Đặc sắc Lễ cúng Trăng của đồng bào dân tộc Khmer
Trong khuôn khổ Lễ hội Oóc Om Bóc - Đua ghe Ngo thành phố Cần Thơ năm 2025, Sở VHTT&DL TP Cần Thơ đã tổ chức Lễ Cúng Trăng tại chùa Khleang (phường Sóc Trăng, thành phố Cần Thơ).
Theo quan niệm của người Khmer, Lễ cúng Trăng là để tạ ơn thần mặt trăng trong năm đã bảo vệ mùa màng, đem lại mưa thuận gió hòa, giúp mùa màng bội thu. Bên cạnh đó, Lễ Cúng Trăng là phong tục truyền thống góp phần nâng cao nhận thức trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa của đồng bào dân tộc Khmer, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa tinh thần cho nhân dân trong thời kỳ hội nhập và phát triển.
Lễ cúng Trăng còn có ý nghĩa tâm linh được thể hiện qua các vật cúng và trang trí như: 2 cây trụ làm cổng ngay bàn cúng tượng trưng cho “Vành đai vũ trụ”, cái bàn tượng trưng cho “Trái đất”, 2 cây mía tượng trưng cho “sự sinh sôi, nảy nở”. Bên cạnh đó, 3 cây nến cắm trên cổng tượng trưng cho 3 mùa trong năm “nắng, mát, mưa”, 12 lá trầu được treo hai bên cổng tượng trưng cho “12 tháng trong năm và 12 con giáp"; 7 trái cao có hình dáng con ong bầu tượng trưng cho “7 ngày trong tuần”; 30 lá trầu đặt bên phải bàn cúng tượng trưng cho “tháng đủ” ; 29 lá trầu đặt bên trái bàn cúng tượng trưng cho “tháng thiếu” và một số bánh kẹo, khoai củ, cốm dẹp… để cúng dâng và tưởng nhớ đến công ơn thần mặt trăng vốn được đồng bào Khmer coi là thần bảo hộ cho mùa màng tốt tươi, giúp cho con người làm ăn phát đạt trong năm mới.
Một điểm nhấn của Lễ cúng Trăng là nghi thức đút cốm dẹp. Cốm dẹp là một trong những vật cúng quan trọng của đồng bào dân tộc Khmer trong lễ này. Tại lễ cúng, các vị cao niên, có uy tín trong đồng bào dân tộc sẽ đút cốm dẹp cho những người tham dự và chúc phúc cho họ được nhiều điều may mắn, tốt đẹp.
Ông Nguyễn Minh Tuấn - Phó Giám đốc Sở VHTT&DL TP Cần Thơ cho biết: Lễ cúng Trăng diễn ra trong không khí sự kiện Lễ hội Oóc Om Bóc - Đua ghe Ngo góp phần làm cho không khí lễ hội thêm tưng bừng, náo nhiệt. Lễ cúng vừa tạo ra sản phẩm văn hóa đặc trưng, phục vụ phát triển du lịch, đồng thời gắn với mục tiêu bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của cộng đồng các dân tộc thiểu số. Điều này còn thể hiện sự quan tâm của Đảng và Nhà nước trong việc thực hiện chính sách dân tộc, phát huy tiềm năng thế mạnh của đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn thành phố gắn với chủ trương phát triển kinh tế, văn hóa và an sinh xã hội.