Theo ông Dmitry Rogozin, người đứng đầu cơ quan vũ trụ nhà nước Nga (Roscosmos), lời đề nghị kỳ lạ được đưa ra sau những lời phàn nàn từ Moscow rằng mô hình Buran cuối cùng có thể vỡ thành từng mảnh do bị bỏ quên nghiêm trọng.
Hiện vẫn chưa có dấu hiệu cho thấy đề xuất có thể được hoặc sẽ được chấp nhận hay không.
Buran (‘bão tuyết’ trong tiếng Nga) là tàu vũ trụ đầu tiên được sản xuất trong chương trình không gian của Liên Xô và Nga, có thiết kế tương tự như Tàu con thoi của Hoa Kỳ. Buran đã thực hiện một chuyến bay theo quỹ đạo vào năm 1988, nhưng chương trình bị đình trệ khi Liên Xô sụp đổ và kinh phí cạn kiệt.
Tàu vũ trụ Buran ban đầu đã bị phá hủy vào năm 2002 khi mái nhà chứa máy bay tại sân bay vũ trụ Baikonur bị sập. Sân bay vũ trụ này được Nga thuê nhưng nằm ở Kazakhstan và là cơ sở trước đây của chương trình vũ trụ của Liên Xô (cũ).
Vào năm 2020, người đứng đầu cơ quan vũ trụ nhà nước Nga đã cố gắng mua lại Buran và đưa nó đến Nga, nhưng phát hiện ra rằng nó thuộc về một chủ sở hữu giấu tên đến từ Kazakhstan và không thể tìm thấy. Bây giờ, chủ nhân của mô hình Buran đã được xác định là Dauren Musa.
Trong thời gian gần đây, chiếc tàu con thoi thuộc sở hữu của doanh nhân người Kazakhstan bị bỏ quên trong một nhà chứa máy bay đổ nát và bị hỏng nghiêm trọng, phải đứng trên những chiếc chân cuối cùng.
 |
Những hình vẽ gaffiti trên một mô hình chưa hoàn thiện của Buran tại Sân bay vũ trụ Baikonur. |
Kẻ phá hoại đột nhập vào sân bay vũ trụ Baikonur nổi tiếng của Kazakhstan, vẽ linh tinh lên một mô hình chưa hoàn thành của tàu vũ trụ Buran huyền thoại của Liên Xô ở một nhà chứa máy bay khác. Tuy nhiên, không giống như các mô hình khác, mô hình cụ thể này thực sự có thể bay. Có rất ít mô hình của tàu vũ trụ Buran khiến mỗi chiếc đều được đánh giá cao và có giá trị.
Hôm thứ Năm, Bộ trưởng Bộ Phát triển Kỹ thuật số Kazakhstan Bagdat Musin hứa sẽ khởi kiện ông Dauren Musa - chủ nhân mô hình Buran vì cho rằng ông sở hữu tàu con thoi một cách bất hợp pháp. Theo Bộ trưởng Musin, ông Musa đã mua ba cổ phần ở sân bay vũ trụ Baikonur mà hai trong số đó đã bị tòa án phán quyết là bất hợp pháp, nên Bộ trưởng tin ông Musa "không có quyền gì đối với công ty này, đối với tài sản và Buran".
Còn hộp sọ của vị Khan cuối cùng của Kazakhstan, Kenesary Kasymov, từ lâu đã trở thành chủ đề căng thẳng giữa Moscow và Nur-Sultan. Năm 1847, đầu của ông bị chặt bởi một hãn quốc đối thủ, người sau đó đã gửi nó cho người Nga. Trong những năm qua, các nhà lãnh đạo liên tiếp của Kazakhstan đã yêu cầu trả lại nó. Tuy nhiên, theo Moscow, không ai biết rõ đầu của ông hiện đang ở đâu.
