Không nên quy định tổ chức đấu thầu trước
Phát biểu tại phiên họp, băn khoăn quy định tổ chức đấu thầu trước, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) cho rằng, nếu tổ chức đấu thầu trước nhưng hồ sơ phê duyệt mời thầu chưa xong, cấp thẩm quyền chưa cho ý kiến hoặc chưa giải phóng mặt bằng xong có thể dẫn đến các tình huống như giá trị xây lắp tăng, giá nhân công tăng… kéo theo đội vốn, phát sinh nhiều tiêu cực.
Tham gia về vấn đề chỉ định thầu, đại biểu Đinh Ngọc Minh (đoàn Cà Mau) đề nghị bổ sung thêm điều khoản quy định đấu thầu chỉ về giá cho các gói thầu thông thường.
“Ở nước ta, hàng năm thực hiện hàng ngàn gói thầu, trong đó có rất nhiều gói thầu thông thường với quy mô dưới 50 tỷ, cùng một loại công trình xây dựng như nhà cửa, đường sá… Do vậy, cần có giải pháp để các nhà thầu chỉ đấu thầu về giá, còn năng lực nhà thầu thì sẽ cấp giấy chứng nhận, vừa giúp giảm chi phí cho nhà thầu và đặc biệt hạn chế được việc nhà thầu phải gặp chủ đầu tư trước khi đấu thầu”, đại biểu nói.
Về quy định tại Điều 23 về chỉ định thầu, đại biểu Minh cho rằng, gói thầu về mục tiêu bảo vệ chủ quyền, an ninh quốc gia là gói thầu đặc biệt, có thể phải chỉ định thầu trong suốt quá trình thực hiện. Tuy nhiên, gói thầu về khắc phục sự cố thiên tai hoặc bất khả kháng thì chỉ cần trong một thời gian ngắn.
Vì vậy, để đảm bảo chặt chẽ, dự thảo Luật cần tách ra, quy định gói thầu về thiên tai chỉ được chỉ định thầu trong thời gian nhất định, ví dụ trong vòng 30-40 ngày kể từ khi sự cố xảy ra, sau đó tiến hành đấu thầu thông thường để tránh bị lợi dụng.
Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Tạ Văn Hạ (đoàn Quảng Nam) đề nghị quy định theo hướng khuyến khích áp dụng đấu thầu tại các doanh nghiệp có vốn nhà nước. “Thực tiễn, có nhiều doanh nghiệp ngoài quốc doanh thực hiện đấu thầu rất hiệu quả. Các doanh nghiệp có vốn nhà nước càng phải minh bạch, càng rõ ràng khi sử dụng tiền, tài sản của nhà nước, nhân dân”, đại biểu nói.
Về đấu thầu trước, đại biểu Tạ Văn Hạ cho rằng quy định này chưa có đủ căn cứ, cơ sở để thực hiện nên cần xem xét thêm. Đại biểu này cũng đề nghị xem xét lại quy định áp dụng chỉ định thầu.
“Thực tế hiện nay đấu thầu chủ yếu vướng mắc ở khu vực công, khu vực Nhà nước. Vướng mắc là do tổ chức thực hiện. Từ khi xây dựng hồ sơ mời thầu đã tính làm sao để cho đơn vị này trúng thầu để tạo ra các điều khoản nên dẫn đến vướng mắc. Chúng ta đang cần công khai, minh bạch, cạnh tranh, đảm bảo các cam kết quốc tế thì như vậy là không nên”, đại biểu nói.
Cùng với đó, đại biểu cũng đề nghị xem xét quy định với gói thầu thuộc dự án quan trọng quốc gia thì áp dụng chỉ định thầu theo nghị quyết của Quốc hội (QH) để đảm bảo “đúng vai” của các cơ quan.
Luật hóa, giải quyết các vướng mắc về mua thuốc, trang thiết bị y tế
Một trong những nội dung đáng chú ý, nhận được nhiều ý kiến góp ý tại phiên họp là quy định về mua thuốc, vật tư y tế. Báo cáo một số vấn đề lớn còn ý kiến khác nhau về dự án Luật tại phiên họp, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Nguyễn Hữu Toàn cho biết, so với dự thảo Luật trình QH tại kỳ họp thứ 4, dự thảo Luật trình xin ý kiến các đại biểu QH chuyên trách đã được chỉnh lý 55 điều.
Trong đó, về mua thuốc, vật tư y tế, Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách đã tiếp thu, chỉnh lý tại nhiều điều, khoản để quy định để luật hóa, giải quyết các khó khăn, vướng mắc đang được dư luận quan tâm về vấn đề mua thuốc, trang thiết bị y tế. Những nội dung này được chỉnh lý trên cơ sở tiếp thu ý kiến của đại biểu QH, làm việc với một số bệnh viện lớn tại Hà Nội và đã được sự đồng thuận của Bộ Y tế, cơ quan soạn thảo.
Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Anh Trí (đoàn TP Hà Nội) đề nghị quy định thực hiện đấu thầu tập trung đối với hàng hóa, thuốc men, vật tư với số lượng nhỏ, rất nhỏ, rất ít, rất hiếm thay vì chỉ áp dụng khi hàng hóa, dịch vụ cần mua sắm với số lượng lớn như tại khoản 1 Điều 53 của dự thảo Luật.
Bởi, theo đại biểu, quy định như vậy mới đấu thầu được, mới có nhà cung cấp, phục vụ cho bệnh nhân ở tất cả các bệnh viện. Qua đó mới giảm quá tải các bệnh viện, bởi các bệnh viện tuyến dưới có phác đồ điều trị nhưng vì không có thuốc nên phải lên tuyến trên điều trị. Đồng thời, quy định như vậy cũng hạn chế những tiêu cực trong mua sắm, bệnh nhân không phải mua thuốc trôi nổi trên thị trường.
 |
Đại biểu Phạm Văn Hòa phát biểu tại phiên họp. |
Cũng theo đại biểu, đấu thầu mua sắm thuốc hiếm nên được thực hiện ở một đơn vị thuộc cấp Bộ Y tế để cung cấp cho tất cả các bệnh viện trên cả nước. “Mua sắm thuốc men, vật tư y tế là hoạt động khó, dễ sai sót, vì vậy, đề nghị QH xem xét kỹ lưỡng trong Luật Đấu thầu (sửa đổi) để đảm bảo chặt chẽ, rõ và khả thi”, đại biểu nói.
Đại biểu Lê Văn Khảm (đoàn Bình Dương) cho rằng, những điều khoản liên quan đến mua sắm trong lĩnh vực y tế tại dự thảo Luật đã có những cơ chế, chính sách, những quy định tạo cơ hội rất tốt cho người hành nghề y, các cơ sở khám, chữa bệnh. Để hoàn thiện thêm, đại biểu đề nghị bổ sung áp dụng chỉ định thầu với trường hợp bác sĩ chỉ định sử dụng thuốc, vật tư y tế để điều trị cho người bệnh nhưng cơ sở khám chữa bệnh không có sẵn danh mục thuốc và vật tư y tế tại cơ sở.
Về đàm phán giá, tại Điều 28 của dự thảo Luật quy định về đàm phán giá áp dụng đối với thuốc biệt dược hoặc thuốc chỉ có 1 hoặc 2 nhà sản xuất. Tuy nhiên, đại biểu đề nghị cần nghiên cứu để bổ sung nội dung về đàm phán giá đối với cả thiết bị và vật tư y tế.
Bởi, theo đại biểu, thiết bị y tế thường là các máy móc có yêu cầu rất cao về kỹ thuật, chẳng hạn như trong lĩnh vực ung thư có máy xạ trị, máy nội soi can thiệp tim mạch dưới hướng dẫn của siêu âm và thường chỉ có 1 - 2 hãng sản xuất bán tại Việt Nam.
Tương tự như vậy, máy xét nghiệm sinh hóa hay xét nghiệm miễn dịch, mỗi lĩnh vực cũng có số lượng hạn chế nhà cung cấp... Bên cạnh đó, vật tư y tế trong điều trị bệnh cũng có những sản phẩm độc quyền thường là sản phẩm có tính phát minh.
Đại biểu cho rằng, chúng ta cần phải có cơ chế để đàm phán giá để mua sắm được thiết bị, vật tư y tế với giá tốt nhất. Điều này sẽ có lợi cho cả bệnh nhân và cho quỹ bảo hiểm y tế. Bởi vì chi phí mua sắm thiết bị, vật tư y tế chính là yếu tố hình thành nên giá dịch vụ khám chữa bệnh và chi phí khám chữa bệnh./.
