Chị Đặng Thị A ở quận Tây Hồ, TP Hà Nội bất ngờ khi nhận được giấy phạt nguội đối với lỗi điều khiển xe máy lưu thông vào đường ưu tiên dành cho xe buýt. Điều đáng nói là chiếc xe này chị đã bán cách đây hơn một năm…
Sau khi hỏi kinh nghiệm nhiều người, chị A được biết chị chỉ có thể tránh được “tai nạn không mong muốn” này nếu chị tìm lại được người đã mua xe của chị để làm thủ tục sang tên, tránh rắc rối pháp lý nếu người chủ xe mới vi phạm giao thông, thậm chí gây va chạm, tai nạn hoặc các vụ việc vi phạm pháp luật khác.
“Cách đây hơn năm, tôi để lại chiếc xe cũ của mình cho cô bán rau quen ở khu chợ gần nhà để làm phương tiện chở hàng. Đợt gần đây không thấy cô ấy bán ở chợ này nữa thì tôi biết tìm đâu bây giờ. Khi bán tôi nghĩ đơn giản nên chỉ đưa đăng ký xe mang tên tôi cho cô ấy là xong” – chị A than thở.
Khuyến khích người dân đăng ký xe chính chủ
Cách đây nửa năm, ngày 1/8/2020, Thông tư số 58/2020/TT-BCA quy định quy trình cấp, thu hồi đăng ký, biển số phương tiện giao thông cơ giới đường bộ có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/8/2020 thay thế Thông tư 15-2014/TT-BCA ngày 4/1/2016 quy định về đăng ký xe. Việc chủ trương cải cách thủ tục hành chính trong quy trình cấp, thu hồi đăng ký, biển số phương tiện giao thông cơ giới đường bộ trên cả nước, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân.
Theo đó, từ ngày 1/8/2020, những người có nhu cầu sang tên, đổi chủ xe nhưng không tìm được người chủ ban đầu thì chỉ cần có giấy khai đăng ký sang tên, di chuyển xe (theo mẫu) và viết cam kết chịu trách nhiệm trước pháp luật về chiếc xe, có xác nhận của công an cấp xã/phường về địa chỉ thường trú của người đang sử dụng xe nộp cho cơ quan đăng ký xe.
Cơ quan đăng ký xe sẽ tiếp nhận và gửi thông báo đến người đứng tên trong đăng ký xe biết và niêm yết công khai tại trụ sở cơ quan đăng ký xe. Sau 30 ngày nếu không có các khiếu nại, tranh chấp thì cơ quan đăng ký xe sẽ giải quyết cấp biển số, giấy chứng nhận đăng ký xe cho người đang sử dụng xe.
Nói về Thông tư mới, nhiều ý kiến cho rằng, quy định mới khuyến khích người dân đăng ký xe chính chủ. “Theo tôi, Thông tư 58/2020/TT-BCA giúp tháo gỡ khó khăn cho nhiều người đang sử dụng xe cũ không chính chủ, không có giấy tờ. Thông tư này cũng có nhiều đổi mới về quy trình, rút ngắn thời gian cấp mới, cấp đổi giấy chứng nhận đăng ký xe và biển số xe, tạo nhiều thuận lợi cho người dân” - anh Đặng Đình Phúc (phường Chương Dương, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) cho biết.
Còn theo ông Nguyễn Quang Nhật (phường Mai Dịch, quận Cầu Giấy, Hà Nội) thì pháp luật có quy định người điều khiển phương tiện khi tham gia giao thông nếu không chứng minh được nguồn gốc xuất xứ phương tiện như không có giấy tờ, chứng từ chuyển quyền sở hữu xe hoặc giấy tờ, chứng từ nguồn gốc xe hợp pháp… thì sẽ bị tịch thu xe vĩnh viễn.
Thế nên, quy định mới tại Thông tư 58/2020/TT-BCA cho phép xe không giấy tờ vẫn được sang tên đổi chủ sẽ giúp người dân có điều kiện trở thành chủ sở hữu hợp pháp chính phương tiện của mình và không bị tịch thu vĩnh viễn vì không chứng minh được nguồn gốc xuất xứ phương tiện.
Còn tâm lý chủ quan
Cũng tại Thông tư 58/2020/TT-BCA có một vấn đề cần lưu ý là, nếu như trước đây tại Thông tư 15/2014/TT-BCA quy định xe đã chuyển quyền sở hữu qua nhiều người chỉ được giải quyết đăng ký sang tên đến hết ngày 31/12/2016 thì Thông tư 58/2020/TT-BCA căn cứ thực tế cho thấy nhu cầu của người dân vẫn còn nhiều nên đã tạo điều kiện bằng cách cho phép xe đã chuyển quyền sở hữu qua nhiều người nhưng thiếu hoặc không có giấy tờ chuyển quyền sở hữu vẫn được giải quyết đăng ký, sang tên cho đến hết ngày 31/12/2021 (Điều 19 Thông tư 58).
Tuy nhiên, thực tế cho thấy, sau hơn 5 tháng Thông tư 58/2020/TT-BCA có hiệu lực, vẫn rất ít người đến làm thủ tục sang tên đổi chủ cho những xe cũ đang sử dụng, dù quy định và thủ tục rất cởi mở, dễ dàng. Có thể nhiều người nghĩ do thời gian làm thủ tục sang tên, mua bán xe mất giấy tờ đến ngày 31/12/2021 còn dài.
Theo Đại úy Vương Tiến Tâm - Đội trưởng Đội Cảnh sát giao thông trật tự Công an quận Đống Đa, Hà Nội, dù Thông tư 58/2020/TT-BCA rất tạo điều kiện cho người dân nhưng vẫn còn người dân chủ quan, không làm thủ tục sang tên đổi chủ phương tiện vì không ý thức được việc rắc rối khi sử dụng xe không chính chủ, khi bán xe không sang tên đổi chủ.
“Thông tư 58/2020/TT-BCA có thời hạn mở đến ngày 31/12/2021. Vì vậy, người dân cần khẩn trương thực hiện để tránh sau ngày 31/12/2021, sẽ không thể đăng ký chính chủ cho các xe mua bán qua nhiều đời chủ, mà không có chứng từ chuyển nhượng hoặc chứng từ chuyển nhượng đã quá lâu”, Đại uý Tâm lưu ý.
Quay lại với câu chuyện của chị Đặng Thị A. nói trên, khi đến cơ quan chức năng hỏi về các vấn đề liên quan đến việc chiếc xe mà chị đã bán bị phạt nguội, chị được giải thích khi xe bị ghi hình phạt nguội hoặc tạm giữ do vi phạm luật giao thông hoặc gây tai nạn giao thông, cơ quan công an sẽ truy tìm theo đăng ký xe.
Chủ xe sẽ phải tiếp tục chịu trách nhiệm liên đới về mặt hành chính cũng như hình sự nếu như xe sau khi đã bán, cho, tặng không sang tên chủ mới mà chiếc xe nằm trong diện tranh chấp, khởi tố hoặc điều tra vụ việc liên quan.Với những xe bị tạm giữ, theo quy định hiện chỉ có chủ xe đứng tên trên giấy tờ mới có quyền lấy lại xe.
Sẽ rất rắc rối đối với người sử dụng xe nếu chủ xe ở xa hoặc xe sau mua, bán, cho, tặng mà không thể liên lạc được với chủ xe. “Bây giờ tôi đã nhận thức được việc bán xe mà không sang tên của mình là sai vì xe không chính chủ khiến người chủ mới và chủ cũ đều gặp rắc rối và lực lượng chức năng cũng gặp khó khăn trong công tác giải quyết tai nạn giao thông, xử phạt nguội vi phạm giao thông” – chị A. cho biết.
Tạo điều kiện cho người mua cuối cùng
Trung tá Phạm Việt Công - Trưởng phòng Hướng dẫn đăng ký và kiểm định phương tiện, Cục Cảnh sát giao thông, Bộ Công an cho biết, Thông tư 58/2020/TT-BCA đã cải cách triệt để về thủ tục hành chính, cũng như tạo thuận lợi cho người dân khi mua bán, sang tên phương tiện chính chủ cho mình.
Không chỉ về đơn giản hóa thủ tục hành chính, các đơn vị quận, huyện, phòng cảnh sát giao thông công an tỉnh, thành phố đều bố trí người ứng trực trên tinh thần tạo điều kiện tốt nhất cho người dân khi đến làm thủ tục đăng kí chính chủ phương tiện, để xe mua bán qua nhiều đời chủ mà không có chứng từ chuyển nhượng, hoặc chứng từ chuyển nhượng đã quá lâu; ngay cả xe mất một số giấy tờ, việc đăng kí chính chủ cũng rất đơn giản, nhanh gọn, tạo điều kiện cho người mua cuối cùng.