Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ làm đại biểu HĐND
Sau khi bỏ HĐND cấp huyện, với hai chức năng chính là quyết định và giám sát việc thực hiện các chủ trương và chính sách phát triển kinh tế-xã hội địa phương, hoạt động của HĐND cấp xã thời gian qua đã đóng góp không nhỏ vào sự phát triển của huyện Hòa Vang. Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng bộc lộ một số hạn chế về năng lực giám sát và đây cũng là mối quan tâm của không ít cử tri trước cuộc bầu cử đại biểu HĐND cấp xã nhiệm kỳ 2011-2016 sắp diễn ra.
Sau khi bỏ HĐND cấp huyện, với hai chức năng chính là quyết định và giám sát việc thực hiện các chủ trương và chính sách phát triển kinh tế-xã hội địa phương, hoạt động của HĐND cấp xã thời gian qua đã đóng góp không nhỏ vào sự phát triển của huyện Hòa Vang. Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng bộc lộ một số hạn chế về năng lực giám sát và đây cũng là mối quan tâm của không ít cử tri trước cuộc bầu cử đại biểu HĐND cấp xã nhiệm kỳ 2011-2016 sắp diễn ra.
Ông Lê Đức Gạo, Phó Bí thư Đảng ủy, kiêm Chủ tịch HĐND xã Hòa Châu cho biết, hiện nay, xã Hòa Châu có 8 dự án đang triển khai nên cũng không tránh khỏi những bức xúc của người dân trong công tác quy hoạch, giải tỏa đền bù, môi trường, tưới tiêu sản xuất nông nghiệp... Đa số các đại biểu HĐND xã Hòa Châu đều kiêm nhiệm Bí thư chi bộ hoặc Phó bí thư chi bộ nên các đại biểu có điều kiện gần gũi và tiếp xúc nhiều với cử tri để nắm bắt kịp thời các ý kiến phản ảnh trực tiếp từ dưới thôn và sớm được chính quyền giải quyết. Tuy nhiên, bên cạnh đó, vẫn còn một số ít đại biểu chưa phát huy được vai trò và trách nhiệm của mình. Khi còn HĐND huyện, mỗi khi có vướng mắc, HĐND xã phản ánh với HĐND huyện nên mọi việc được giải quyết nhanh hơn, thuận tiện hơn. Sau khi bỏ HĐND cấp huyện, HĐND xã phải kiến nghị thông qua giao ban định kỳ của UBND huyện. Tuy nhiên, hiện nay các cử tri thường gặp trực tiếp Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch UBND xã để giải quyết các vấn đề vướng mắc vì gắn liền với quyền lợi thiết thực của mình.
Theo ông Dương Tấn Đạt, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Hòa Phong, để làm tốt vai trò của mình, người đại biểu HĐND xã phải gắn với chức vụ, chức trách cụ thể dưới thôn thì mới gần gũi với nhân dân, hiểu được tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, đồng thời gắn được vai trò và trách nhiệm của mình trong quá trình giám sát. Thực tế trong thời gian qua cho thấy, có một số đại biểu chưa phát huy vai trò của mình vì không có chức vụ cụ thể gì ở địa phương nên không gắn được trách nhiệm. Bên cạnh đó, người đại biểu phải biết lắng nghe ý kiến của nhân dân, gần gũi với nhân dân và phản ánh một cách trung thực. Không ít đại biểu còn thiếu hiểu biết về tình hình kinh tế-xã hội và chưa nắm vững các chính sách, pháp luật của Nhà nước để thực hiện công việc kiểm tra, giám sát.
Bà Dương Thị Xuân, cử tri xã Hòa Phước cho rằng, so với đại biểu HĐND thành phố, hiện nay trình độ đại biểu HĐND cấp xã còn thấp và chưa đồng đều. Các đại biểu HĐND cấp xã thường thiếu năng lực khi quyết định các lĩnh vực đòi hỏi chuyên môn cao như dự toán thu chi ngân sách, đầu tư xây dựng cơ bản… Vì vậy, để nâng cao năng lực giám sát thì cần phải nâng cao trình độ chuyên môn của đại biểu HĐND. Ông Lê Đức Gạo cũng cho rằng, không nên coi nặng cơ cấu mà xem nhẹ chất lượng. Các đại biểu HĐND phải là người có năng lực, có phẩm chất đạo đức, có uy tín với cử tri. Trong nhiệm kỳ 2004-2011, xã Hòa Châu có 6 tổ đại biểu HĐND xã trên 8 thôn nên ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng giám sát vì chưa thực sự sâu sát. Trong nhiệm kỳ tới sẽ có 8 tổ ứng với 8 thôn để tiện lợi hơn trong quá trình thực hiện giám sát.
Qua thực tế ở các địa phương cho thấy, những hạn chế trong năng lực giám sát của HĐND cấp xã có nguyên nhân từ trình độ hạn chế của nhiều đại biểu HĐND xã, đặc biệt giám sát một số lĩnh vực về thu chi ngân sách, xây dựng cơ bản… Do mối quan hệ của đại biểu HĐND xã với lãnh đạo chính quyền địa phương còn mang “tính cộng đồng”, thường xuyên chịu tác động lẫn nhau về quan hệ gia đình, gia tộc, làng xóm nên không ít đại biểu ngại va chạm khi tham gia thảo luận, chất vấn. Nhiều đại biểu HĐND cấp xã chưa có điều kiện nắm bắt thông tin về tình hình kinh tế - xã hội, chính sách, pháp luật của Nhà nước nên gặp khó khăn trong thực hiện chức năng nhiệm vụ được giao.
Vì vậy, để các nghị quyết của HĐND cấp xã ban hành thực sự đi vào cuộc sống, thì ngay từ đầu công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ làm đại biểu HĐND qua từng nhiệm kỳ cần được chú trọng, qua đó sẽ nâng cao năng lực giám sát, đồng thời xây dựng các chính sách đúng đắn, phù hợp với thực tiễn của xã hội, tạo được sự đồng thuận của nhân dân trong việc thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước để phát triển kinh tế-xã hội ở địa phương.
Bài và ảnh: ĐOÀN GIA HUY