Dấu ấn của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu khai mạc Hội nghị lần thứ 5, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII. (Ảnh: Dangcongsan.vn)
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu khai mạc Hội nghị lần thứ 5, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII. (Ảnh: Dangcongsan.vn)
(PLVN) - Thời gian qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, đứng đầu là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách về quản lý kinh tế - xã hội được đẩy mạnh, đưa đến những bước phát triển đáng tự hào của đất nước trên mọi phương diện.

Một trong ba khâu đột phá chiến lược

Theo TS. Nguyễn Bích Lâm, nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê, kết thúc giai đoạn phát triển kinh tế - xã hội 2006 - 2010, kinh tế nước ta đã vượt qua nhiều khó khăn, thách thức; kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, duy trì được tốc độ tăng trưởng khá, tiềm lực và quy mô nền kinh tế tăng lên. Tuy nhiên, thể chế kinh tế, chất lượng nguồn nhân lực, kết cấu hạ tầng được xác định vẫn là những điểm yếu cản trở sự phát triển.

Để khắc phục, Đại hội lần thứ XI của Đảng đã lần đầu tiên đưa ra 3 khâu đột phá chiến lược bao gồm: thể chế, nguồn nhân lực và kết cấu hạ tầng. “Đây chính là “chìa khóa” mở cửa và giải pháp quan trọng để đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá, đưa đất nước phát triển nhanh và bền vững”, TS. Nguyễn Bích Lâm cho hay.

Trong nhiệm kỳ Đại hội XI của Đảng, tập trung vào đột phá về thể chế là yêu cầu được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhiều lần nhấn mạnh. Phát biểu khai mạc Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI), Tổng Bí thư nêu rõ “coi đột phá về thể chế, cải cách các chế độ và thủ tục hành chính, chống phiền hà, sách nhiễu là khâu trọng yếu, bảo đảm phát huy đầy đủ, đúng đắn cơ chế thị trường, tạo xung lực mới cho phát triển nhanh và bền vững”.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng mà Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là người đứng đầu, công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế được chú trọng, tạo điều kiện phát triển kinh tế - xã hội. (Ảnh minh họa: daibieunhandan.vn)

Dưới sự lãnh đạo của Đảng mà Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là người đứng đầu, công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế được chú trọng, tạo điều kiện phát triển kinh tế - xã hội. (Ảnh minh họa: daibieunhandan.vn)

Đại hội XII và Đại hội XIII của Đảng tiếp tục yêu cầu thực hiện có hiệu quả 3 đột phá chiến lược, trong đó đột phá chiến lược đầu tiên là hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN. Phát biểu bế mạc tại Hội nghị Trung ương 5 (khóa XII), Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chỉ rõ các nhiệm vụ trọng tâm cần thực hiện tốt trong công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế, gồm có hoàn thiện thể chế về huy động, phân bổ, sử dụng có hiệu quả các nguồn lực và thể chế về phân phối kết quả làm ra để giải phóng sức sản xuất, tạo động lực và nguồn lực cho tăng trưởng, phát triển, bảo đảm tiến bộ, công bằng xã hội, quốc phòng, an ninh quốc gia; hoàn thiện thể chế về cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, có chính sách đột phá tháo gỡ những vướng mắc, tạo thuận lợi hỗ trợ doanh nghiệp phát triển trên cơ sở đẩy mạnh đồng bộ cải cách hành chính và cải cách tư pháp…

TS. Nguyễn Bích Lâm cho biết, cùng với đổi mới về thể chế, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã chỉ đạo Ban Chấp hành Trung ương Đảng các khóa XI, XII và XIII thực hiện đổi mới chính trị đồng bộ với đổi mới kinh tế theo lộ trình thích hợp, trọng tâm là hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN; phát triển nhanh, hài hòa các thành phần kinh tế và các loại hình doanh nghiệp; tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng, minh bạch.

Thực hiện 3 đột phá chiến lược nêu trên, với nỗ lực của Chính phủ trong cải cách thể chế, hoàn thiện môi trường đầu tư kinh doanh và nâng cấp cơ sở hạ tầng đã tạo dựng Việt Nam là nền kinh tế có môi trường vĩ mô ổn định, nhất quán trong chính sách phát triển kinh tế và thu hút đầu tư nước ngoài. Đặc biệt, môi trường pháp lý đầy đủ là một trong những yếu tố quan trọng, hấp dẫn các nhà đầu tư nước ngoài. Thế và lực của nước ta đã lớn mạnh hơn nhiều.

Cơ sở cho công tác hoàn thiện thể chế, tổ chức thực hiện pháp luật

PGS.TS. Vũ Trọng Lâm - Giám đốc, Tổng Biên tập Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật khẳng định, là một nhà trí thức, nhà lý luận và hoạt động thực tiễn, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã có nhiều công trình nghiên cứu về các vấn đề chính trị, văn hóa, xã hội, xây dựng Đảng... Các tác phẩm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng góp phần xây dựng, hoàn thiện hệ thống thể chế, chính sách, pháp luật và tổ chức thực hiện chính sách pháp luật ở nước ta hiện nay.

Các đại biểu tại Lễ ra mắt cuốn sách về Quốc hội của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. (Ảnh: Quochoi.vn)

Các đại biểu tại Lễ ra mắt cuốn sách về Quốc hội của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. (Ảnh: Quochoi.vn)

Theo Đảng ta và quan điểm chỉ đạo của Tổng Bí thư, việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống thể chế, chính sách, pháp luật dân chủ, công bằng, nhân đạo, đầy đủ, kịp thời, đồng bộ, thống nhất, khả thi, công khai, minh bạch, ổn định, dễ tiếp cận, được thực hiện nghiêm và nhất quán là một trong những nhiệm vụ trung tâm, một đòi hỏi cấp thiết, một tất yếu khách quan của việc xây dựng và phát triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN và xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền Việt Nam XHCN ở nước ta.

Tính cấp thiết và tính khách quan đó được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã chỉ ra trước hết bắt nguồn từ đòi hỏi xây dựng và phát triển mạnh mẽ nền kinh tế thị trường định hướng XHCN. Trong tác phẩm “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về CNXH và con đường đi lên CNXH ở Việt Nam”, Tổng Bí thư đã chỉ rõ: “Trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN có nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế. Các thành phần kinh tế hoạt động theo pháp luật đều là bộ phận hợp thành quan trọng của nền kinh tế, bình đẳng trước pháp luật, cùng phát triển, lâu dài, hợp tác và cạnh tranh lành mạnh”.

Điều đó chứng tỏ rằng, chính sách, pháp luật có vai trò cực kỳ quan trọng trong xây dựng và phát triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN. Không có hệ thống thể chế, pháp luật đầy đủ, đồng bộ, thống nhất, khả thi và minh bạch thì không thể phát huy được mọi nguồn lực, không có vốn để đầu tư, không thể có công nghệ cao để đẩy nhanh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, không thể có quản lý tiên tiến, có hiệu lực và hiệu quả, không thể có phương tiện tổ chức và thực hiện các chính sách xã hội trên quy mô cả nước, không thể có dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh như đường lối của Đảng và Tổng Bí thư chỉ ra.

Hai là, bắt nguồn từ đòi hỏi phải xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng. Ba là, bắt nguồn từ đòi hỏi xây dựng và phát triển các mối quan hệ quốc tế theo đường lối mở cửa, tích cực, chủ động hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng và toàn diện.

Những nguyên tắc chỉ đạo

Cùng với việc chỉ rõ tính cấp thiết và khách quan của việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống thể chế, chính sách, pháp luật, các tác phẩm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng đã cung cấp một hệ thống các tư tưởng có tính nguyên tắc chỉ đạo cho Nhà nước xây dựng và hoàn thiện chính sách, pháp luật trong thời kỳ quá độ lên CNXH ở nước ta.

Theo đó, trước hết, để hình thành chính sách, pháp luật về phát triển kinh tế - xã hội trong thời kỳ quá độ lên CNXH, phải nhận thức đúng đắn, sâu sắc về CNXH và thời kỳ quá độ lên CNXH. Các thể chế kinh tế, dân sự và lao động đều được xây dựng và hoàn thiện nhằm hình thành nền kinh tế thị trường định hướng XHCN có nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế.

Nguyên tắc thứ hai là, phải gắn kinh tế với xã hội, thống nhất chính sách kinh tế với chính sách xã hội, tăng trưởng kinh tế đi đôi với thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội ngay trong từng bước, từng chính sách và trong suốt quá trình phát triển. Đây là tư tưởng chỉ đạo xây dựng các cơ chế, chính sách và pháp luật về kinh tế và xã hội.

Ba là, coi văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, sức mạnh nội sinh, động lực phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc, xác định phát triển văn hóa đồng bộ, hài hòa với tăng trưởng kinh tế và tiến bộ, công bằng xã hội. Đây là quan điểm mang tính nguyên tắc chỉ đạo việc xây dựng và hoàn thiện chính sách, pháp luật về phát triển văn hóa.

Bốn là, mọi chính sách, pháp luật và hoạt động của Nhà nước đều vì lợi ích của Nhân dân, lấy hạnh phúc của Nhân dân làm mục tiêu phấn đấu, phải luôn quán triệt sâu sắc quan điểm “dân là gốc” thật sự tin tưởng, tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của Nhân dân, mọi chủ trương, chính sách phải thực sự xuất phát từ cuộc sống, nguyện vọng, quyền, lợi ích chính đáng của Nhân dân. Đây là quan điểm mang tính nguyên tắc chỉ đạo việc xây dựng chính sách, pháp luật trên tất cả các lĩnh vực từ kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh đến pháp luật về tổ chức bộ máy nhà nước.

Năm là, nhận thức sâu sắc sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam là nhân tố quyết định thắng lợi của công cuộc đổi mới và bảo đảm cho đất nước phát triển theo đúng định hướng XHCN là quan điểm mang tính nguyên tắc trong tổ chức và hoạt động của Nhà nước ta; trong đó đặc biệt quan trọng là hoạt động xây dựng và hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Tin cùng chuyên mục

Thủ tướng: Phải hoàn thành Sân bay Long Thành trong năm 2025, xử lý nghiêm cán bộ cản trở tiến độ

Thủ tướng: Phải hoàn thành Sân bay Long Thành trong năm 2025, xử lý nghiêm cán bộ cản trở tiến độ

(PLVN) - Làm việc với lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương sau khi đi kiểm tra thi công dự án Cảng hàng không Quốc tế Long Thành và hệ thống giao thông kết nối với Cảng hàng không Quốc tế Long Thành, ngày 3/12, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, mục tiêu phải cơ bản hoàn thành Dự án cảng này trước ngày 31/12/2025...

Đọc thêm

Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp xúc cử tri Hà Nội

Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp xúc cử tri Hà Nội
Sáng 3/12, tại Trụ sở HĐND, UBND quận Ba Đình, Tổng Bí thư Tô Lâm cùng các đại biểu thuộc đơn vị bầu cử số 1, Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội tiếp xúc cử tri các quận Ba Đình, Đống Đa, Hai Bà Trưng và báo cáo kết quả Kỳ họp thứ 8, Quốc hội Khóa XV và lắng nghe các ý kiến, kiến nghị của cử tri.

Động thái gây chú ý từ Nga

Thượng tướng Alexander Chaiko. (Ảnh: Bộ Quốc phòng Nga)
Theo một số nguồn tin, Nga bổ nhiệm lại Thượng tướng Alexander Chaiko làm tư lệnh nhóm quân của nước này tại Syria, trong bối cảnh căng thẳng tại quốc gia Trung Đông đang gia tăng.

Nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ - nhìn từ Đảng bộ TP Hà Nội Kỳ 2: 'Đảng viên đi trước, làng nước theo sau'

Bí thư Quận ủy Tây Hồ Lê Thị Thu Hằng khen thưởng các cá nhân có thành tích trong việc thực hiện Đề án số 11-ĐA/TU trên địa bàn quận. (Ảnh: NVCC)
(PLVN) - Với nhiều cách làm sáng tạo, sau gần 3 năm thực hiện Đề án số 11-ĐA/TU của Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội về nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ thuộc Đảng bộ TP Hà Nội trong tình hình mới, quận Tây Hồ đã đạt nhiều kết quả tích cực trong công tác này. Đặc biệt, việc triển khai mô hình “Chi bộ 4 tốt”, “Đảng viên 4 tốt”, các đảng viên đăng ký đảm nhận những nhiệm vụ khó khăn, phức tạp, đem lại nhiều kết quả nổi bật, được Nhân dân đồng tình, ủng hộ.

Thủ tướng 'chốt' thời hạn cho nhiều dự án lớn, chiến lược tại Đông Nam Bộ

Thủ tướng 'chốt' thời hạn cho nhiều dự án lớn, chiến lược tại Đông Nam Bộ
Giao nhiệm vụ với thời hạn cụ thể cho các bộ, ngành, địa phương trong triển khai hàng loạt dự án lớn, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Chủ tịch Hội đồng điều phối vùng Đông Nam Bộ đề nghị vùng phấn đấu tăng trưởng 2 con số trong năm 2025 và thời gian tới để cùng cả nước bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Hợp tác kinh tế - thương mại tiếp tục là trụ cột quan trọng trong quan hệ Việt Nam - Singapore

Hai Chủ tịch Quốc hội Việt Nam và Singapore trước khi bước vào hội đàm. (Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN)
(PLVN) -  Trong khuôn khổ chuyến chính thức Singapore, sáng 2/12, sau Lễ đón chính thức, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Singapore Seah Kian Peng. Hai bên đã trao đổi sâu rộng về các định hướng lớn và các biện pháp nhằm tăng cường hợp tác và nâng tầm quan hệ trong thời gian tới.

Thủ tướng yêu cầu đẩy mạnh chống lãng phí

Thủ tướng yêu cầu đẩy mạnh thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.

(PLVN) - Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các bộ, ngành, địa phương rà soát lại toàn bộ tài sản công, trụ sở làm việc không sử dụng, sử dụng kém hiệu quả... để xử lý hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền quyết định xử lý theo quy định, không để lãng phí.

Nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ - nhìn từ Đảng bộ TP Hà Nội - Kỳ 1: Đảng mạnh nhờ chi bộ mạnh

Ban Thường vụ Thành ủy TP Hà Nội đã ban hành Đề án số 11-ĐA/TU ngày 6/12/2021 về “Nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ thuộc Đảng bộ TP Hà Nội trong tình hình mới”. Ảnh: một buổi sinh hoạt tại Chi bộ 4, phường Bưởi, quận Tây Hồ. (Ảnh: HD)
(PLVN) -  Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh từng khẳng định: “Chi bộ là gốc rễ của Đảng ở trong quần chúng. Chi bộ tốt thì mọi chính sách của Đảng đều được thi hành tốt”, “Chi bộ mạnh tức là Đảng mạnh”. Thời gian qua, các chi bộ cơ sở thuộc Đảng bộ TP Hà Nội đã và đang triển khai nhiều giải pháp thiết thực, hiệu quả nhằm đổi mới, nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, hướng tới mục tiêu chung là xây dựng Đảng vững mạnh.

Tinh gọn bộ máy để tập trung, phát triển nguồn lực

Tinh gọn bộ máy để tập trung, phát triển nguồn lực
(PLVN) -  Tuần qua vừa diễn ra sự kiện được cả nước quan tâm, là Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai tổng kết Nghị quyết 18-NQ/TW (khóa XII); tình hình kinh tế - xã hội năm 2024, giải pháp tăng tốc phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 và tháo gỡ những “điểm nghẽn”, “nút thắt” về thể chế.

Lạng sơn có tân Bí thư tỉnh ủy

Lạng sơn có tân Bí thư tỉnh ủy
(PLVN) - Ông Hoàng Văn Nghiệm – Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Lạng Sơn đã được bầu giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Lạng Sơn.

Đoàn công tác của Bộ Quốc phòng dâng hương tại nhà truyền thống Lực lượng vũ trang tỉnh Bình Dương, dự lễ diễn tập tác chiến phòng thủ Quân khu 7

Đoàn công tác của Bộ Quốc phòng dâng hương tại nhà truyền thống Lực lượng vũ trang tỉnh Bình Dương, dự lễ diễn tập tác chiến phòng thủ Quân khu 7
(PLVN) - Sáng  / 12, Đoàn công tác Bộ Quốc phòng do Đại tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc Phòng đã đến dâng hoa, dâng hương Bàn thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Nhà truyền thống Lực lượng vũ trang (LLVT) tỉnh Bình Dương.