Đăng ký quyền sở hữu trí tuệ là tự bảo vệ
Một trong những điều kiện tiên quyết để bảo vệ thành quả nghiên cứu KH-CN, thúc đẩy chuyển giao công nghệ và tạo sự hấp dẫn đối với các nhà đầu tư là bảo vệ, thực thi quyền sở hữu trí tuệ. Tuy nhiên, có nhiều lý do khiến một số kết quả nghiên cứu không được đăng ký bảo hộ. Đây là nguyên nhân chính dẫn tới các vụ tranh chấp không đáng có.
Người Việt
Thống kê của Cục Sở hữu trí tuệ (SHTT) cho thấy, đến hết tháng 6-2008, Cục tiếp nhận 29.036 đơn các loại, tăng 21%, trong đó có 19.176 đơn đăng ký xác lập quyền sở hữu công nghiệp. Tuy nhiên, số lượng đơn của tập thể, cá nhân là người Việt
Phó Cục trưởng Cục SHTT Hoàng Văn Tân khẳng định, việc có ít văn bằng bảo hộ được cấp cho các tập thể và cá nhân là người Việt Nam chưa phản ánh đúng thực trạng hoạt động sáng tạo, cải tiến kỹ thuật của các đơn vị nghiên cứu và sản xuất trong nước. Trên thực tế, nhiều công trình nghiên cứu của người Việt Nam đáp ứng yêu cầu cấp văn bằng bảo hộ, nhiều cán bộ giảng dạy trong các trường đại học có những công trình nghiên cứu có tính sáng tạo so với trình độ kỹ thuật trên thế giới, nhưng ngại đăng ký vì nhiều lý do. Theo lãnh đạo Sở KH-CN, mọt trong những lý do đó là thủ tục hành chính. Bên cạnh đó, thời gian từ lúc các tập thể, cá nhân đăng ký đến khi nhận được văn bằng bảo hộ theo quy định khoảng 1 tháng, nhưng trên thực tế có văn bằng kéo dài đến 6 tháng. Vì vậy, nhiều doanh nghiệp nản, không muốn đăng ký bảo hộ SHTT.
Hãy tự bảo vệ
Các tập thể, cá nhân tham gia đăng ký bảo hộ SHTT được lợi lớn. Đó là các phát minh, sáng chế được cơ quan pháp luật bảo hộ, có thể trao đổi, thương mại hóa. Nhà nước có thể hỗ trợ tham gia sàn giao dịch công nghệ, quảng bá sản phẩm, chuyển giao công nghệ hoặc thành lập doanh nghiệp vườn ươm để thương mại hóa sản phẩm nghiên cứu. Như vậy, mọi thành quả lao động sáng tạo, kể cả sáng tạo kỹ thuật cũng như sáng tạo mỹ thuật và thành quả đầu tư, sản xuất, hoạt động thương mại của doanh nghiệp đều được Nhà nước bảo hộ. Đó là yếu tố bảo đảm cho các doanh nghiệp yên tâm đầu tư: nhân lực, tài lực, vật lực cho hoạt động sản xuất, kinh doanh. Về phía người tiêu dùng được hưởng lợi gián tiếp từ các thành quả nghiên cứu, với các sản phẩm hàng hóa bảo đảm chất lượng, mẫu mã đa dạng, được hưởng các dịch vụ chăm sóc khách hàng từ chính các doanh nghiệp thương mại hóa sản phẩm nghiên cứu.
Tuy nhiên, để các phát minh, sáng chế không bị sao chép hoặc mất bản quyền, các tập thể, cá nhân hãy tự bảo vệ thành quả sáng tạo của mình bằng cách đăng ký bảo hộ SHTT. Phó cục trưởng Cục SHTT Hoàng Văn Tân cho biết, hiện Việt Nam thiết lập được một hệ thống sở hữu trí tuệ với bộ máy tổ chức, quản lý về cơ bản giống mô hình phổ biến trên thế giới. Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật sở hữu trí tuệ thiết lập chế độ bảo hộ đầy đủ các đối tượng SHTT liên quan đến hoạt động của tất cả các loại hình doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế. Đó là các đối tượng quyền tác giả, quyền liên quan và các đối tượng sở hữu công nghiệp như sáng chế, giải pháp hữu ích, kiểu dáng công nghiệp, nhãn hiệu, tên thương mại, chỉ dẫn địa lý, bí mật kinh doanh, thiết kế bố trí mạch tích hợp bán dẫn, quyền chống cạnh tranh không lành mạnh liên quan đến sở hữu công nghiệp và giống cây trồng mới. Cục SHTT tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, rút ngắn thời gian giải quyết đơn đăng ký.
Luật Sở hữu trí tuệ đã có hiệu lực thi hành. Hơn ai hết, chính những nhà nghiên cứu, các doanh nghiệp cần xác lập và bảo vệ tài sản của mình. Bảo vệ tài sản trí tuệ sẽ mang lại hiệu quả kinh tế cho các nhà sáng tạo, bù đắp công sức, trí tuệ cũng như tài chính họ bỏ ra, từ đó khuyến khích họ không ngừng đầu tư sáng tạo để tìm ra cái mới.
Hoàng Dũng