“Đẩy mạnh cải cách chính sách, xây dựng hệ thống bảo hiểm xã hội đa tầng”

Diện bao phủ BHXH còn ở mức thấp 

Phát biểu tại Hội thảo, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết: Đảng và Nhà nước ta luôn đặc biệt quan tâm hệ thống chính sách an sinh xã hội, nâng cao đời sống của người dân cùng với quá trình đổi mới và phát triển đất nước. Trong đó, một trong những trụ cột quan trọng nhất là chính sách bảo hiểm xã hội (BHXH). Trong những năm qua, chính sách BHXH của Việt Nam đã từng bước được hoàn thiện, hướng tới mở rộng phạm vi bao phủ, tạo cơ hội cho mọi người dân trong việc tiếp cận, tham gia và thụ hưởng chính sách, góp phần mang lại sự đảm bảo ngày càng tốt hơn quyền và lợi ích chính đáng của người dân. 

Đến nay, cả nước đã có trên 14,6 triệu người tham gia BHXH, chiếm khoảng 30,4% lực lượng lao động trong độ tuổi. Hàng năm, có từ 4 đến 5 triệu lượt người được hưởng các chế độ BHXH ngắn hạn và khoảng 150 nghìn người hưởng mới các chế độ BHXH dài hạn; gần 3 triệu người cao tuổi được hưởng lương hưu và BHXH hàng tháng. Nếu tính cả đối tượng hưởng trợ cấp xã hội cho người cao tuổi, người khuyết tật, người nghèo, người có công thì có trên 50% người cao tuổi ở Việt Nam được hưởng lương hưu và trợ cấp hàng tháng. 

Những kết quả trên thể hiện sự nỗ lực, cố gắng lớn của cả hệ thống chính trị, các ngành, các cấp, trong đó trực tiếp là ngành BHXH và ngành LĐTB&XH và sự đồng tình ủng hộ của cộng đồng DN và người tham gia BHXH trên cả nước. 

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng, bên cạnh kết quả đã đạt được thì chính sách BHXH vẫn còn những hạn chế, bất cập. “Diện bao phủ BHXH còn ở mức thấp so với các nước; Quỹ BHXH vẫn tiềm ẩn nguy cơ về mất cân đối trong trung và dài hạn, nhất là trong bối cảnh về già hóa dân số, sự chuyển dịch cơ cấu lao động, việc làm do tác động của yếu tố hội nhập kinh tế, biến đổi khí hậu và cách mạng công nghiệp 4.0; các chế độ BHXH còn chưa đa dạng và linh hoạt nên thiếu hấp dẫn; hồ sơ, thủ tục thực hiện BHXH còn chưa thực sự thuận lợi cho DN, người lao động….” – Phó Thủ tướng cho biết.

Xây dựng hệ thống BHXH hiện đại, đa tầng

Theo đó, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ chỉ đạo, thời gian tới các cơ quan liên quan cần tập trung khắc phục những tồn tại, hạn chế, yếu kém, tiếp tục đẩy mạnh cải cách chính sách BHXH như một công cụ quan trọng góp phần thực hiện hiệu quả chính sách an sinh xã hội và phát triển bền vững của Đảng và Nhà nước. 

Phó Thủ tướng nhấn mạnh: “Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XII đã chỉ rõ định hướng cải cách BHXH theo hướng: Mở rộng đối tượng tham gia, nâng cao hiệu quả của hệ thống, đổi mới cơ chế tài chính, bảo đảm phát triển bền vững quỹ BHXH. Hoàn thiện chính sách BHXH là một trong những giải pháp quan trọng để tiếp tục hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, góp phần đổi mới mô hình tăng trưởng của Việt Nam đến năm 2030; gắn kết tăng trưởng kinh tế với bảo đảm phát triển bền vững, tiến bộ và công bằng xã hội. BHXH được coi là một trụ cột chính của hệ thống an sinh xã hội, góp phần quan trọng trong thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội với quan điểm tiếp cận BHXH là quyền an sinh xã hội mang tính phổ quát, gắn với mục tiêu mở rộng phạm vi bao phủ toàn dân theo lộ trình phù hợp”.

 Bên cạnh đó, cần tập trung đổi mới mô hình, xây dựng hệ thống BHXH hiện đại, đa tầng, đa dạng các hình thức chế độ, linh hoạt trong thiết kế, chuyên nghiệp trong vận hành gắn với nâng cao chất lượng bảo đảm an sinh xã hội.

Thực tế cho thấy, nhiều nước cải cách BHXH thành công nhưng cũng nhiều nước thất bại và trở thành gánh nặng lớn cho hệ thống tài chính, tiền tệ quốc gia, kể các nước đã phát triển thuộc khối OECD. “Vì vậy, chúng ta cần nghiên cứu kỹ, phân tích cụ thể kinh nghiệm các nước và điều kiện áp dụng để tránh bài học thất bại, áp dụng bài học thành công” – Phó Thủ tướng nói.