Đến đầu năm 2011, thành phố Đà Nẵng có 1.688 tàu cá, giảm hơn 300 chiếc so 4 năm trước, trong đó đánh bắt bằng lưới rê 473 chiếc, lưới kéo 316 chiếc, câu 423 chiếc, lưới vây hơn 100 chiếc và các nghề lờ mực, lưới ghẹ, lưới chuồn…
 |
| Ngư dân Thanh Khê sau chuyến biển dài ngày thu nhập không cao do dầu tăng giá. |
Kể từ ngày dầu tăng giá đến nay, khoảng 30% tàu không ra khơi. Số tàu kiên trì bám biển không dám vươn ra khơi xa mà chỉ quanh quẩn ở tuyến lộng. Thực trạng này làm cho hoạt động khai thác hải sản biển ở Đà Nẵng trầm lắng hẳn, mặc dù đang là mùa đánh bắt thuận lợi nhất trong năm. Cũng vì vậy mà tàu cập Cảng cá Thọ Quang giảm đáng kể. Số liệu từ Sở NN&PTNT, 3 tháng đầu năm, sản lượng hải sản cả thành phố chỉ đạt 9.500 tấn, bằng 25,7% kế hoạch, giảm hơn 2% so cùng kỳ năm ngoái.
Phường An Hải Bắc (Sơn Trà) có 107 tàu đánh bắt hải sản, trong đó 30 chiếc công suất lớn đánh bắt xa bờ. Quý 1 năm nay, ngư dân chỉ đưa từ biển về 530 tấn hải sản các loại, chưa bằng 1/4 kế hoạch năm, thấp hơn khá nhiều so với các năm trước. Ông Lê Văn Sừng, cán bộ phụ trách thủy sản của phường cho biết: Dầu tăng giá là nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên. Lúc dầu chưa tăng giá, mỗi chuyến biển của tàu đánh bắt xa bờ chi phí chỉ khoảng 50-60 triệu đồng, nay con số đó là 80-90 triệu. Chi phí đầu vào tăng cao, giá hải sản có tăng nhưng không đáng kể, thu nhập của ngư dân thấp so với trước từ 1,5-2 triệu đồng/tháng. Đi biển vất vả, thu nhập thấp, nhiều người chia tay với tàu. Ở phường này đã có 5-7 tàu nằm bờ từ vài tháng nay.
Dầu tăng 6.400 đồng/lít trong vòng hơn 1 tháng đẩy ngư dân vào thế tiến thoái lưỡng nan. Không ra khơi không có thu nhập, bám biển cầm chắc thua lỗ. Ông Phạm Phương, ở An Tân, phường An Hải Bắc, người có cặp tàu đánh bắt xa bờ bằng nghề lưới cản, từng là nông dân sản xuất giỏi cấp thành phố nhiều năm chia sẻ: Chuyến biển 15-20 ngày cặp tàu ngốn trên 7.000 lít dầu. Chỉ riêng giá dầu tăng đã mất đứt gần 50 triệu đồng. Cùng theo đó, giá các mặt hàng khác cũng tăng. Trước đây, đá lạnh chỉ 8-10 nghìn đồng/cây, nay lên 13-14 nghìn đồng. Trong khi đó giá hải sản chỉ tăng 15-20%. Trời yên biển lặng, không bám biển ngày nào lo ngày đó mà bám biển biết chắc là lỗ. Tình trạng này kéo dài có khi tàu nằm bờ hàng loạt.
Không có tàu đánh bắt xa bờ như các địa phương khác, ngư dân phường Hòa Hiệp Nam (Liên Chiểu) chỉ đánh bắt bằng thúng máy loại 6-8 CV, sáng đi tối về, hoặc chiều hôm trước ra khơi, tờ mờ sáng hôm sau cập bến. Trước đây, khi dầu chưa tăng giá, số tàu bám biển khá đông, nay đến làng chài ven biển Nam Ô 2, thúng máy chất từng dãy trên bờ. Chiều chiều, thay vì đi đánh bắt, khá nhiều ngư dân ngồi dọc bờ kè ngóng ra biển. Hỏi chuyện mấy ngư dân luống tuổi về tình hình sản xuất, ai nấy buồn thiu cho hay: “Giá dầu như vầy, ai dám ra biển. Hồi dầu chưa tăng giá, nhiều bữa trở về còn bị lỗ, huống hồ nay dầu tăng 6.400 đồng/lít”.
Có thể nói, sau 2 đợt tăng giá xăng dầu, đánh bắt hải sản bị ảnh hưởng nghiêm trọng, bởi đây là hoạt động tiêu hao nhiều nhiên liệu, trong khi hiệu quả đánh bắt không thể biết trước, chủ yếu may nhờ rủi chịu, có khi thua lỗ nặng. Cũng vì vậy mà ngày càng có nhiều tàu lưu tại bến, do thiếu lao động, hoặc chủ tàu không đủ can đảm cho tàu xuất bến do khả năng bị thua lỗ rất cao.
Thực trạng ngư dân lao đao trước biến động về giá xăng dầu, các cấp, các ngành đã nắm bắt khá tường tận. Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Cao Đức Phát trong chuyến công tác tại Đà Nẵng và một số tỉnh khu vực miền Trung vừa qua rất quan tâm đến hoạt động đánh bắt hải sản của ngư dân. Ông chia sẻ khó khăn này và hứa sẽ đề xuất Chính phủ có phương án hỗ trợ kịp thời. Trước mắt, chính quyền địa phương và ngành chức năng cần có giải pháp hỗ trợ ngư dân chuyển sang đánh bắt bằng các nghề ít tiêu hao nhiên liệu, chú trọng khâu tiêu thụ sản phẩm, không để tư thương ép giá hải sản gây thua thiệt cho ngư dân…
Bài và ảnh: Hoài Nam
