Chiều nay (18/11), Quốc hội (QH) biểu quyết thông qua Nghị quyết phê duyệt Đề án tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi, vùng có điều kiện đặc biệt khó khăn với tỉ lệ 89,44% tổng số đại biểu Quốc hội tán thành.
Đề án thực hiện ở địa bàn các xã, thôn vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030. Trong đó tập trung ưu tiên đầu tư cho địa bàn đặc biệt khó khăn trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Đối tượng điều chỉnh là các xã, thôn vùng đồng bào DTTS và miền núi; hộ gia đình, cá nhân người DTTS; hộ gia đình, cá nhân người dân tộc Kinh thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo sinh sống ở xã, thôn đặc biệt khó khăn; doanh nghiệp, hợp tác xã, các tổ chức kinh tế, xã hội hoạt động ở địa bàn vùng đặc biệt khó khăn.
Nghị quyết đặt mục tiêu khai thác tiềm năng, lợi thế của các địa phương trong vùng, đổi mới sáng tạo, đẩy mạnh phát triển kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội; giảm nghèo nhanh, bền vững, thu hẹp dần khoảng cách về mức sống thu nhập so với bình quân chung của cả nước.
Cùng với đó, giảm dần số xã, thôn đặc biệt khó khăn; quy hoạch, sắp xếp ổn định dân cư, xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ, liên vùng, kết nối với các vùng phát triển; phát triển toàn diện giáo dục, đào tạo, y tế, văn hóa; cải thiện rõ rệt đời sống của nhân dân; nâng cao số lượng, chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động là người DTTS.
Nghị quyết cũng đặt mục tiêu xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở vững mạnh, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, đảm bảo an ninh biên giới quốc gia; củng cố tăng cường khối đại đoàn kết các dân tộc, nâng cao niềm tin của đồng bào các dân tộc đối với Đảng và Nhà nước.
Nghị quyết đặt mục tiêu cụ thể đến năm 2025 phấn đấu mức thu nhập bình quân của người DTTS tăng trên 2 lần so với năm 2020; tỷ lệ hộ nghèo đồng bào DTTS hàng năm giảm trên 3%.
Đến năm này, nghị quyết đặt mục tiêu hoàn thành cơ bản công tác định canh, định cư; sắp xếp, bố trí ổn định 90% số hộ di cư không theo quy hoạch.
Tỷ lệ học sinh học mẫu giáo 5 tuổi đến trường trên 98%, học sinh trong độ tuổi học tiểu học trên 97%, học trung học cơ sở trên 95%, học phổ thông trung học trên 60%; người từ 15 tuổi trở lên đọc thông viết thạo tiếng phổ thông trên 90%; 98% dân số DTTS tham gia bảo hiểm y tế; 50% lao động trong độ tuổi được đào tạo nghề phù hợp với nhu cầu, điều kiện của người DTTS;
Định hướng mục tiêu đến năm 2030, thu nhập bình quân của người DTTS bằng 1/2 bình quân chung của cả nước;
Số hộ nghèo giảm xuống dưới 10%; cơ bản không còn các xã, thôn đặc biệt khó khăn; 70% số xã vùng đồng bào DTTS đạt chuẩn nông thôn mới;
Nghị quyết đặt định hướng mục tiêu chuyển dịch cơ cấu lao động nông thôn vùng đồng bào DTTS, hằng năm thu hút 3% lao động sang làm các ngành nghề công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, du lịch, dịch vụ.
Đến 2030 có 40% lao động người DTTS biết làm các ngành nghề công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, du lịch, dịch vụ…
Theo Nghị quyết, Quốc hội giao Chính phủ tổ chức rà soát các văn bản pháp luật liên quan đến vùng đồng bào DTTS và miền núi và chính sách dân tộc, kịp thời đề xuất, sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ các văn bản có liên quan không còn phù hợp để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật nhằm tổ chức thực hiện có hiệu quả các nội dung của Đề án.
Xây dựng Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, trình Quốc hội xem xét, quyết định tại kỳ họp thứ 9 (tháng 5/2020), để thực hiện từ năm 2021.
Thành lập Ban Chỉ đạo Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, do một Phó Thủ tướng Chính phủ làm Trưởng Ban Chỉ đạo; Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc làm Phó Trưởng Ban thường trực, có sự tham gia của bộ, ban, ngành liên quan để chỉ đạo tổ chức thực hiện Chương trình.
Quốc hội cũng giao Chính phủ căn cứ phạm vi, đối tượng, định mức, nhiệm vụ cụ thể Chính phủ tổng hợp, cân đối, dự toán nguồn kinh phí của Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, trình Quốc hội xem xét, quyết định theo quy định của pháp luật…
Trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu và chỉnh lý dự thảo Nghị quyết trước khi Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Hà Ngọc Chiến cho biết, theo số liệu của Tổng cục Thống kê, thu nhập bình quân chung của cả nước năm 2018 theo giá hiện hành là 3,88 triệu đồng/người/tháng; thu nhập của người DTTS khoảng 1,2 triệu đồng/người/tháng (bằng khoảng 30,9% so với bình quân chung của cả nước).
Dự kiến đến năm 2020, thu nhập bình quân cả nước đạt khoảng 3.000 USD (tương đương 67 triệu đồng/người/năm), thu nhập của người DTTS khoảng 18 triệu đồng/người/năm (bằng khoảng 26,9% so với bình quân chung của cả nước).
Nếu đặt mục tiêu phấn đấu đến năm 2025, thu nhập bình quân của người DTTS tăng gấp 2 lần, thì đạt khoảng 36 triệu đồng/người/năm.
Trong khi Dự thảo Văn kiện Đại hội XIII của Đảng dự kiến định hướng chỉ tiêu đến năm 2025 đạt mức bình quân chung toàn quốc khoảng 5.000 USD/người/năm (tương đương 112 triệu đồng) thì thu nhập của người DTTS mới chỉ bằng 32,14% bình quân chung cả nước.
Do vậy, Ủy ban thường vụ Quốc hội đề nghị tăng chỉ tiêu về thu nhập của người DTTS đến năm 2025 lên trên 2,0 lần so với năm 2020 để phấn đấu, thực hiện mục tiêu thu hẹp khoảng cách về thu nhập của người DTTS so với bình quân chung của cả nước.
