Đại hội cổ đông Vinamilk: Cần hài hòa lợi ích các cổ đông

Dây chuyền sản xuất sữa hộp của Công ty CP Sữa Việt Nam
Dây chuyền sản xuất sữa hộp của Công ty CP Sữa Việt Nam
(PLO) - Phía sau những căng thẳng gay gắt tại Đại hội cổ đông (ĐHCĐ) 2015 của Công ty CP Sữa Việt Nam (VNM) cho thấy những bất cập trong quản lý vốn Nhà nước cũng như hài hòa quyền lợi của các nhóm cổ đông, trong đó có cổ đông Nhà nước.
Bùng nổ những tranh cãi
Nếu VNM chỉ là DN nhỏ, làm ăn kém hiệu quả, câu chuyện sẽ không ầm ĩ và nóng như vậy. Song đây là DN sữa lớn nhất cả nước và luôn kinh doanh hiệu quả, đem lại nguồn lợi rất lớn cho cổ đông cũng như những người có quyền lực điều hành Công ty. 
Và không phải đến 2 năm gần đây, mâu thuẫn giữa Tổng Công ty Đầu tư và Kinh doanh Vốn Nhà nước (SCIC), đơn vị quản lý vốn Nhà nước, hiện đang sở hữu 45% vốn tại Công ty và Hội đồng Quản trị mới bùng nổ. Mâu thuẫn đã âm ỉ từ rất lâu, theo các nguồn tin từ hai DN, xuất phát từ những quan điểm quản trị DN khác nhau và sự tôn trọng cá nhân giữa những người lãnh đạo hai DN.
Tại ĐHCĐ 2015, các đề xuất của SCIC bao gồm bầu thêm một thành viên độc lập vào Hội đồng quản trị (HĐQT), Trưởng ban kiểm soát phải làm việc chuyên trách tại công ty, sửa đổi điều lệ công ty với nội dung “việc đương nhiên mất tư cách thành viên HĐQT, ban kiểm soát trong trường hợp thành viên đó không còn được cử làm đại diện của cổ đông tổ chức” đã bị ĐHĐCĐ phủ quyết. 
Nhân vật nổi lên rõ nhất trong những vấn đề trên là bà Mai Kiều Liên - Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc VNM. Bà Liên hiện đang là 1 trong 3 người đại diện cho phần vốn Nhà nước, tức phần vốn mà SCIC quản lý. Song bà Liên hiện giờ không có được sự ủng hộ của SCIC. Khi đưa ra đề xuất trên, có lẽ SCIC muốn rằng khi bà không còn đại diện cho phần vốn Nhà nước (bà Liên cũng đã qua tuổi nghỉ hưu), SCIC sẽ cử người khác thay thế. Trong trường hợp đó, bà Liên đương nhiên mất tư cách thành viên HĐQT. 
Tuy nhiên, xét về thông lệ quản trị DN hiện đại, đề xuất này không phù hợp. Đứng ở góc độ quy định pháp lý của Luật DN, đề xuất này đã được luật sư có mặt tại Đại hội cho rằng không mấy hợp lý. Bởi lẽ, thành viên HĐQT, Ban Kiểm soát là do ĐHĐCĐ bầu ra, việc bãi miễn họ (nếu chưa hết nhiệm kỳ) cũng phải do ĐHĐCĐ thực hiện. ĐHCĐ của VNM khép lại song dư âm của nó vẫn còn rất nhiều.
Bảo vệ lợi ích Nhà nước
Dư âm lớn nhất đặt ra là câu chuyện quản lý vốn Nhà nước làm sao để thực sự là bảo vệ quyền lợi của Nhà nước chứ không làm lợi cho bất cứ cá nhân nào. Diễn biến ĐHCĐ 2015 của Công ty CP Sữa Việt Nam khiến không ít nhà đầu tư lo ngại. Liệu khi cuộc chiến này ngày một gay gắt có dẫn đến khủng hoảng nhân sự cấp cao tại VNM? Khi “trong không ấm”, liệu ban điều hành VNM có mất động lực để cống hiến, giúp DN có được kết quả kinh doanh tốt nhất? 
Thực tế tại nhiều DN niêm yết đã cho thấy, trong giai đoạn bất ổn của DN, kết quả kinh doanh thường không đạt mức kỳ vọng và không phản ánh được hết tiềm năng mà DN có thể đạt được. Trong trường hợp của VNM, nếu mọi việc diễn biến không thuận lợi, cổ đông lớn nhất là Nhà nước hay nói đúng hơn ngân sách Nhà nước sẽ bị thiệt hại lớn nhất.
Ở vai trò là cổ đông lớn, SCIC rất đặc biệt vì là cổ đông Nhà nước, tức là hành động nhằm bảo vệ quyền lợi Nhà nước. Tuy nhiên, trong các mối quan hệ với ban lãnh đạo DN, những người đã gắn bó cả cuộc đời họ cho DN, khó có thể vin vào quyền lực của một cổ đông lớn để xử lý các câu chuyện liên quan. 
Làm gì để hài hòa được quyền lợi của các cổ đông, tiếp tục tận dụng được nguồn lực cao cấp tại VNM để đóng góp cho ngân sách và góp phần bình ổn thị trường sữa… là những câu hỏi đặt lên bàn trước các cổ đông lớn của VNM. Khi câu chuyện không thể dàn xếp được, cơ quan quản lý Nhà nước phải vào cuộc là sự bất đắc dĩ.
Nếu không hài hòa được mối quan hệ này, quản lý vốn Nhà nước của SCIC sẽ gặp không ít thách thức. Đơn cử, trước đây, SCIC và Ban điều hành Công ty CP Bảo vệ thực vật An Giang (AGPPS) đã không có tiếng nói chung. AGPPS muốn phát triển mảng lúa gạo để tạo thành chuỗi giá trị khép kín, hỗ trợ cho việc thúc đẩy phân phối thuốc bảo vệ thực vật thông qua mô hình cánh đồng mẫu lớn. SCIC lại đứng về phía một số cổ đông nước ngoài và không tán đồng chiến lược này. AGPPS sau đó đã kiến nghị lên cơ quan quản lý và xin chuyển vốn Nhà nước từ SCIC về UBND tỉnh An Giang.
Đáng ra, với vai trò chiếm tới 45,05% vốn điều lệ, SCIC phải cùng tham gia và ủng hộ các chiến lược để phát triển công ty, theo hướng vì quyền lợi chung của Vinamilk và của các cổ đông, trong đó có quyền lợi của SCIC. Luật quản lý, sử dụng vốn Nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại các DN là tiền của Nhân dân, bởi vậy cần đưa ra giải pháp để DN kinh doanh hiệu quả.
Chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh
Thay vì “quan tâm sâu sắc” đến Vinamilk, SCIC nên chăng tập trung tham gia hỗ trợ DN, nhất là các TĐ, TCT xử lý nợ và tham gia tái cơ cấu DN. Dư luận đã không ít lần lên tiếng về việc thoái bớt vốn Nhà nước tại Vinamilk, lấy tiền đó đầu tư cho y tế, giáo dục hay cơ sở hạ tầng bởi sữa không phải là lĩnh vực Nhà nước cần nắm quyền kiểm soát chi phối. Nhà nước không nên đầu tư vào ngành nghề, lĩnh vực mà các thành phần kinh tế khác có những lợi thế đầu tư. Theo báo cáo tài chính của Vinamilk, năm 2014 số tiền mà công ty trả cổ tức cho SCIC là 1.502 tỷ đồng, tương ứng 30% tổng lợi nhuận của SCIC năm 2014.
Chuyên gia kinh tế Bùi  Kiến Thành

Tin cùng chuyên mục

Tập đoàn Hóa chất Việt Nam bổ nhiệm Tân Tổng giám đốc

Tập đoàn Hóa chất Việt Nam bổ nhiệm Tân Tổng giám đốc

(PLVN) -  Ngày 15/1/2025, Chủ tịch Hội đồng thành viên Tập đoàn Hóa chất Việt Nam đã ký quyết định số 18/QĐ-HCVN bổ nhiệm ông Nguyễn Hữu Tú, Thành viên Hội đồng thành viên Tập đoàn giữ chức vụ Tổng giám đốc Tập đoàn Hóa chất Việt Nam.

Đọc thêm

TKV tăng tốc sản xuất đầu năm 2025, đáp ứng nhu cầu thị trường

TKV tăng tốc sản xuất đầu năm 2025, đáp ứng nhu cầu thị trường
(PLVN) -  Bước vào năm 2025 với mục tiêu “An toàn - Đoàn kết - Phát triển - Hiệu quả,” TKV sẽ đẩy mạnh sản xuất ngay trong tháng 1 để đáp ứng nhu cầu than tăng cao, đặc biệt từ các nhà máy điện. Đồng thời, trước sự ổn định của giá bán và nhu cầu các loại khoáng sản ở mức cao, TKV đặt trọng tâm vào việc tối đa hóa nguồn cung cho thị trường.

Bí quyết thành công của Sao Mai Super Feed trong ngành cá tra

Bí quyết thành công của Sao Mai Super Feed trong ngành cá tra
(PLVN) -  Với việc chiếm hơn 10% thị phần trong ngành thức ăn thủy sản tại Việt Nam, Sao Mai Super Feed đã khẳng định vị thế là một trong những thương hiệu hàng đầu, góp phần quan trọng trong sự phát triển của ngành cá tra và nâng tầm sản phẩm cá tra Việt Nam trên trường quốc tế.

Hòa Phát góp sức hồi sinh Làng Nủ và Nậm Tông của tỉnh Lào Cai

Hòa Phát góp sức hồi sinh Làng Nủ và Nậm Tông của tỉnh Lào Cai
(PLVN) - Sáng ngày 22/12/2024, UBND tỉnh Lào Cai tổ chức khánh thành dự án tái thiết khu dân cư thôn Làng Nủ, xã Phúc Khánh, huyện Bảo Yên và thôn Nậm Tông, xã Nậm Lúc, huyện Bắc Hà. Tập đoàn Hòa Phát đồng hành tài trợ toàn bộ tôn lợp mái cho các công trình tại hai ngôi làng với tổng kinh phí 2,6 tỷ đồng.

Chủ tịch Quốc hội Lào thăm Công ty CP Phân bón Bình Điền

Chủ tịch Quốc hội Lào Xaysomphone Phomvihane trao quà lưu niệm cho Chủ tịch Vinachem Phùng Quang Hiệp.
(PLVN) - Ngày 21/12, Công ty CP Phân bón Bình Điền - một trong những đơn vị sản xuất phân bón tiêu biểu của Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem) đã vinh dự đón tiếp đồng chí Xaysomphone Phomvihane - Chủ tịch Quốc hội nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào.

Tập Đoàn Thái Hương: Bí quyết thành công từ văn hóa doanh nghiệp và lãnh đạo nhân văn

Tập Đoàn Thái Hương: Bí quyết thành công từ văn hóa doanh nghiệp và lãnh đạo nhân văn
(PLVN) -  Gây ấn tượng với công chúng bởi những màn “chốt deal” quyết đoán trong chương trình Shark Tank Việt Nam mùa 7 và sự hết lòng hỗ trợ startup, Shark Nguyễn Văn Thái - Nhà đồng sáng lập kiêm Phó chủ tịch Công ty Cổ phần Tập đoàn Dược phẩm Thái Hương (Tập đoàn Thái Hương) chia sẻ quan điểm: “Con người là nguồn lực lớn nhất”.

Khởi động dự án cáp ngầm biển đưa lưới điện quốc gia ra Côn Đảo

Khởi động dự án cáp ngầm biển đưa lưới điện quốc gia ra Côn Đảo
(PLVN) -  Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và Liên danh Công ty cổ phần Tập đoàn PC1 - Công ty cổ phần Tư vấn xây dựng Điện 4 (Liên danh PC1 – PECC4) vừa tổ chức Lễ ký kết Hợp đồng Gói thầu HH01-DZCĐ Thiết kế, cung cấp thiết bị và thi công xây dựng đoạn cáp ngầm biển (EPC) thuộc Dự án Cấp điện từ lưới điện quốc gia cho huyện Côn Đảo, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.

Doanh nghiệp đánh giá tích cực về ngành Thuế, Hải quan

Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công
(PLVN) - Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Phạm Tấn Công cho biết, VCCI nhận được nhiều ý kiến doanh nghiệp (DN) đánh giá tích cực về ngành thuế và hải quan trong việc giúp DN hoàn thành nghĩa vụ thuế nhanh hơn, thuận lợi hơn, chuyên nghiệp hơn.

VinFuture tiếp thêm động lực theo đuổi khoa học cho nhà nghiên cứu trẻ

PGS.TS Nguyễn Phi Lê trong một hội thảo về AI (Ảnh: NVCC)
(PLVN) - Thẳng thắn nhìn nhận những điều còn thiếu, những thách thức phải đối diện, các nhà khoa học trẻ Việt Nam cho rằng chính VinFuture đã trao cho họ cơ hội tiếp cận với những tri thức và công nghệ mới nhất thông qua việc giao lưu, chia sẻ cùng những trí tuệ lỗi lạc hội tụ tại Việt Nam. Từ đó, các nhà nghiên cứu có thêm động lực và niềm tin với con đường mình đã chọn.

Khởi động dự án nhà máy sản xuất ô tô điện VinFast Hà Tĩnh

Khởi động dự án nhà máy sản xuất ô tô điện VinFast Hà Tĩnh
(PLVN) - Dự án xây dựng nhà máy sản xuất ô tô điện VinFast tại KKT Vũng Áng (Hà Tĩnh) có công suất thiết kế 400.000 xe/năm với tổng mức đầu tư xây dựng 7.300 tỷ đồng. Dự kiến, tháng 6/2026, dự án hoàn thành tiến độ xây dựng cơ bản và đưa vào khai thác vận hành.

Công bố Quyết định chỉ định nhân sự Bí thư Đảng ủy HUD

Ông Nguyễn Đức Phong - Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy Khối trao quyết định cho ông Đậu Minh Thanh.
(PLVN) - Đảng ủy Khối Doanh nghiệp TƯ vừa công bố Quyết định số 2275-QĐ/ĐUK về việc chỉ định ông Đậu Minh Thanh - Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị (HUD) tham gia Ban Chấp hành, Ban Thường vụ và giữ chức Bí thư Đảng uỷ HUD, nhiệm kỳ 2020 - 2025.