“Đám cưới lịch sử” lần thứ 2
Một ngày cuối tháng 9/2015, tại bản Rào Tre, huyện Hương Khê (Hà Tĩnh), thêm một “đám cưới lịch sử” giữa chàng rể người dân tộc Kinh và cô dâu người dân tộc Chứt được tổ chức. Đó chính là đám cưới của đôi bạn trẻ Nguyễn Đình Nhân (20 tuổi, người dân tộc Kinh) và Hồ Thị Mỹ Duyên (20 tuổi, dân tộc Chứt). Sở dĩ đây là một đám cưới đặc biệt bởi nó phá vỡ tình trạng hôn nhân cận huyết thống của bản Rào Tre sau hơn 25 năm được tìm thấy và hòa nhập với thế giới bên ngoài.
Trước đó vào năm 1991, Bộ đội Biên phòng Hà Tĩnh đã phát hiện và đưa nhóm người Chứt trong hang đá trên dãy Trường Sơn về định cư, lập nên bản Rào Tre. Sau 25 năm, từ 90 người Chứt được tìm thấy, không tên, không tuổi, được đưa về chia thành 18 hộ dân và đều mang họ Hồ.
Từ trước tới nay, người dân nơi đây đã quen với cảnh “trai làng mình lấy gái làng mình, anh em chú bác lấy nhau”, không lấy người ngoài. Những cuộc hôn nhân cận huyết, có quan hệ máu mủ không quá 3 đời đã khiến không ít người dân tộc Chứt phải “nếm trái đắng” khi những đứa trẻ vô tội sinh ra không chết non thì bị dị tật, thiếu bộ phận cơ thể, có vấn đề về trí tuệ khiến dân tộc Chứt rơi vào tình trạng tuyệt dần nòi giống. Hậu quả nguy hại là vậy nhưng để thay đổi được nhận thức của đồng bào lại là một việc khó khăn, bởi các chàng trai, cô gái trong bản rất ít khi được kết hôn với người ngoài.
Trải qua nhiều rào cản, cuối cùng một đám cưới đặc biệt của đôi trai gái Nguyễn Đình Nhân và Hồ Thị Mỹ Duyên đã được tổ chức trước sự vui mừng của chính quyền và người dân nơi đây. Đám cưới này đã tiếp thêm hy vọng, hạn chế tình trạng hôn nhân cận huyết của người Chứt tại bản Rào Tre. Đám cưới chỉ là một bữa tiệc nhỏ nhưng đầy đủ, đúng theo nghi thức. Các chiến sĩ Biên phòng, người dân, chính quyền ai cũng vui mừng trước sự việc hiếm có này.
 |
| Đại diện chính quyền địa phương chúc mừng hạnh phúc Đình Nhân và Mỹ Duyên. |
Đây là đám cưới thứ hai, đồng bào người Chứt kết hôn với dân tộc khác. Đám cưới trên không chỉ là niềm vui riêng của các cô gái, chàng trai mang họ Hồ mà còn là thắng lợi bước đầu trong công cuộc chống hôn nhân cận huyết của các chiến sĩ Đồn Biên phòng Bản Giàng và các ngành chức năng tỉnh Hà Tĩnh.
Chuyện tình đẹp giữa đại ngàn
Một “đám cưới lịch sử” nữa được kể đến là kết quả của câu chuyện tình lãng mạn giữa sơn nữ Hồ Thanh Mai (23 tuổi, người con gái dân tộc Chứt) và chàng trai người dân tộc Kinh Lê Xuân Công (23 tuổi, ở xã Phúc Đồng, huyện Hương Khê, Hà Tĩnh). Cặp đôi này đã yêu nhau 4 năm, tình yêu của họ đã gặp phải muôn vàn sóng gió trước khi cập bến hạnh phúc.
Công là con một trong gia đình, tuổi thơ gặp nhiều bất hạnh, cha mẹ ly hôn khi mới 2 tuổi. Hơn 20 năm qua, hai mẹ con Công dựa vào nhau sống qua ngày. Năm 2009 Công lên đường nhập ngũ, sau khi hoàn thành nhiệm vụ, ra quân, Công lại về quê sống với mẹ. Còn Mai là chị cả trong một gia đình có 4 chị em. Trong bản Rào Tre, Mai là một trong số rất hiếm hoi những cô gái được học cao. Mai học đến lớp 11 tại Trường Nội trú ở Hương Khê, sau đó về bản và trở thành “cô giáo” dạy chữ cho các em nhỏ trong bản của mình.
Năm 2011, trong một lần đi giao lưu Công tình cờ gặp Mai và kết bạn. Công bồi hồi xúc động kể về “cái thuở ban đầu lưu luyến ấy” với người vợ thân yêu: “Ban đầu, Mai ngại ngùng và e dè lắm. Nhưng rồi qua trò chuyện, cô ấy dần tin tưởng em, mạnh dạn nhận lời yêu em dù ban đầu bị gia đình phản đối. Tuy vậy, khi tình yêu vừa được “nhen nhóm” thì chúng em lại phải xa nhau. Em phải vào miền Nam làm ăn, còn Mai tiếp tục ở lại bản…”.
Tưởng rằng thời gian, khoảng cách sẽ đẩy hai trái tim ra xa nhưng chính lúc này tình yêu mãnh liệt, chân thành của họ càng được minh chứng. “Mỗi năm bọn em chỉ gặp nhau được 1, 2 lần nhưng cả hai chúng em đều tin tưởng nhau, quyết tâm vun đắp tình yêu…” - Công cho biết.
 |
| Đám cưới Đình Nhân và Mỹ Duyên. |
Khi biết con trai yêu một cô gái người Chứt, mẹ Công cùng một số người thân đã phản đối. “Mình là con trai một, người Chứt là tộc người nguyên sơ, từ trước tới giờ chưa có một người Kinh nào kết hôn với dân tộc Chứt. Bởi vậy, mọi người rất lo lắng khi biết mình yêu Mai”, chàng trai 23 tuổi nhớ lại.
Vượt qua những sóng gió trong tình yêu, được sự giúp đỡ của chính quyền, đoàn thể, cuối cùng vào tháng 4/2015, hôn lễ của cặp đôi Lê Xuân Công - Hồ Thanh Mai cũng đã được tổ chức. Đám cưới rất đơn sơ, chỉ là một bữa “tiệc ngọt” được tổ chức ngay tại bản Rào Tre. Không gian hôn lễ ấm cúng với sân khấu do Bộ đội Biên phòng Bản Giàng dàn dựng. Cô dâu, chú rể có một ngày vui chỉ với trầu cau, bánh kẹo trong tiếng cười, lời ca hát của người dân trong bản và Bộ đội Biên Phòng. Đám cưới của Công - Mai là lần đầu tiên đám cưới mà cô dâu là một cô gái dân tộc Chứt, còn chàng rể là một chàng trai khác người dân tộc Kinh.
5 tháng sau, bản nhỏ lại tưng bừng diễn ra đám cưới của đôi bạn Nguyễn Đình Nhân và Hồ Thị Mỹ Duyên. Mong rằng sẽ ngày càng có nhiều đám cưới như vậy, như những cuộc cách mạng văn hóa để thoát khỏi hiểm họa từ hôn nhân cận huyết thống - một hủ tục lạc hậu tồn tại bao đời nay của đồng bào dân tộc Chứt.
