Để Nghị quyết 57 thực sự hiệu lực, hiệu quả trên Đất Cảng

Khơi dậy tiềm năng sáng tạo, bứt phá

Theo Sở Khoa học và Công nghệ Hải Phòng, UBND TP Hải Phòng đã ban hành Kế hoạch số 238 để thực hiện Kế hoạch hành động số 12 của Ban Thường vụ Thành uỷ về thực hiện Nghị quyết số 57, được cụ thể hóa bằng 7 nhóm nhiệm vụ trọng tâm, thể hiện quyết tâm đưa KHCN và đổi mới sáng tạo trở thành động lực phát triển mới của Hải Phòng.

Ngoài ra, Nghị quyết số 226 của Quốc hội mở ra nhiều cơ chế, chính sách đặc thù cho TP Cảng. Theo đó, các doanh nghiệp, tổ chức KHCN, hoạt động trong lĩnh vực vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế thu nhập cá nhân trong 5 năm, được hỗ trợ không hoàn lại chi phí ươm tạo, thuê chuyên gia, cơ sở nghiên cứu và chuyển giao công nghệ. TP Hải Phòng sẽ thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm, góp phần thúc đẩy thương mại hóa sản phẩm KHCN và khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Sở Khoa học và Công nghệ Hải Phòng đã công bố 10 bài toán lớn về KHCN và CĐS năm 2025, tập trung lĩnh vực năng lượng tái tạo, quản lý đô thị thông minh, logistics, ứng dụng AI, dữ liệu lớn. Đây là cơ sở để huy động sự tham gia của doanh nghiệp, viện nghiên cứu, trường đại học, chuyên gia, cộng đồng khởi nghiệp trong giải quyết các vấn đề thực tiễn của TP.

Phó Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp TP Hải Phòng (Phó Tổng giám đốc Công ty CP Container Việt Nam) Vũ Ngọc Lâm cho rằng, nếu coi đổi mới sáng tạo là động cơ tăng trưởng, thì Nghị quyết 57 chính là công tắc nguồn, còn Hải Phòng là đường băng để cất cánh. Và để doanh nghiệp “cất cánh êm”, Hải Phòng cần “bật đèn xanh” cho các điểm then chốt, phù hợp với quy định pháp luật, đúng tinh thần chỉ đạo của Trung ương và mang lại tác động thiết thực trong đời sống kinh tế - xã hội.

“Nghị quyết 57 có thể nói là tấm bản đồ cụ thể để TP Hải Phòng chuyển tầm nhìn thành kết quả, và là vạch tăng tốc để địa phương chủ động thử nghiệm các mô hình mới, thực chất, theo yêu cầu phát triển bứt phá của Hải Phòng. Điểm mới không chỉ ở mục tiêu, mà còn ở cách làm: giao quyền, chịu trách nhiệm, đo kết quả bằng đổi thay thực sự trong đời sống và sản xuất kinh doanh, thương mại”, ông Lâm nhấn mạnh.

Hải Phòng là một trong những địa phương hội tụ những lợi thế hiếm có: cảng biển cửa ngõ, cực tăng trưởng công nghiệp - logistics, cộng đồng doanh nghiệp năng động. TP cũng đã và đang hình thành danh mục “bài toán lớn” để kêu gọi giải pháp KHCN đổi mới sáng tạo từ doanh nghiệp, nhà khoa học, startup; có thể gọi đây là cách tiếp cận “đặt hàng từ thực tiễn”.

Với Quy chế phối hợp giữa UBND TP Hải Phòng và Hiệp hội Doanh nghiệp TP đã được thiết lập, mở kênh đối thoại thường xuyên, giải quyết nhanh vướng mắc, hỗ trợ thí điểm các mô hình mới, Hiệp hội Doanh nghiệp TP Hải Phòng đã sẵn sàng đồng thiết kế, đồng đầu tư, đồng vận hành để giải các bài toán ấy theo tinh thần Nghị quyết 57.

Theo ông Lâm, điều mà TP Hải Phòng cần lúc này là cụ thể hóa Nghị quyết 57 thông qua chương trình, Kế hoạch hành động cụ thể và công khai trên Cổng thông tin điện tử; trong đó, phân công rõ đầu mối, thời hạn, kết quả đầu ra, cơ chế kiểm tra, đánh giá dựa trên kết quả. Trên tinh thần chỉ đạo của UBND TP Hải Phòng, Hiệp hội Doanh nghiệp TP sẽ tham gia tổ biên tập, làm kênh phản hồi thực tiễn doanh nghiệp, phối hợp công bố tiến độ định kỳ.

Bên cạnh đó, Hải Phòng cần thí điểm (có kiểm soát) một số lĩnh vực then chốt, như: Xây dựng dữ liệu đô thị - dịch vụ công số; chứng từ điện tử logistics, quản lý năng lượng số,… Hiệp hội Doanh nghiệp TP sẽ phối hợp với vai trò điều phối doanh nghiệp tham gia, cung cấp thông tin từ thực tiễn hoạt động doanh nghiệp. Ngoài ra, Hải Phòng cần công bố danh mục đặt hàng hằng năm; áp dụng khoán chi đến sản phẩm cuối cho nhiệm vụ KHCN.

Hiệp hội Doanh nghiệp TP cũng kiến nghị lãnh đạo TP Hải Phòng cần xây dựng bộ chuẩn dữ liệu tối thiểu và công bố các bộ dữ liệu ưu tiên, như: luồng hàng - bến bãi; môi trường - năng lượng KCN; dịch vụ công đô thị; kết nối vào nền tảng dùng chung của TP. Đồng thời, kích hoạt Quỹ phát triển KHCN TP theo khung Nghị quyết 193. Quỹ này cho phép huy động đóng góp tự nguyện, hiến tặng từ tổ chức, cá nhân; thí điểm Quỹ đổi mới sáng tạo xã hội hóa với cơ chế quản trị minh bạch, doanh nghiệp cùng tham gia góp vốn, lựa chọn nhiệm vụ và giải bài toán cho TP.

Phát huy vai trò cầu nối tri thức, công nghệ, thị trường

Dưới góc độ cơ sở đào tạo, ông Bùi Xuân Hải - Hiệu trưởng Trường Đại học Hải Phòng cho rằng, các trường Đại học có vai trò và nhiệm vụ quan trọng trong việc thực hiện Nghị quyết 57. Đây là nơi tập trung nguồn nhân lực có trình độ cao; là chủ thể nghiên cứu khoa học hàng đầu; cầu nối giữa tri thức, công nghệ, thị trường, giữa 3 nhà (nhà nước - nhà trường - nhà doanh nghiệp) và là nơi hình thành văn hoá, hun đúc tinh thần khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo và CĐS.

Các trường Đại học hiện nay đang tích hợp trong chương trình đào tạo nhiều nội dung mới: trí tuệ nhân tạo AI, số hoá, đổi mới sáng tạo. Trong đó, đối với Trường Đại học Hải Phòng, tất cả các chương trình đào tạo đều bổ sung môn học về đổi mới sáng tạo, hướng dẫn sinh viên về vấn đề số hoá, CĐS, ứng dụng AI trong học tập, nghiên cứu khoa học.

Ông Hải cho biết, Nhà nước cũng như doanh nghiệp có thể “đặt hàng” trường Đại học trong việc đào tạo và nghiên cứu khoa học; chuyển giao sản phẩm nghiên cứu. Hiện khoa Công nghệ thông tin của Trường Đại học Hải Phòng có hơn 2.000 sinh viên, sẵn sàng tham gia các chương trình “bình dân học vụ số”, hỗ trợ các xã, phường trong CĐS. Đồng thời, phối hợp với doanh nghiệp, chính quyền xây dựng vườn ươm khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, Start up; sẵn sàng hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ, hộ kinh doanh và địa phương về CĐS, đổi mới sáng tạo.

Cùng với đó, các trường Đại học hiện nay cũng phải tiên phong áp dụng công nghệ số trong quản trị đại học: tuyển sinh, thư viện số, quản lý sinh viên, văn bằng… Nhà trường cũng đổi mới phương pháp giảng dạy, kết hợp học trực tiếp và trực tuyến, kết hợp sử dụng AI qua môi trường số để học tập, nghiên cứu

Các trường Đại học mong muốn Nhà nước tiếp tục quan tâm, đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị nghiên cứu, ban hành chính sách thu hút và giữ chân nhân lực chất lượng cao. Bên cạnh đó, mong được Nhà nước đặt hàng các nhiệm vụ nghiên cứu, đào tạo hoặc hỗ trợ kinh phí cho các đề xuất khoa học; mở rộng hợp tác với doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp trong đào tạo, nghiên cứu và triển khai ứng dụng thực tiễn…

Việc triển khai Nghị quyết 57 tại Hải Phòng đang mở ra không gian phát triển mới cho KHCN, đổi mới sáng tạo và CĐS, với sự vào cuộc mạnh mẽ của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và các cơ sở đào tạo. Nhà nước kiến tạo chính sách, doanh nghiệp tiên phong đổi mới, các trường Đại học lan tỏa tri thức, Hải Phòng sẽ có bước tiến vững chắc để trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo, KHCN biển và dịch vụ thông minh hàng đầu khu vực…