Dĩ nhiên như thế rồi, đạo đức xuống cấp đâu chỉ có một ngành Văn hóa gây nên mà do từ rất nhiều yếu tố, nguyên nhân và đó là một vấn đề rất lớn, rất rộng, không có một ông Bộ trưởng nào có thể trả lời ngắn gọn trong 3 phút được.
Đạo đức xuống cấp cũng có phần trách nhiệm của ngành Văn hóa khi “lĩnh ấn tiên phong” trong việc xây dựng đời sống văn hóa mới trong cộng đồng dân cư cả nước. Cứ nhìn vào la liệt các danh hiệu “gia đình văn hóa”, “khu phố văn hóa”, “khu dân cư văn hóa”, “cơ quan văn hóa”, “thôn, xã văn hóa”,... thì rõ ràng là đạo đức nâng cấp chứ làm gì có chuyện xuống cấp. Và, ai đó “vứt ra” rồi bảo “đó là việc của các anh” thì người đó quả là vô trách nhiệm, thiếu văn hóa, coi đạo đức như rác và chẳng có tinh thần xây dựng chút nào.
Từ trước đến nay, khi nêu tình trạng đạo đức xuống cấp người ta thường nói đến nguyên nhân từ giáo dục chứ không phải văn hóa. Nhưng, đạo đức là thành tố của văn hóa, tuy rằng hai lĩnh vực khác biệt nhau nhưng gắn bó với nhau và ở trong nhau.
Đạo lý dân tộc cũng là một phần văn hóa truyền thống và văn hóa truyền thống được giữ gìn bởi đạo lý dân tộc là một minh chứng cho mối quan hệ này. Một kẻ vô đạo đức sao có thể coi là người có văn hóa, nếu cá thể hóa khái niệm này và ngược lại văn hóa ứng xử chính là biểu hiện đạo đức của con người ấy. Vì thế, đạo đức xuống cấp là biểu hiện của nền văn hóa suy vong, “đồi phong, bại tục” không thuộc lĩnh vực văn hóa thì thuộc lĩnh vực gì?
Chúng ta không thể chấp nhận dưới chân cổng chào bảng hiệu ghi danh “Khu văn hóa” vứt đầy kim tiêm chích cũng như dưới tấm giấy chứng nhận “Gia đình văn hóa” mà vợ chửi chồng, con đánh bố. Thế nhưng, điều đó vẫn đang diễn ra và không phải là cá biệt.
Xây dựng văn hóa cốt lõi hay là chỉ có cái vỏ hình thức mà thôi. Băng nhóm trấn lột tiền của khách nước ngoài một cách trắng trợn và ngang nhiên tại Bờ Hồ, điểm hội tụ ngàn năm văn hiến của Thủ đô phải chăng là một sự “vứt ra” cho ngành Công an? Đạo đức xuống cấp làm hoen ố văn hóa truyền thống mến khách đến thế mà ngành chức năng văn hóa, du lịch không biết đến thì rõ ràng là một cách ứng xử chẳng văn hóa chút nào!
Đạo đức xuống cấp là do kinh tế, nhưng muốn có văn hóa thì phải có tiền, với cái tư tưởng như vòng luẩn quẩn thế thì vấn đề này còn lâu mới khắc phục được!
