Pan Fei, một y sĩ nhãn khoa ở tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc đã quyết định hủy bỏ toàn bộ lớp học thêm của con gái trong dịp nghỉ hè. Anh lo ngại sau khi kiểm tra mắt cho con gái và kết quả cho thấy đã xuất hiện những dấu hiệu cận thị dù con anh mới học lớp 4. “So với những đứa trẻ khác, con gái tôi có nguy cơ cao thị lực kém, bởi cha mẹ đều bị cận thị và có khả năng truyền cho con”, anh Pan Fei nói.
Theo báo cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tỷ lệ người dân bị mắc cận thị đã tăng gấp đôi, thậm chí gấp ba ở hầu hết Đông Á trong vòng 40 năm qua. Singapore, Hàn Quốc và đặc biệt Trung Quốc là những nơi có tỷ lệ người mắc cận thị cao nhất.
Thiết bị công nghệ là “thủ phạm chính”
Không chỉ người dân Trung Quốc, thế giới nói chung cũng đang gặp phải những vấn đề nghiêm trọng về thị lực. Theo báo cáo của Viện nhãn khoa Mỹ nă 2010, mỗi năm toàn cầu chi khoảng 3 nghìn tỷ USD cho y tế và các bệnh về mắt. Dự đoán đến năm 2050, gần 50% dân số thế giới sẽ bị cận thị.
CNN dẫn thông tin từ Tiến sĩ Xun Xu thuộc Bệnh viện mắt Thượng Hải, ước tính có khoảng 720 triệu công dân Trung Quốc hiện đang mắc các triệu chứng của bệnh cận thị. Thị lực kém gia tăng đáng kể theo độ tuổi và đang ảnh hưởng đến hơn một nửa số trẻ em 10 tuổi, 80% trẻ em 16 tuổi và hơn 90% sinh viên đại học ở Trung Quốc.
Theo Clearly - một tổ chức từ thiện tại Hồng Kông, gần 1/3 dân số thế giới đang cần sự hỗ trợ của mắt kính, và Trung Quốc chiếm tỷ lệ cao nhất trong con số này. Điều này cho thấy sự thiếu hụt về số lượng bác sĩ chuyên khoa mắt cũng là một nguyên do khiến phần đông người dân mắc phải các vấn đề về mắt. Theo hiệp hội Nhãn khoa Trung Quốc, chỉ có 4000 bác sĩ nhãn khoa tại Trung Quốc có đủ kỹ năng chuyên môn để tiến hành các cuộc phẫu thuật mắt.
Nói đến nguyên nhân khiến thị lực kém, không thể không nhắc đến sự phát triển vượt bậc của công nghệ. Người trẻ ở Trung Quốc đã dành quá nhiều thời gian trong ngày để “dán mắt” vào máy tính, điện thoại hay máy tính bảng. Theo đó, 45% học sinh tiểu học và 86% sinh viên đại học đang mắc phải các chứng bệnh về mắt, điển hình như cận thị.
 |
| Một số liệu cho rằng 720 triệu người Trung Quốc bị cận thị |
Hơn nữa, một thực trạng đáng buồn đang diễn ra phổ biến hiện nay, đó là khi bố mẹ bận bịu không chơi được với con trẻ, họ sẽ quăng điện thoại di động hoặc iPad cho bọn trẻ tự chơi. Lũ trẻ sẽ hoàn toàn mải miết với các trò chơi điện tử - điều này rất có hại cho mắt. Một người mẹ ở Thượng Hải, có con gái 4 tuổi, nói chị rất lo lắng. Cháu trai 10 tuổi của chị này cũng đã bị cận thị và chị lo lắng thị lực của con mình cũng sẽ bị giống thế.
Giáo dục cũng là một yếu tố chính gây ra cận thị. Nghiên cứu chỉ ra, ở Trung Quốc hệ thống bài tập về nhà quá tải đang khiến mắt bọn trẻ bị căng mỏi. Thường thường một đứa trẻ 10 tuổi ở đây sẽ ăn bữa tối phụ rồi học liên tục từ 19h - 23h30 hoặc nửa đêm.
“Nhiều bậc cha mẹ Trung Quốc cho rằng nếu con cái họ trượt kỳ thi đầu vào đại học thì họ sẽ không có được nghề nghiệp tốt. Đây có thể nói là thói quen xấu khó thay đổi của người Trung Quốc. Học sinh bị ép dành khối lượng lớn thời gian để ôn thi đại học”, Tiến sĩ He Mingguang, một nhà nhãn khoa và nhà nghiên cứu hàng đầu Trung Quốc về cận thị cho biết.
Thậm chí ở vùng nông thôn, nhiều trẻ em Trung Quốc bị cận thị không đeo kính và cố gắng sống với chứng bệnh cận thị. Vấn đề không phải là tiền, một cặp kính cận thị loại “tầm tầm” có giá chỉ 5 USD. Lý do là một số người Trung Quốc không tin tưởng vào kính mắt.
Tiến sĩ Nathan Congdon, một nhà nhãn khoa tại Trung tâm Nhãn khoa Trung Sơn tại Đại học Tôn Dật Tiên ở Quảng Châu nói: “Cha mẹ, giáo viên và một số bác sĩ vùng nông thôn nghĩ rằng việc đeo kính sẽ có hại cho mắt của trẻ em... Ở vùng nông thôn Trung Quốc, chỉ khoảng 1/6 trẻ em cần kính là thực sự dùng kính”.
Có thể thấy, mọi người thường xem nhẹ những vấn đề về mắt, thậm chí nhiều người cho rằng đây chỉ là những vấn đề mang tính cá nhân. Tuy nhiên, thực tế vấn đề cá nhân này ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh của xã hội như: giao thông, nghèo đói, giáo dục, chất lượng công việc hay thậm chí là bình đẳng giới. Tình trạng cận thị ngày càng nặng là độ tuổi mắc cận thị ngày càng trẻ hóa, trở thành vấn đề liên quan tới tương lai giống nòi và đất nước Trung Quốc.
Giải pháp nào?
Hồi đầu tháng 8/2018, Bộ Giáo dục phối hợp với Ủy ban Sức khỏe, Y tế Quốc gia Trung Quốc đã đưa ra xin ý kiến dư luận về dự thảo đề án “Thực hiện ngăn chặn bệnh cận thị ở trẻ em”. Đề án đưa ra kế hoạch cụ thể, đến năm 2030 khống chế tỷ lệ trẻ em dưới 6 tuổi mắc cận thị là khoảng 3%; bậc tiểu học dưới 38%; bậc trung học cơ sở dưới 60%; bậc trung học phổ thông dưới 70%.
 |
| Thế hệ trẻ Trung Quốc mắc cận thị ở tỷ lệ cao |
Để thực hiện được mục tiêu này đòi hỏi sự chung tay góp sức của toàn xã hội, sự phối hợp của gia đình và nhà trường, đặc biệt là ý thức của cá nhân các em.
Theo đó, từ độ tuổi 0- 6, cần tăng cường các hoạt động rèn luyện ngoài trời, ít nhất là 60 phút/ngày. Thời gian truy cập các thiết bị điện tử mỗi lần không quá 15 phút và không quá 60 phút/ngày. Nhà trường cũng cần tập trung hơn vào giáo dục thể chất, tăng cường hoạt động ngoại khóa, giảm áp lực học tập, không giao bài tập về nhà cho các học sinh tiểu học...
Liu Ziqi, một học sinh lớp 8 nói rằng, chương trình học nặng buộc cậu phải ngồi trong phòng học gần như suốt cả ngày, đôi lúc cổ và mắt rất mỏi. Hai năm trước, trường Yucai số 7 ở thành phố Thành Đô nơi cậu bé học đã mở một lớp giáo dục thể chất mỗi ngày với lựa chọn đa dạng cho học sinh từ bóng đá, bóng rổ, bóng bàn và taekwonko. 39 trường công trong quận Cẩm Giang của thành phố đã học tập theo và mở chương trình tương tự.
Bên cạnh đó, cùng với chương trình kiểm tra y tế hàng năm, đề án cũng đưa ra chế độ dinh dưỡng đầy đủ, hợp lý để đẩy lùi bệnh cận thị. Nếu được thông qua, chỉ số chăm sóc sức khỏe và tỷ lệ kiểm soát bệnh cận thị sẽ trở thành một trong những tiêu chí để đánh giá năng lực, hiệu quả làm việc hàng năm của chính quyền các địa phương cũng như chính phủ Trung Quốc.
 |
| Thiết bị công nghệ là một nguyên nhân gây nên cận thị. |
Trước đó, từ năm 2016, chính phủ Trung Quốc đã bắt đầu thực hiện một kế hoạch dài hạn trong 5 năm nhằm nâng cao dịch vụ công cộng và ý thức của cộng đồng về mắt. Một trong những giải pháp hữu hiệu nhất dành cho những vấn đề này chính là tăng cường các cuộc kiểm tra thị lực định kỳ.
Tại những cuộc kiểm tra này, người tham gia sẽ được kiểm tra mắt cẩn thận và nhận được sư tư vấn từ các bác sĩ để xem liệu họ có cần đến sự hỗ trợ của kính mắt hay không.
