Để người dân thực sự quyết vấn đề “quốc kế dân sinh”

Đại biểu Nguyễn Anh Sơn: “Không để trưng cầu ý dân rơi vào tình trạng “thiểu số dẫn dắt đa số”
Đại biểu Nguyễn Anh Sơn: “Không để trưng cầu ý dân rơi vào tình trạng “thiểu số dẫn dắt đa số”
(PLO) - Trưng cầu ý dân là một phương thức để người dân trực tiếp thể hiện ý chí và quyền lực của mình đối với các vấn đề quan trọng của đất nước trong từng thời điểm cụ thể.
Vì vậy khi thảo luận về Dự thảo Luật Trưng cầu ý dân chiều qua (23/6), nhiều Đại biểu Quốc hội (ĐB) còn băn khoăn về những điều kiện đảm bảo cho phương thức này không phải là “hư quyền” trong thực tế.
Vấn đề quốc gia phải trưng cầu ý dân cả nước
Đa số ĐB cho rằng các cuộc TCYD được thực hiện trên phạm vi cả nước là phù hợp với quy định của Hiến pháp 2013 về thẩm quyền quyết định TCYD của Quốc hội. Đồng thời, những vấn đề đưa ra TCYD phải là những vấn đề có ý nghĩa ở tầm quốc gia, đưa ra để toàn dân quyết định, còn những vấn đề mang tính địa phương hoặc khu vực thì áp dụng hình thức lấy ý kiến nhân dân trước khi cơ quan có thẩm quyền quyết định.
Theo ĐB Trần Xuân Hòa (Quảng Ninh), TCYD trên phạm vi toàn quốc thống nhất với thẩm quyền quyết định TCYD là thuộc về Quốc hội; đồng thời phù hợp với nguyên tắc các vấn đề được đưa ra TCYD phải là các vấn đề có tầm quan trọng lớn, ảnh hưởng đến lợi ích chung của quốc gia, quyền và lợi ích hợp pháp của đông đảo nhân dân trong xã hội. 
ĐB Nguyễn Lâm Thành (Hải Phòng) cho rằng, đối với các vấn đề liên quan đến đời sống của nhân dân ở một số địa phương hoặc vùng lãnh thổ nhất định thì hiện nay pháp luật đã quy định cơ chế bảo đảm có sự tham gia ý kiến của người dân trực tiếp chịu tác động (ví dụ như việc cần lấy ý kiến của nhân dân địa phương trong trường hợp nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính, lấy ý kiến nhân dân về xây dựng nhà máy điện hạt nhân…). Tính chất và giá trị pháp lý của các hình thức lấy ý kiến nhân dân theo nhóm đối tượng hay địa bàn này khác so với TCYD thực hiện trên quy mô toàn quốc.
Không đồng tình với những lập luận trên, ĐB Đỗ Ngọc Niễn (Bình Thuận) thấy có những vấn đề quan trọng của đất nước nhưng phạm vi tác động chỉ ở một khu vực thì Quốc hội vẫn quyết định TCYD nhưng chỉ cần tổ chức TCYD ở khu vực đó, ví dụ như xây dựng nhà máy điện hạt nhân hay một dự án kinh tế xã hội có liên quan đến một hoặc một số tỉnh, TP.
Lo ngại “thiểu số dẫn dắt đa số”
Liên quan đến vấn đề này, Dự thảo xây dựng trên cơ sở kết quả cuộc TCYD có giá trị quyết định, do đó kết quả cuộc TCYD phải đảm bảo số lượng cử tri nhất định theo công thức “quá bán kép”, cụ thể là: “Cuộc TCYD hợp lệ phải được quá nửa tổng số cử tri có tên trong danh sách cử tri đi bỏ phiếu. Phương án TCYD được quá nửa số phiếu hợp lệ tán thành được công bố để thi hành”. 
Nhiều ĐB tán thành phương án này, trong đó ĐB Nguyễn Thanh Thụy (Bình Định) cho rằng, qui định như vậy sẽ đảm bảo tính quyết định của kết quả TCYD. ĐB Bùi Văn Xuyền (Thái Bình) đồng tình phương án này vì “thực tiễn nước ta, nếu số phiếu quá cao thì dễ hình thức”.
Ngược lại, ĐB Trần Hồng Thắm (Cần Thơ) lại tán thành phương án ngoài các điều kiện như phương án 1, bổ sung điều kiện: “Trong trường hợp TCYD về Hiến pháp thì cuộc TCYD hợp lệ phải được quá hai phần ba tổng số cử tri có tên trong danh sách cử tri đi bỏ phiếu và phương án được quá hai phần ba số phiếu hợp lệ tán thành được công bố để thi hành”.
Nhưng ĐB Nguyễn Anh Sơn (Nam Định) nhận thấy cả hai phương án qui định về kết quả TCYD như Dự thảo đều không đảm bảo tính đại diện khi rất dễ rơi vào tình trạng “thiểu số dẫn dắt đa số” đối với vấn đề TCYD. ĐB kiến nghị nên qui định chỉ  công nhận kết quả TCYD khi có số phiếu hợp lệ tán thành hơn 50% tổng số cử tri trong danh sách, nghĩa là phải hơn 50% cử tri đi bầu và số hợp lệ cũng phải hơn 50% mới đảm bảo đa số tuyệt đối. 
Cẩn trọng “nạn” bầu hộ, bầu thay 
Trước qui định về thủ tục tiến hành một cuộc TCYD trong Dự thảo Luật “giống như một cuộc bầu cử”, một số ĐB lo ngại sẽ tái diễn tình trạng bầu hộ, bầu thay, làm mất ý nghĩa của việc TCYD. ĐB Nguyễn Sỹ Cương (Ninh Thuận) cho rằng, không nên tổ chức TCYD như bầu cử mà nên qui định đơn giản vì mục đích cuối cùng là lấy được ý kiến càng  nhiều càng tốt, tránh bầu hộ, bầu thay. 
ĐB Trần Xuân Hòa (Quảng Ninh) cũng lưu ý, bầu hộ, bầu thay sẽ làm giảm sút ý nghĩa của việc người dân thể hiện ý kiến của mình đối với vấn đề được TCYD nên Dự thảo Luật cần có qui định chặt chẽ, đảm bảo kết quả TCYD thể hiện được ý  kiến của đa số người dân.

Đọc thêm

Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa: Đánh giá kỹ, bảo đảm nguồn lực đầu tư phát triển văn hóa

Toàn cảnh phiên họp. (Ảnh trong bài: quochoi.vn)
(PLVN) - Sáng 1/11, Quốc hội thảo luận tại hội trường về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025 - 2035 (Chương trình). Một số ý kiến đề nghị rà soát, đánh giá khả năng huy động, bố trí tài chính và việc giải ngân vốn để bảo đảm hiệu quả của Chương trình.

Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTNTC làm việc với Tỉnh ủy Ninh Bình

Ngày 1/11, Đoàn kiểm tra, giám sát thường xuyên của Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTNTC đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Ninh Bình. (Ảnh: Báo Ninh Bình)
(PLVN) - Ngày 1/11, Đoàn kiểm tra, giám sát thường xuyên của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực (PCTNTC) do ông Ngô Văn Tuấn, Tổng Kiểm toán Nhà nước, thành viên Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTNTC làm trưởng đoàn đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Ninh Bình.

Quy định rõ trách nhiệm của từng đối tượng trong hoạt động phòng cháy, chữa cháy

Quang cảnh phiên họp.
(PLVN) -Tiếp tục chương trình Kỳ họp, sáng nay, 1/11, Quốc hội (QH) thảo luận tại hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ (PCCC và CNCH). Dự thảo Luật đã bổ sung, quy định rõ trách nhiệm của từng đối tượng trong hoạt động PCCC, CNCH.

Toạ đàm 'Đổi mới tư duy xây dựng pháp luật trong Kỷ nguyên mới'

Toạ đàm 'Đổi mới tư duy xây dựng pháp luật trong Kỷ nguyên mới'
(PLVN) - Thực hiện Kế hoạch của Ban Cán sự Đảng Bộ Tư pháp, sáng nay, 1/11, Báo Pháp luật Việt Nam phối hợp với các đơn vị thuộc Bộ Tư pháp tổ chức Tọa đàm “Đổi mới tư duy xây dựng pháp luật trong Kỷ nguyên mới”. TS Nguyễn Thanh Tịnh - Uỷ viên Ban Cán sự Đảng, Thứ trưởng Bộ Tư pháp chủ trì Toạ đàm.

Sớm nâng cấp quan hệ Việt Nam - Qatar lên tầm cao mới

Sớm nâng cấp quan hệ Việt Nam - Qatar lên tầm cao mới
Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Nhà nước Qatar, sau lễ đón chính thức được tổ chức hết sức trọng thể tại Hoàng cung, sáng 31/10, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã tiến hành hội đàm, trao đổi sâu rộng với Thủ tướng Qatar Sheikh Mohamed bin Abdurahman Al Thani.

Tranh thủ thời cơ, đẩy lùi nguy cơ, đưa đất nước bứt phá và cất cánh

Tổng Bí thư Tô Lâm với cán bộ, học viên lớp bồi dưỡng. (Ảnh: TTXVN)
(PLVN) - Chiều 31/10, tại Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh (Học viện), Tổng Bí thư Tô Lâm đã có buổi trao đổi một số nội dung về kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc với các học viên lớp bồi dưỡng, cập nhật kiến thức, kỹ năng đối với cán bộ quy hoạch Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIV (lớp 3).

Cuộc chiến không ngừng nghỉ

Ảnh minh hoạ (Nguồn: https://bnc.tuyenquang.dcs.vn)
(PLVN) - Tổng Bí thư Tô Lâm, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về tham nhũng (PCTN), lãng phí, tiêu cực nhận định khi chủ trì cuộc họp Thường trực Ban Chỉ đạo tổ chức mới đây, công tác PCTN lãng phí, tiêu cực tiếp tục được đẩy mạnh theo chiều sâu, đáp ứng yêu cầu thực tế, không ngừng, không nghỉ...

Việt Nam, Qatar ký kết nhiều văn kiện hợp tác quan trọng

Việt Nam, Qatar ký kết nhiều văn kiện hợp tác quan trọng
Trưa 31/10, trong chương trình thăm chính thức Nhà nước Qatar, sau khi hội đàm, Thủ tướng Nhà nước Qatar Sheikh Mohammed bin Abdulrahman bin Jasim Al-Thani và Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chứng kiến lễ ký kết các văn kiện hợp tác giữa hai nước.