Dấu hỏi về sự minh bạch của các cuộc thi
Đêm chung kết 7 của Sao mai - điểm hẹn (SM-ĐH) 2010 đã kết thúc tròn trịa khi người thể hiện yếu nhất, Hoài Nam, phải ra đi. Thế nhưng phía sau đó vẫn còn những câu hỏi lớn.
Đêm chung kết 7 của Sao mai - điểm hẹn (SM-ĐH) 2010 đã kết thúc tròn trịa khi người thể hiện yếu nhất, Hoài Nam, phải ra đi. Thế nhưng phía sau đó vẫn còn những câu hỏi lớn.
Khi ánh đèn sân khấu MaxiMark Cộng Hòa đã tắt, thì trên các mạng xã hội người ta lại chứng kiến nỗi bức xúc của một bộ phận công chúng vì không thể bình chọn cho thí sinh mình yêu thích. Người thì cho biết không hề nhận được phản hồi từ tổng đài 8342, người khác nhận được thông báo "đã hết giờ bình chọn".
Những hoài nghi có thực
Trước đó, sau đêm chung kết 6, khán giả cũng than phiền về việc không thể bình chọn cho Đinh Mạnh Ninh, Minh Chuyên cũng với lý do "đã hết giờ", tin phản hồi lúc 1, 2h ngày hôm sau, dù họ quả quyết đã nhắn tin khi chương trình đang diễn ra.
Trả lời Đất Việt, bà Huyền Thanh, đại diện Ban tổ chức, xác nhận đó là lỗi tổng đài và sẽ làm việc lại với bộ phận quản lý hệ thống nhắn tin. Ông Trịnh Lê Văn, Trưởng ban văn nghệ VTV, Phó Ban tổ chức, cũng đồng ý rằng lỗi tổng đài có thể dẫn đến bất công đối với thí sinh nếu các tin nhắn của họ không đến được. Điều đáng ngạc nhiên là dù thừa nhận lỗi, dù biết có thể bất công, nhưng không có một thông báo nào được Ban tổ chức đưa ra cho khán giả và cũng không một lời giải thích hay xin lỗi.
Sao mai - điểm hẹn không phải là chương trình duy nhất bị công chúng hoài nghi về tính minh bạch. Tại Vietnam Idol (VNI), Ngôi sao Tiếng hát truyền hình (THTH), Album vàng (AV), Làn sóng xanh (LSX)… cũng bị đưa vào vòng nghi vấn. Những cuộc vận động bình chọn từ các fanclub cho giải LSX, AV, nghi án mua tin nhắn, giải thưởng ở THTH, thắc mắc về việc "dàn xếp tỷ số" ở VNI mùa 2010 hay lỗi tổng đài năm 2007… đã khiến công chúng dần mất niềm tin vào các cuộc thi, giải thưởng nghệ thuật. Một yêu cầu bức thiết đã được nêu ra: công khai số liệu bình chọn để mọi người tham gia giám sát.
Rất tiếc yêu cầu này đã không được đáp ứng. Sau vụ lùm xùm về kết quả bình chọn giải ca sĩ triển vọng LSX 2008, các nhà báo đòi công khai số liệu để đối chiếu (nhưng không được cung cấp), Ban tổ chức LSX 2010 hứa sẽ thể hiện chi tiết số liệu giải triển vọng lên màn hình lớn ngay trong đêm trao giải 4/12. Thực tế lời hứa đó đã không được thực hiện.
THTH, AV không nêu cụ thể con số bình chọn mà chỉ nêu tỷ lệ % phiếu bầu mà không hề có đơn vị độc lập nào đứng ra kiểm tra, xác nhận số liệu. VNI 2010, khán giả chỉ có thể suy đoán qua những lời nói bất nhất của MC Phan Anh, lúc là "hàng ngàn", lúc là "hàng trăm ngàn" lượt bình chọn.
Công khai hay bí mật?
Nhằm chứng minh cho sự trong sáng của mình, HTV Awards (HA) đã mời đơn vị kiểm toán đến thu thập phiếu bình chọn, giám sát hệ thống và công khai toàn bộ kết quả trên sóng truyền hình. Mùa giải 2009, HA đã khiến nhiều khán giả bất ngờ khi biết NSƯT Thanh Ngân (hạng mục Nghệ sĩ cải lương) đạt kỷ lục về số phiếu bình chọn, 37.521, cao hơn cả Đàm Vĩnh Hưng (9.945 phiếu) ở hạng mục Nam ca sĩ được yêu thích nhất.
Zing Music Awards (ZMA), giải thưởng âm nhạc của cộng đồng mạng, cũng công khai toàn bộ số liệu cập nhật ở từng hạng mục, từng nghệ sĩ, sản phẩm. Tại mọi thời điểm, ai cũng có thể biết nghệ sĩ nào đang có bao nhiêu phiếu bình chọn và cùng dõi theo cuộc đua, những cú soán ngôi ngoạn mục của mỗi người.
Có thể ngay cả khi mọi con số được công khai, công chúng vẫn tiếp tục hoài nghi. Nhưng chí ít việc cung cấp số liệu là động tác đáng ghi nhận. Điển hình là giải Cống hiến của Báo Thể thao&Văn hóa đến nay vẫn chưa từng bị nghi ngờ bởi nó được chính các nhà báo tham gia đề cử, bình chọn, giám sát, kiểm tra kết quả qua từng vòng, để cuối cùng được ghi nhận là giải thưởng âm nhạc uy tín.
Niềm tin không tự nhiên sinh ra, cũng chẳng tự nhiên mất đi mà được vun bồi hoặc hủy hoại sau từng sự việc cụ thể. Thông qua động tác nhắn tin (tốn tiền), gọi điện (cũng tốn tiền), gởi thư (tốn công), đăng ký tài khoản để bình chọn (cũng tốn công), khán giả đã thể hiện niềm tin, sự ủng hộ của họ đối với các cuộc thi, giải thưởng. Vậy thì câu hỏi là nhà tổ chức đã làm gì khiến công chúng hoài nghi đến thế?
Khi ánh đèn sân khấu MaxiMark Cộng Hòa đã tắt, thì trên các mạng xã hội người ta lại chứng kiến nỗi bức xúc của một bộ phận công chúng vì không thể bình chọn cho thí sinh mình yêu thích. Người thì cho biết không hề nhận được phản hồi từ tổng đài 8342, người khác nhận được thông báo "đã hết giờ bình chọn".
Những hoài nghi có thực
Trước đó, sau đêm chung kết 6, khán giả cũng than phiền về việc không thể bình chọn cho Đinh Mạnh Ninh, Minh Chuyên cũng với lý do "đã hết giờ", tin phản hồi lúc 1, 2h ngày hôm sau, dù họ quả quyết đã nhắn tin khi chương trình đang diễn ra.
Trả lời Đất Việt, bà Huyền Thanh, đại diện Ban tổ chức, xác nhận đó là lỗi tổng đài và sẽ làm việc lại với bộ phận quản lý hệ thống nhắn tin. Ông Trịnh Lê Văn, Trưởng ban văn nghệ VTV, Phó Ban tổ chức, cũng đồng ý rằng lỗi tổng đài có thể dẫn đến bất công đối với thí sinh nếu các tin nhắn của họ không đến được. Điều đáng ngạc nhiên là dù thừa nhận lỗi, dù biết có thể bất công, nhưng không có một thông báo nào được Ban tổ chức đưa ra cho khán giả và cũng không một lời giải thích hay xin lỗi.
Sao mai - điểm hẹn không phải là chương trình duy nhất bị công chúng hoài nghi về tính minh bạch. Tại Vietnam Idol (VNI), Ngôi sao Tiếng hát truyền hình (THTH), Album vàng (AV), Làn sóng xanh (LSX)… cũng bị đưa vào vòng nghi vấn. Những cuộc vận động bình chọn từ các fanclub cho giải LSX, AV, nghi án mua tin nhắn, giải thưởng ở THTH, thắc mắc về việc "dàn xếp tỷ số" ở VNI mùa 2010 hay lỗi tổng đài năm 2007… đã khiến công chúng dần mất niềm tin vào các cuộc thi, giải thưởng nghệ thuật. Một yêu cầu bức thiết đã được nêu ra: công khai số liệu bình chọn để mọi người tham gia giám sát.
Rất tiếc yêu cầu này đã không được đáp ứng. Sau vụ lùm xùm về kết quả bình chọn giải ca sĩ triển vọng LSX 2008, các nhà báo đòi công khai số liệu để đối chiếu (nhưng không được cung cấp), Ban tổ chức LSX 2010 hứa sẽ thể hiện chi tiết số liệu giải triển vọng lên màn hình lớn ngay trong đêm trao giải 4/12. Thực tế lời hứa đó đã không được thực hiện.
 |
| Mỹ Như (phải) phải nhờ đến Ban giám khảo cứu để tiếp tục cuộc chơi. |
THTH, AV không nêu cụ thể con số bình chọn mà chỉ nêu tỷ lệ % phiếu bầu mà không hề có đơn vị độc lập nào đứng ra kiểm tra, xác nhận số liệu. VNI 2010, khán giả chỉ có thể suy đoán qua những lời nói bất nhất của MC Phan Anh, lúc là "hàng ngàn", lúc là "hàng trăm ngàn" lượt bình chọn.
Công khai hay bí mật?
Nhằm chứng minh cho sự trong sáng của mình, HTV Awards (HA) đã mời đơn vị kiểm toán đến thu thập phiếu bình chọn, giám sát hệ thống và công khai toàn bộ kết quả trên sóng truyền hình. Mùa giải 2009, HA đã khiến nhiều khán giả bất ngờ khi biết NSƯT Thanh Ngân (hạng mục Nghệ sĩ cải lương) đạt kỷ lục về số phiếu bình chọn, 37.521, cao hơn cả Đàm Vĩnh Hưng (9.945 phiếu) ở hạng mục Nam ca sĩ được yêu thích nhất.
Zing Music Awards (ZMA), giải thưởng âm nhạc của cộng đồng mạng, cũng công khai toàn bộ số liệu cập nhật ở từng hạng mục, từng nghệ sĩ, sản phẩm. Tại mọi thời điểm, ai cũng có thể biết nghệ sĩ nào đang có bao nhiêu phiếu bình chọn và cùng dõi theo cuộc đua, những cú soán ngôi ngoạn mục của mỗi người.
Có thể ngay cả khi mọi con số được công khai, công chúng vẫn tiếp tục hoài nghi. Nhưng chí ít việc cung cấp số liệu là động tác đáng ghi nhận. Điển hình là giải Cống hiến của Báo Thể thao&Văn hóa đến nay vẫn chưa từng bị nghi ngờ bởi nó được chính các nhà báo tham gia đề cử, bình chọn, giám sát, kiểm tra kết quả qua từng vòng, để cuối cùng được ghi nhận là giải thưởng âm nhạc uy tín.
Niềm tin không tự nhiên sinh ra, cũng chẳng tự nhiên mất đi mà được vun bồi hoặc hủy hoại sau từng sự việc cụ thể. Thông qua động tác nhắn tin (tốn tiền), gọi điện (cũng tốn tiền), gởi thư (tốn công), đăng ký tài khoản để bình chọn (cũng tốn công), khán giả đã thể hiện niềm tin, sự ủng hộ của họ đối với các cuộc thi, giải thưởng. Vậy thì câu hỏi là nhà tổ chức đã làm gì khiến công chúng hoài nghi đến thế?
Theo Chấn Hưng
Đất Việt
Đất Việt