Đánh thức tiềm năng phát triển tour du lịch đường biển ở Việt Nam

Sở hữu tiềm năng lớn về du lịch đường biển

Vào ngày 6/10 vừa qua, tàu du lịch mang tên Adora Mediterranea khởi hành từ Quảng Châu (Trung Quốc) đã đưa gần 3.000 du khách cập cảng Tiên Sa, bắt đầu hành trình khám phá thành phố Đà Nẵng.

Ngay sau khi đặt chân đến, đoàn khách đã tham quan và trải nghiệm những điểm đến nổi bật của khu vực như thánh địa Mỹ Sơn, phố cổ Hội An. Để phục vụ đoàn du khách quốc tế này, ngành du lịch thành phố đã bố trí khu vực Công viên APEC làm điểm đón - trả khách, du khách được tư vấn và cung cấp miễn phí thông tin, cũng như được hướng dẫn tham quan những địa danh đặc trưng của thành phố như Bảo tàng Điêu khắc Chăm, chợ Hàn, nhà thờ Chính Tòa (nhà thờ Con Gà), chùa Linh Ứng Sơn Trà và bãi biển Mỹ Khê - một trong những bãi biển đẹp nhất hành tinh.

Không chỉ TP Đà Nẵng, nhiều địa chỉ “vàng” du lịch khác của Việt Nam đã đón một lượng lớn du khách trong và ngoài nước đến tận hưởng kỳ nghỉ bằng các dịch vụ tàu biển. Như tại tỉnh Khánh Hòa, chỉ tính riêng trong giai đoạn năm 2024, theo số liệu quản lý của Cảng vụ Đường thủy nội địa của tỉnh, số hành khách thông qua bến thủy nội địa là hơn 2,7 triệu lượt khách. Giai đoạn từ đầu năm 2025 đến giữa tháng 9 đã đạt gần 2,3 triệu lượt khách.

Mặc dù không có quá nhiều du thuyền lớn ghé thăm, nhưng Khánh Hòa nổi tiếng với nhiều hoạt động vui chơi ở biển đảo. Cụ thể, tỉnh hiện có gần 500 phương tiện thủy nội địa hoạt động thường xuyên, trong đó phần lớn là tàu cao tốc phục vụ khách du lịch. Hệ thống phương tiện đa dạng, bao gồm cả tàu khách, tàu gỗ truyền thống, đang góp phần quan trọng vào việc kết nối du khách với những trải nghiệm biển đảo đặc sắc của địa phương.

Thực tế, với đường biển dài, cùng nhiều điểm đến du lịch hiện đại, hấp dẫn, Việt Nam đang có tiềm năng lớn để phát triển du lịch đường thủy. Như theo số liệu của Tổng cục Du lịch Việt Nam, trong 9 tháng đầu năm 2025, hơn 500 nghìn lượt khách quốc tế đến Việt Nam bằng đường biển, tăng hơn 250% so với cùng kỳ năm 2024. Đã có nhiều thương hiệu tàu du lịch nổi tiếng trên thế giới chọn Việt Nam làm điểm đến trong hành trình tham quan châu Á. Những cảng biển như Hạ Long (Quảng Ninh), Chân Mây (TP Huế), Đà Nẵng (TP Đà Nẵng), Nha Trang (Khánh Hòa), TP HCM là những điểm dừng quen thuộc.

Cần chiến lược để du lịch đường thủy Việt Nam “giương buồm, cất cánh”

Để đáp ứng được nhu cầu du lịch tàu biển của du khách quốc tế, Việt Nam cần khắc phục một số hạn chế. Chia sẻ với truyền thông, TS Nguyễn Anh Tuấn - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch khẳng định, Việt Nam có nhiều lợi thế để thu hút dòng khách du lịch quốc tế cao cấp nhờ vị trí địa lý chiến lược trên tuyến hàng hải khu vực. Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn 2030 cũng xác định du lịch biển đảo là ưu tiên hàng đầu. Tuy nhiên, “mỏ vàng” du lịch tàu biển vẫn chưa được khai thác hiệu quả do vướng mắc về hạ tầng cảng chuyên dụng, nhân lực thiếu và yếu, cùng với hoạt động xúc tiến - quảng bá còn mờ nhạt.

Hiện nay, phần lớn cảng biển chưa có cầu cảng riêng dành cho tàu du lịch cỡ lớn, buộc du khách phải trung chuyển vào bờ, ảnh hưởng đến trải nghiệm. Thủ tục hải quan, kiểm dịch vẫn mất nhiều thời gian, làm giảm sức hấp dẫn với khách quốc tế. Ngoài ra, do thiếu sản phẩm du lịch đặc sắc, phần lớn khách tàu biển chỉ lưu lại vài giờ, khiến giá trị kinh tế mang lại còn hạn chế.

Dù sở hữu nhiều lợi thế, nhưng các tỉnh, địa phương của Việt Nam vẫn chưa khai thác được triệt để các điểm mạnh của du lịch đường biển. Ngay cả các cảng biển lớn ở nước ta vẫn còn những hạn chế khiến du lịch tàu biển chưa thể “giương buồm, cất cánh”. Lấy ví dụ, các cảng như Hạ Long (tỉnh Quảng Ninh) và Phú Quốc (tỉnh An Giang) đã bắt đầu xây dựng cầu cảng dành riêng cho tàu khách quốc tế, tuy nhiên, quy mô còn nhỏ, chưa thể đón tàu siêu lớn. Cần quy hoạch thêm tại các khu vực chiến lược như Đà Nẵng, Nha Trang, Cần Thơ, kết nối với sân bay và hệ thống logistics (vận chuyển).