Đào tạo nguồn nhân lực du lịch Hải Phòng- Mở rộng đối tượng và nâng cao chất lượng

Tổ chức song hành việc đào tạo mới và  đào tạo lại các nguồn nhân lực bổ sung là giải pháp vừa cấp bách vừa mang tính chiến lược để khắc phục tình trạng trên.

Theo thống kê của Sở Văn hóa- Thể thao, Du lịch, từ 50% đến 60% lực lượng lao động ngành Du lịch Hải Phòng đã qua đào tạo. Tuy nhiên, theo nhận định của Phó Vụ trưởng Vụ Đào tạo (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) Nguyễn Văn Lưu thì: “Đội ngũ cán bộ, chuyên viên làm công tác quản lý du lịch còn thiếu và yếu, cán bộ chuyên trách ở quận, huyện không nhiều và thậm chí có huyện chưa có. Cán bộ quản lý kinh doanh chưa được đào tạo chuyên sâu, số giám đốc doanh nghiệp tư nhân đã qua đào tạo đại học hầu hết được đào tạo các chuyên ngành không liên quan trực tiếp đến du lịch…”

Tại các doanh nghiệp ngành du lịch, người sử dụng lao động nhận đủ số lượng trước khi có cơ hội lựa chọn chất lượng. Sự dịch chuyển lao động trong ngành diễn ra phổ biến do tính mùa vụ của hoạt động du lịch Hải Phòng. Theo ông Nguyễn Văn Nhỡ, Trưởng phòng Nghiệp vụ, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch: “Khi tiến hành thanh kiểm tra các cơ sở kinh doanh để phân loại, xếp hạng,  các đơn vị thường bảo đảm trình độ nhân lực, nhưng sau đó sẽ…rút bớt về số lượng và chất lượng tùy thuộc vào hiệu quả kinh doanh thực tế.”

Theo cách tính của Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO), cứ 1 lao động du lịch trực tiếp sẽ kéo theo 2-2,2 lao động gián tiếp phục vụ du lịch; 60 nghìn lao động gián tiếp cần được bổ sung kiến thức về du lịch.  Theo dự báo về nhu cầu lao động nêu trong Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Hải Phòng đến năm 2020 đã được phê duyệt, thành phố cần thêm 26 nghìn lao động trực tiếp, 57,2 nghìn lao động gián tiếp được đào tạo, bồi dưỡng kiến thức về du lịch. Cần tính đến nhân lực du lịch cho giai đoạn “hậu khủng hoảng”. Một mặt phải gấp rút trang bị nghiệp vụ, kỹ năng, quy tắc nghề... cho đội ngũ lao động du lịch. Mặt khác, chú ý trang bị những hiểu biết về đặc trưng văn hóa Hải Phòng và các địa phương khác. Theo vị trí công tác, nguồn nhân lực cần được chuẩn hóa về ngoại ngữ theo chương trình tiếng Anh TOEIC.

Lao động nông thôn làm du lịch, cũng cần được đào tạo: cách đón tiếp khách du lịch, tổ chức khách đi tham quan (kỹ năng tổ chức tua du lịch tại địa phương), thuyết minh, phục vụ dịch vụ ăn, nghỉ và dạy khách nấu ăn tại gia đình; hướng dẫn khách tham quan và tham gia làm việc tại trang trại nông nghiệp, thủy sản, vườn rừng, vườn thuốc nam, chăm sóc cây cảnh; quản lý phát triển du lịch cộng đồng, du lịch nông thôn...Đối với các làng nghề, cần phát huy làm nghề thủ công cho khách tham quan và mua hàng, biểu diễn văn nghệ dân gian...

Xác định đối tượng và phương pháp đào tạo, Hải Phòng cần triển khai các biện pháp cấp bách nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực phục vụ mùa du lịch 2009 và mục tiêu phát triển du lịch đến năm 2020. Bước đầu tiên của quá trình này là “kiểm kê”, đánh giá lại nguồn nhân lực du lịch trên địa bàn thành phố để có kế hoạch đào tạo đúng, trúng và phù hợp. Theo đó, cần tiến hành điều tra, đánh giá đúng thực trạng lao động du lịch của thành phố về số lượng và chất lượng, cơ cấu và trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, phong cách và năng lực tổ chức thực hiện công việc.

Trên cơ sở kết quả điều tra và căn cứ Quy hoạch phát triển du lịch Hải Phòng, UBND thành phố giao Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể và các doanh nghiệp (nhất là các chủ doanh nghiệp) có kế hoạch rà soát, bố trí, sắp xếp lại đội ngũ lao động thông qua đào tạo lại, bồi dưỡng nâng cao trình độ. Đồng thời, bố trí lại công việc phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ, bổ sung kịp thời lực lượng lao động trẻ kế cận. Cần đưa ra chỉ tiêu cụ thể về chất lượng nguồn nhân lực ngành Du lịch Hải Phòng trong chiến lược phát triển du lịch biển, góp phần hoàn thiện Đề án phát triển kinh tế biển thành phố đến năm 2015, định hướng đến năm 2020.

Huệ Vũ