Đánh giá tác động chính sách trong xây dựng pháp luật

Vụ trưởng Nguyễn Hồng Tuyến phát biểu khai mạc Hội nghị.
Vụ trưởng Nguyễn Hồng Tuyến phát biểu khai mạc Hội nghị.
(PLO) - Hôm qua (26/6), trong khuôn khổ Dự án GIZ của Cộng hòa Liên bang Đức, Bộ Tư pháp và Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) đã phối hợp tổ chức Hội nghị công tác pháp chế năm 2018 với chủ đề “Đánh giá tác động chính sách trong xây dựng pháp luật”.

Đánh giá tác động sẽ tạo được sự đồng thuận với chính sách

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Vụ trưởng Vụ Các vấn đề chung về xây dựng pháp luật Nguyễn Hồng Tuyến nhấn mạnh vai trò quan trọng của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 là “Luật làm luật”, là công nghệ làm luật. Theo đó, một trong những điểm nổi bật được đề cập nhiều lần là Luật này đã tách bạch quy trình xây dựng chính sách và quy trình soạn thảo văn bản. Việc tách bạch nhằm khắc phục một khâu yếu và cũng là nhược điểm nhiều năm qua của Việt Nam là vừa thiết kế vừa xây dựng văn bản. 

Với Hội nghị công tác pháp chế năm nay, theo ông Tuyến, sẽ tập trung vào một mảng cốt lõi, chuyên sâu của quy trình xây dựng chính sách là đánh giá tác động chính sách. Ông Tuyến cho biết, sản phẩm của đánh giá tác động chính sách là báo cáo đánh giá tác động chính sách, bao gồm đánh giá tác động về kinh tế, về xã hội, về giới (nếu có), về thủ tục hành chính (nếu có) và đánh giá tác động đối với hệ thống pháp luật.

Đồng quan điểm, Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ LĐTBXH) Hà Đình Bốn khẳng định, để xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN và ổn định chính trị - kinh tế thì phải xây dựng được hệ thống pháp luật tốt. Vì vậy, cũng như nhiều bộ, ngành, địa phương khác, Bộ LĐTBXH đặc biệt quan tâm đến Luật năm 2015. Theo ông Bốn, đánh giá tác động chính sách không phải là quy định mới bởi nội dung này đã có trong Luật năm 2008 nhưng Luật năm 2015 đòi hỏi chặt chẽ hơn nhằm đánh giá sự phù hợp với các điều kiện về nguồn lực, cơ sở vật chất, con người, bảo đảm tính khả thi của chính sách khi được thông qua. 

Tâm niệm tổ chức pháp chế là “cánh tay nối dài” của Bộ Tư pháp, ông Bốn càng nhận thức rõ tầm quan trọng của đánh giá tác động chính sách khi Bộ LĐTBXH được giao chủ trì nghiên cứu sửa đổi, bổ sung nhiều đạo luật. Trong đó đáng chú ý là sửa đổi, bổ sung Bộ luật Lao động rất cần thiết đánh giá đầy đủ các tác động của các chính sách sẽ sửa đổi, nhất là các nội dung mới, để làm sao đạt được sự đồng thuận cao khi dự kiến đưa ra lấy ý kiến vào tháng 10 tới đây.

Cần ban hành tiêu chí cụ thể

Báo cáo tổng quan công tác pháp chế địa phương 6 tháng đầu năm, nhiệm vụ trọng tâm 6 tháng cuối năm, Trưởng phòng Phòng Công tác pháp chế (Vụ Các vấn đề chung về xây dựng pháp luật) Đỗ Thị Thanh Hương chỉ ra những vấn đề địa phương cần lưu ý trong đề xuất chính sách, xây dựng nội dung chính sách, quy trình xây dựng chính sách… khi lập đề nghị xây dựng nghị quyết của HĐND. Chia sẻ đây là quy định mới, có nhiều yêu cầu cao về hồ sơ, chất lượng với địa phương, nhưng bà Hương thẳng thắn cho rằng địa phương còn gặp lúng túng, khó khăn trong việc xác định nội dung nào cấp huyện, cấp xã được ban hành bằng hình thức văn bản; trong lập đề nghị, xây dựng nội dung chính sách và đánh giá tác động chính sách…

Trên cơ sở đó, bà Hương đề nghị các địa phương rà soát thật kỹ nội dung nghị quyết, nếu không tìm được các điều, khoản, điểm trong các văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan nhà nước cấp trên giao cho HĐND quy định chi tiết thì bắt buộc phải thực hiện quy trình lập đề nghị xây dựng nghị quyết. Khi tiến hành lập đề nghị xây dựng nghị quyết của HĐND, cơ quan chủ trì tại địa phương cần lên kế hoạch cụ thể, hợp lý và cần đề xuất lãnh đạo địa phương quan tâm, tập trung nguồn lực hơn nữa cho công tác xây dựng pháp luật. Ngoài ra, khi lấy ý kiến đối với chính sách trong hồ sơ đề nghị xây dựng nghị quyết, bà Hương lưu ý địa phương nên tiến hành phân chia nội dung lấy ý kiến đối với các nhóm đối tượng và thực hiện song song các hoạt động truyền thông đối với dự kiến chính sách.

Nêu khó khăn tại địa phương, bà Quế Thị Trâm Ngọc (Sở Tư pháp tỉnh Nghệ An) phản ánh thực trạng hiện nay nhiều cơ quan chuyên môn thuộc UBND không còn giữ Phòng Pháp chế bởi “công tác pháp chế ở một số địa phương bị cho là không cần thiết”. Bởi thế, công tác xây dựng pháp luật, trong đó có lập đề nghị xây dựng nghị quyết của HĐND chủ yếu giao cho Sở Tư pháp thực hiện. Từ đó, bà Ngọc kiến nghị thời gian tới tập trung các nguồn lực, cán bộ pháp chế về Sở Tư pháp, các tổ chức pháp chế bộ, ngành.

Dẫn chứng một ví dụ cụ thể của địa phương, đại diện Sở Tư pháp TP Hải Phòng cho biết, vừa qua Sở Giáo dục và Đào tạo dự kiến trình HĐND thành phố Dự thảo Nghị quyết xây dựng trường Trần Phú thành trường chuyên của thành phố. Theo đó, đề xuất các nhóm chính sách áp dụng cho học sinh và cho giáo viên thì qua đánh giá tác động nhận thấy có nhiều vướng mắc. Chẳng hạn như quy định tuyển thẳng học sinh lớp 9 đạt giải quốc gia của một môn thi vào lớp 10 chuyên môn đó thì “vướng” với quy định hiện hành của Bộ Giáo dục và Đào tạo hay chính sách tuyển dụng với giáo viên cho trường có phát sinh va vấp về thủ tục… Vì vậy, địa phương đề nghị Bộ Tư pháp ban hành tiêu chí cụ thể về thực hiện đánh giá tác động chính sách và thường xuyên tổ chức các khóa học về tiêu chí để địa phương học tập. 

Đọc thêm

Thủ tướng công tác tại Trung Quốc: Tiếp tục nâng tầm vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Thanh Bình.
(PLVN) -  Theo thông cáo của Bộ Ngoại giao, hôm nay - 5/11, Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự Hội nghị Thượng đỉnh hợp tác Tiểu vùng Mekong mở rộng (GMS) lần thứ 8, dự Hội nghị Cấp cao chiến lược hợp tác kinh tế Ayeyawady - Chao Phraya - Mekong (ACMECS) lần thứ 10, Hội nghị Cấp cao hợp tác Campuchia - Lào - Myanmar - Việt Nam (CLMV) lần thứ 11 và làm việc tại Trung Quốc đến ngày 8/11 theo lời mời của Thủ tướng Quốc vụ viện nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa Lý Cường.

Sửa đổi Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam: Tạo điều kiện để sĩ quan phát triển sự nghiệp và ổn định cuộc sống

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phan Văn Giang trình bày tờ trình dự án Luật. (Ảnh: qdnd.vn)
(PLVN) -  Việc sửa đổi Luật Sĩ quan (LSQ) Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam, đặc biệt là tăng tuổi công tác, góp phần hoàn thiện chế độ chính sách với SQ, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, tạo điều kiện để SQ phát triển sự nghiệp và ổn định cuộc sống.

Đẩy mạnh hoàn thiện thể chế, tạo môi trường thuận lợi cho tăng trưởng

Quang cảnh phiên họp. (Ảnh trong bài: quochoi.vn)
(PLVN) -   Ngày 4/11, tại phiên thảo luận tại hội trường của Quốc hội, các Đại biểu đánh giá cao những kết quả đã đạt được trong công tác xây dựng thể chế thời gian qua; đồng thời kiến nghị nhiều giải pháp nhằm tiếp tục hoàn thiện thể chế, tạo môi trường thuận lợi cho sự phát triển của đất nước trong thời gian tới.

'Doanh nghiệp cần có hoài bão lớn và khát vọng phát triển'

'Doanh nghiệp cần có hoài bão lớn và khát vọng phát triển'
(PLVN) - Thủ tướng Phạm Minh Chính mong muốn, doanh nghiệp có hoài bão lớn và khát vọng phát triển, trở thành hình mẫu của tinh thần doanh nghiệp, kinh doanh liêm chính, nhân văn và có trách nhiệm. Đồng thời, tăng cường hơn nữa công tác thông tin truyền thông; bảo vệ bản quyền, giá trị thương hiệu...

Cần các biện pháp mạnh mẽ ứng phó với thiên tai

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà phát biểu tại phiên họp.
(PLVN) - Chiều 4/11, tại phiên thảo luận ở hội trường của Quốc hội về đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025…, một số ý kiến đại biểu đề cập đến những hậu quả nặng nề do thiên tai thời gian qua và đề nghị cần có các giải pháp mạnh mẽ để ứng phó.

Đại biểu Quốc hội đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng văn bản pháp luật

Quang cảnh phiên họp.
(PLVN) - Để hạn chế tối đa tình trạng ban hành các thủ tục hành chính rồi lại rà soát để cắt giảm, Đại biểu Quốc hội cho rằng, giải pháp hiệu quả nhất là cần tập trung rà soát ngay từ khâu xây dựng ban hành quy phạm pháp luật, trong đó cần đặc biệt chú trọng vào việc xin ý kiến của các tầng lớp Nhân dân, các cơ quan, tổ chức vào các dự thảo văn bản quy phạm pháp luật và tổng hợp ý kiến góp ý.

Bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của công chứng viên: Cần rà soát, đánh giá thêm về tính hiệu quả

Đại biểu Phạm Thị Kiều – Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông. (Ảnh trong bài: quochoi.vn)
(PLVN) -  Tại phiên thảo luận tại hội trường của Quốc hội về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Công chứng (sửa đổi) vừa qua, một số đại biểu đề nghị rà soát, đánh giá thêm về chi phí bỏ ra và tính hiệu quả xã hội của việc mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của công chứng viên để có quy định cho phù hợp.

Để pháp luật là 'điểm tựa' cho phát triển

Tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội sẽ thảo luận, thông qua nhiều dự án luật. (Ảnh: Quochoi.vn).
(PLVN) - Nhiều Đại biểu Quốc hội cho rằng, những chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm tại phiên khai mạc Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV về chuyển đổi tư duy xây dựng pháp luật là hoàn toàn đúng đắn, là “điểm mốc” rất quan trọng, định hướng thay đổi cơ bản công tác xây dựng pháp luật trong thời gian tới; bảo đảm các văn bản luật khi được ban hành vừa đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước, vừa giúp khơi thông nguồn lực phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội.

Thủ tướng dự Hội nghị Thượng đỉnh hợp tác Tiểu vùng Mekong mở rộng lần thứ 8, từ ngày 5-8/11 tại Trung Quốc

Thủ tướng dự Hội nghị Thượng đỉnh hợp tác Tiểu vùng Mekong mở rộng lần thứ 8, từ ngày 5-8/11 tại Trung Quốc
Nhận lời mời của Thủ tướng Quốc vụ viện nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa Lý Cường, Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Phạm Minh Chính sẽ dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự Hội nghị Thượng đỉnh hợp tác Tiểu vùng Mekong mở rộng lần thứ 8, từ ngày 5 đến ngày 8/11/2024.

Thủ tướng: Phát triển giáo dục, đào tạo phục vụ kỷ nguyên vươn mình của dân tộc

Thủ tướng: Phát triển giáo dục, đào tạo phục vụ kỷ nguyên vươn mình của dân tộc
Chiều 2/11, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính - Chủ tịch Ủy ban quốc gia Đổi mới giáo dục và đào tạo chủ trì Phiên họp năm 2024 của Ủy ban để thảo luận về dự thảo Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Kết luận số 91-KL/TW ngày 12/8/2024 của Bộ Chính trị tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XI “Về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng XHCN và hội nhập quốc tế”.