều phải tham dự khóa đào tạo nghề công chứng. Quy định này cũng phù hợp với pháp luật các nước theo hệ thống công chứng Latinh.

TP.Thủ Đức: Cưỡng chế bàn giao đất cho người được thi hành án

TP.Thủ Đức: Cưỡng chế bàn giao đất cho người được thi hành án
(PLVN) -Ngày 25-3, Chi cục thi hành án dân sự (THADS) TP. Thủ Đức, TP.HCM đã tổ chức thi hành xong Bản án số 1027/2018/DSPT ngày 12-11-2018 của TAND TP.HCM; Quyết định giám đốc thẩm số 167/2019/DS-GDT ngày 4-7-2019 của TAND cấp cao tại TP.HCM; Quyết định thi hành án số 994/QĐ- CCTHADS ngày 3-12-2018 của Chi cục Trưởng Chi cục THADS TP. Thủ Đức.

Tiếp tục tháo gỡ “điểm nghẽn” trong triển khai Đề án 06 trong lĩnh vực hộ tịch

Quang cảnh buổi làm việc.
(PLVN) -Sáng 25/3, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh đã chủ trì cuộc làm việc với các đơn vị về tháo gỡ các vướng mắc triển khai Đề án 06 của Chính phủ về phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia, giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến 2030 trong lĩnh vực hộ tịch.

Tăng cường quản lý nhà nước trong hoạt động công chứng

Người dân thực hiện thủ tục về công chứng (ảnh MH, Báo VP).
(PLVN) - Tính đến nay, nước ta có hơn 3.300 công chứng viên (CCV) với gần 1.300 tổ chức hành nghề công chứng (TCHNCC). Để đảm bảo sự phát triển liên tục, ổn định, bền vững của các tổ chức này, dự thảo Luật Công chứng (sửa đổi) đã quy định nguyên tắc phát triển tổ chức hành nghề công chứng phải căn cứ vào điều kiện kinh tế-xã hội, diện tích, số lượng và mật độ phân bố dân cư, nhu cầu công chứng hợp đồng, giao dịch trên địa bàn cấp huyện dự kiến thành lập.