“Vùng trũng” về hạ tầng giao thông
Với nhiều tiềm năng, lợi thế để phát triển kinh tế xã hội nhưng chủ yếu do giao thông đường bộ, đường thủy, đường biển còn hạn chế, đặc biệt là hệ thống đường bộ cao tốc. Đến nay, trong toàn vùng mới hoàn thành khoảng 91 km đường bộ cao tốc (đoạn TP. HCM - Trung Lương - Mỹ Thuận) trên tổng số 1.239 km của cả nước, chiếm 7%”.
Về nguyên nhân của vấn đề trên, tại hội thảo “Xóa trắng cao tốc - Phát huy lợi thế Đồng bằng sông Cửu Long” do Báo Thanh Niên tổ chức tại TP HCM (ngày 31/5/2022), Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Duy Lâm nhận định, nguồn lực đầu tư cho kết cấu hạ tầng giao thông cho khu vực tuy đã được Đảng, nhà nước quan tâm bố trí nhưng vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu do điều kiện địa hình bị chia cắt, nền địa chất yếu, ảnh hưởng nghiêm trọng bởi biến đổi khí hậu, nước biển dâng nên suất đầu tư xây dựng lớn.
Theo tính toán, suất đầu tư đường bộ cao tốc tại khu vực ĐBSCL cao hơn 1,3 -1,5 lần so với các khu vực khác, đây cũng là một phần lý do khiến số lượng công trình được đầu tư chưa được nhiều, đồng thời khả năng kêu gọi nguồn lực từ xã hội bị hạn chế.
Theo chuyên gia kinh tế, TS. Trần Du Lịch, ĐBSCL có diện tích hơn 40.000km2, dân số khoảng 19 triệu người với rất nhiều tiềm năng nhưng hạ tầng giao thông vẫn là “vùng trũng” so với cả nước.
Trong nhiệm kỳ vừa qua, đầu tư công dành cho ĐBSCL chiếm khoảng 17% tổng đầu tư công của cả nước. “Tỷ lệ này dù được ưu tiên nhưng chỉ đạt mức trung bình, chưa tương xứng với tiềm năng và vai trò của vùng”, ông Lịch đánh giá.
Nhìn rõ vấn đề của ĐBSCL, ngày 2/4/2022, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 13-NQ/TW về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng ĐBSCL đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 nhằm tạo ra bước đột phá mới trong việc phát huy vai trò, vị trí quan trọng, đặc biệt là khai thác có hiệu quả hơn tiềm năng lợi thế phát triển to lớn của ĐBSCL trong thời kỳ mới.
Đến năm 2030 sẽ hoàn thành khoảng 1.180 km
Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Duy Lâm cho biết, theo Nghị quyết số 13-NQ/TW của Bộ Chính trị, đến năm 2030, vùng ĐBSCL sẽ hoàn thành khoảng 1.180 km đường bộ cao tốc. Hiện, Bộ Giao thông vận tải đã tiến hành rà soát, đánh giá và căn cứ điều kiện đặc thù, lợi thế của các phương thức vận tải của từng vùng, miền, trong đó có ĐBSCL và triển khai lập đồng thời với 5 quy hoạch ngành quốc gia, từ đó, xác định mục tiêu và tính toán nguồn lực để nâng cấp hạ tầng giao thông khu vực này.
 |
Đến năm 2030 ĐBSCL sẽ có 1.180 km cao tốc, tạo sức bật phát triển cho vùng. (Ảnh: Báo thanh niên) |
Đáng chú ý, riêng về quy hoạch đường bộ cao tốc hoạch định đến năm 2030 có khoảng 760km và sau năm 2030 tiếp tục đầu tư thêm khoảng 420km, nâng tổng số km đường cao tốc toàn vùng ĐBSCL đến năm 2050 lên khoảng 1.180km, trong tổng số 9.014km của cả nước, tương ứng với tỷ lệ 13%, tăng gần gấp đôi so với hiện nay.
Theo đó sẽ có 3 trục dọc kết nối các tỉnh, thành phố trong vùng với vùng Đông Nam Bộ và 3 trục ngang nhằm tăng cường kết nối với hệ thống cảng biển trong vùng với các cửa khẩu quốc tế.
Cụ thể, các trục dọc gồm tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông (đoạn TP.HCM - Cần Thơ - Cà Mau) dài khoảng 245 km, quy mô 4 - 6 làn xe. Tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Tây (đoạn Đức Hòa - Rạch Sỏi) dài khoảng 180 km, quy mô 6 làn xe. Tuyến cao tốc TP.HCM - Tiền Giang - Bến Tre - Trà Vinh - Sóc Trăng dài khoảng 150 km, quy mô 4 làn xe.
Các trục ngang gồm tuyến cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng dài khoảng 191 km, quy mô 6 làn xe, hiện Chính phủ cũng đang chuẩn bị trình Quốc hội khóa XV chủ trương đầu tư tuyến cao tốc này tổng mức đầu tư 44.691 tỷ đồng. Bên cạnh đó còn có tuyến cao tốc Hà Tiên - Rạch Giá - Bạc Liêu dài khoảng 212 km, quy mô 4 làn xe. Tuyến cao tốc Hồng Ngự - Trà Vinh dài khoảng 188 km, quy mô 4 làn xe.
Nhiều lãnh đạo tập đoàn, doanh nghiệp lớn nhận định, nếu có thể hoàn thành các dự án giao thông theo đúng quy hoạch và tiến độ mà Chính phủ cũng như Bộ Giao thông Vận tải đề ra, các doanh nghiệp sẽ có thêm nhiều cơ hội, tiết kiệm nhiều chi phí khi đầu tư các dự án năng lượng, công nghiệp, xuất nhập khẩu... đem lại nhiều nguồn lực đến với các tỉnh ĐBSCL.
