Đầu tư xây dựng trường học bằng ngân sách Nhà nước- Dàn trải, nhỏ giọt

Trường chưa ra trường

Trường THPT Đồng Hòa (quận Kiến An) được đầu tư xây dựng giai đoạn 1 cách đây 6 năm. Do kinh phí có hạn, ngoài dãy nhà 3 tầng làm phòng học, trường phải lựa chọn hoặc xây nhà hiệu bộ, hoặc làm sân trường, tường bao. Và nhà trường chọn phương án xây nhà hiệu bộ để cán bộ, giáo viên có chỗ làm việc. Từ đó  đến nay, nhà trường tự xoay xở kinh phí để xây tường bao, nhưng mới làm được một nửa.

Ba trường THPT Quốc Tuấn ( huyện An Lão), Thụy Hương ( huyện Kiến Thụy), Hải An (quận Hải An) cũng được thành phố đầu tư xây dựng, chia làm một số giai đoạn, trong đó, giai đoạn 1 đã hoàn thành, đưa vào sử dụng gồm một dãy nhà ba tầng có các phòng học, sân, cổng, tường rào, nhà để xe, nhà vệ sinh. Tuy vậy, số phòng học mới xây dựng vẫn chưa đủ so với quy mô lớp học của các trường. Hiện Trường THPT Thụy Hương có 28 lớp nhưng có 18 phòng học, học sinh phải học 2 ca/ngày. Trường THPT Quốc Tuấn xây được 12 phòng học, bố trí cho 14 lớp học, 16 lớp còn lại tiếp tục học nhờ tại Trung tâm dạy nghề huyện An Lão, cách đó khoảng 7 km. Cả ba ngôi trường chưa có phòng làm việc cho cán bộ, giáo viên, thiếu các phòng chức năng và thí nghiệm. Như vậy, nhà trường chỉ trang bị lý thuyết cho học sinh, còn thực hành và các hoạt động ngoại khóa thì bỏ ngỏ. Hiện các trường trên chưa biết đến khi nào được triển khai xây dựng giai đoạn 2 để hoàn thiện theo quy hoạch đáp ứng nhu cầu dạy và học của nhà trường?

Nhà trường thành “con nợ”

Tùy điều kiện mỗi trường, thành phố quyết định tỷ lệ vốn đối ứng khi đầu tư xây dựng bằng nguồn ngân sách Nhà nước. Với Trường THPT Thụy Hương, tỷ lệ này là 70%-30%, có nghĩa, thành phố đầu tư 70% kinh phí, số còn lại do địa phương và nhà trường huy động. Giai đoạn 1 của dự án, thành phố đầu tư gần 20 tỷ đồng. Thành phố cho phép nhà trường vay ngân hàng 5 tỷ đồng làm vốn đối ứng trong 5 năm, lãi suất ngân hàng do thành phố trả. Theo lãnh đạo nhà trường, 30% vốn đối ứng xây dựng trường được xác định lấy từ 3 nguồn: huyện hỗ trợ, cha mẹ học sinh đóng góp và chương trình mục tiêu của ngành. Hiện mỗi năm nhà trường chỉ huy động được khoảng 200 triệu đồng đóng góp của cha mẹ học sinh, 2 nguồn còn lại vẫn chỉ là lý thuyết. Nếu không có sự hỗ trợ của địa phương và ngành, nhà trường phải mất 25 năm để trả được món nợ 5 tỷ đồng vay ngân hàng. Tương tự như vậy, Trường THPT Quốc Tuấn cũng trở thành “con nợ” của ngân hàng với món nợ hơn 5 tỷ đồng. Hiện nhà trường đang xoay xở để có 1,2 tỷ đồng trả gốc đợt 1 cho ngân hàng vào tháng 11 tới.

Tăng tỷ lệ đầu tư bằng ngân sách Nhà nước

Phó giám đốc Sở Giáo dục-Đào tạo Vũ Văn Trà cho biết, nhu cầu đầu tư xây mới, sửa chữa, nâng cấp trường học rất lớn, nhưng nguồn ngân sách thành phố đầu tư cho việc này còn ít và chưa đồng bộ. Năm 2008 và 2009, thành phố chi cho đầu tư xây dựng cơ bản ngành Giáo dục-Đào tạo 42 tỷ đồng. 2 năm nay, các trường không được phép thu tiền xây dựng, do đó không có nguồn vốn đối ứng để đầu tư xây dựng.  Để tháo gỡ khó khăn, một số trường “xé rào”, biến tướng việc thu tiền xây dựng bắt buộc thành đóng góp tự nguyện theo quyết định của Ban đại diện cha mẹ học sinh. Tuy nhiên, cách làm này không phải dễ dàng nhận được sự đồng thuận của cha mẹ học sinh.

Đảng và Nhà nước ta khẳng định, đầu tư cho giáo dục là quốc sách hàng đầu. Đầu tư cho giáo dục chính là đầu tư cho sự phát triển mỗi quốc gia và dân tộc. Vì vậy, mong muốn của ngành Giáo dục-Đào tạo là thành phố tăng thêm kinh phí và tỷ lệ đầu tư xây dựng các công trình trường học bằng ngân sách Nhà nước. Việc đầu tư nên có trọng tâm, trọng điểm và đồng bộ, tránh dàn trải,  nhỏ giọt như vừa qua. Trong khi các trường không được phép thu tiền xây dựng, nên chăng, thành phố giảm tỷ lệ vốn đối ứng, để các trường bớt khó khăn, tránh trở thành “con nợ” của ngân hàng.                

Bích Hạnh