Nhiều bất ổn trong sinh hoạt
Dự án đường Hồ Chí Minh đoạn La Sơn- Túy Loan đi qua xã Hòa Liên, Hòa Bắc (Hòa Vang). Để phục vụ thi công dự án, đường dân sinh 601 nối QL1A đến các xã Hoà Liên, Hoà Bắc trở thành đường công vụ. Tuyến độc đạo kể từ đó bị tắc nghẽn vì mọc lên các trụ cầu; hai bên đường bị bạt đồi, xẻ núi như đại công trường, còn người dân thường xuyên sống trong cảnh nắng bụi, mưa bùn; đất, đá sạt lở tràn vào nhà ngày càng nghiêm trọng.
Chị Ngô Thị Định (tổ trưởng tổ 4, thôn Quan Nam 3, xã Hòa Liên) bức xúc, ngoài ảnh hưởng đi lại dễ thấy nhất, nhiều tháng nay, hễ có trận mưa lớn nào, đất đá trôi xuống tràn hết vào nhà, làm đảo lộn hoàn toàn cuộc sống gia đình. Theo chị Định, xã Hòa Liên có gần 40 hộ nằm ngay bên cạnh đường Hồ Chí Minh rơi vào cảnh tương tự như chị. Nguyên nhân, do đơn vị thi công dự án đào núi làm mố cầu vượt nhưng không làm kè hay taluy chắn giữ, nên mỗi khi có mưa, bùn, đất cứ thế ập hết nhà dân, làm hư hỏng hoa màu, hồ nuôi cá… “Đặc biệt,trong mùa mưa lũ năm nay, cả khu vực không ai dám ngủ. Đất đá trôi xuống có khi cao đến 2 mét”, chị Định nêu.
Xuôi theo đường 601 về xã Hòa Bắc, nỗi thống khổ của hơn 200 hộ dân nơi đây càng hiện hữu. Để phục vụ và đẩy nhanh tiến độ dự án, từ cuối năm 2014, những hộ dân này sẵn lòng nhường đất, tháo dỡ nhà cửa và di dời đến nơi ở mới. Chủ đầu tư hứa hẹn chỉ trong vòng sáu tháng có khu tái định cư (TĐC) thay thế, nhưng đến nay vẫn mỏi mòn chờ. Đáng nói, ngoài “sống chung” với công trình đe doạ an toàn sinh hoạt, sự bất ổn bởi chính sách đền bù giải toả thiếu minh bạch, không hợp tình, hợp lý…, đang được bà con nhắc đến.
Anh Nguyễn Văn Nam (thôn Nam Yên, xã Hòa Bắc) than thở, Ban giải toả đền bù cứng nhắc khi căn cứ về thực trạng hồ sơ thiếu sót của đồng bào nên chỉ đền bù giá đất rừng cho nơi ở. Mặt khác, việc dùng chính sách đền bù, tái định cư, hỗ trợ tiền thuê trọ khi chưa bố trí đất mới… vốn chỉ dùng cho dân cư đô thị, lại áp đặt cho vùng núi cũng không ổn. Chưa kể nguy cơ xoá trắng buôn làng Cơ Tu, đẩy đồng bào quay lại lối sống du mục, làm lu mờ bản sắc văn hoá cộng đồng người thiểu số.
Ông Hồ Phú Sâm, Trưởng thôn Nam Yên thông tin thêm, ở thôn ông có hàng chục hộ chưa được TĐC do nhường đất cho đơn vị thi công, luôn sống trong cảnh tạm bợ. Điều khiến người dân bức xúc nữa là sau khi họ nhận khoản hỗ trợ 3 triệu đồng để thuê nhà ở do UBND TP cấp trước đó (cấp 6 tháng), các cán bộ giải tỏa, đền bù lại cho rằng, người dân sau khi bị giải tỏa vẫn còn đất dựng nhà tạm và sản xuất nên không tiếp tục hỗ trợ.
Chưa biết khi nào dự án mới xong
Bà Trần Thị Thanh (thôn Phò Nam) bức xúc, nếu muốn mua được đất trong khu TĐC Trung tâm Hòa Bắc sau khi đã xây dựng xong, người dân phải bỏ ra 60 triệu đồng làm sổ đỏ. Đối với mỗi lô đất chính (300 m2), người dân phải bỏ ra 100 triệu đồng mới có thể mua được, riêng mỗi lô phụ có giá bán 80 triệu đồng. Tiền đền bù mỗi hộ trung bình hơn 100 triệu đồng, tiền xây nhà mới đã không đủ nói chi đến chuyện mua đất”, bà Thanh than thở.
Bà Lê Thị Thu Hà, Chủ tịch UBND xã Hòa Bắc cho biết, tại xã Hòa Bắc có hai khu TĐC để phục vụ người dân bị giải tỏa từ dự án đường cao tốc đoạn La Sơn- Túy Loan. Cụ thể, khu TĐC trung tâm xã Hòa Bắc sẽ có 155 hộ dân được bố trí trên diện tích đất hơn 18 ha, còn khu TĐC Tà Lang - Giàn Bí có 55 hộ trên diện tích 8 ha.
Từ năm 2016 UBND TP Đà Nẵng đã có văn bản yêu cầu Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông TP tập trung hoàn thành các thủ tục đầu tư xây dựng khu TĐC trong tháng 10/2016. Đến tháng 2/2017, người dân được bố trí vào khu TĐC mới. Tuy nhiên, đến nay đã qua 1 năm nhưng đất TĐC cho người dân hiện vẫn phải “chờ dài cổ”.
Theo bà Hà, lý do chậm trễ do khu TĐC Tà Lang - Giàn Bí được báo cáo do còn hơn 100 ngôi mộ, xã đang xin huyện và TP một khu đất để đưa những ngôi mộ này về. Ngoài ra, việc thi công khu TĐC còn vướng các thủ tục như thiết kế, dự thầu. Chủ tịch UBND xã Hòa Bắc cho biết thêm, trước tình trạng nêu trên và ý kiến của bà Thanh, xã ghi nhận và nhiều lần kiến nghị lên UBND huyện và TP tìm hướng giải quyết, nhưng vẫn không biết đến khi nào dự án mới triển khai để giải quyết vấn đề nhà ở cho bà con.
Trong khi đó, ông Lê Minh Tuấn, Phó Giám đốc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông Đà Nẵng xác nhận, việc thất hứa khu TĐC cho dân do phải điều chỉnh lại quy hoạch. “Bên chúng tôi chỉ chịu trách nhiệm thi công. Chúng tôi phải chờ các đơn vị khác giải tỏa mặt bằng rồi cung cấp vốn mới có thể tiến hành được”, ông Tuấn trả lời.
Dự án hơn 3 năm vẫn nằm trên giấy
Dự án đường Hồ Chí Minh đoạn La Sơn - Túy Loan được thực hiện theo hình thức BT (xây dựng - chuyển giao) có điểm đầu giao với tỉnh lộ 14B, xã Lộc Sơn (huyện Phú Lộc, Thừa Thiên-Huế) và điểm cuối thuộc nút giao thông Túy Loan, huyện Hòa Vang. Tổng chiều dài 77,06 km, tổng mức đầu tư cho dự án gần 12.000 tỉ đồng. Dự án được phân kỳ xây dựng thành hai giai đoạn gồm: Giai đoạn 1 đầu tư hai làn xe; giai đoạn 2 hoàn thành quy mô đường cao tốc bốn làn xe. Dự án dự kiến hoàn thành vào cuối năm 2017.
