Đàn bà ngay từ khi được sinh ra, đã là một thiệt thòi... Dù xã hội có phát triển tân tiến đến đâu thì sự tồn tại của người đàn bà vẫn gắn liền phần thua thiệt.
Cái tuổi nó đuổi xuân đi lúc nào không hay. Ngoảnh qua ngoảnh lại, chị Thủy đã là người quá lứa lỡ thì. Chị chôn những khát vọng tuổi xuân của mình vào gánh hàng rau. Đi từ lúc mờ đất, đến khi trời nhọ mặt người, chị mới về đến nhà. Gánh rau chẳng những không làm oằn lưng chị, mà lại cứ làm cho chị ngày càng mặn mòi, rắn rỏi, khoẻ khoắn hơn.
Cùng làng chị, có người đàn ông ngoại ngũ tuần xa quê mới về. Ông lập nghiệp hình như ở một thị trấn hẻo lánh miền trung du, vợ con cũng bìu ríu ở đó. Đến tuổi đã ở phía đốc bên kia của cuộc đời, chẳng biết vì nỗi niềm gì, ông đột nhiên muốn trở lại nơi chôn nhau cắt rốn.
Có lẽ là do cái duyên thiên lý, ông chọn đúng chỗ chị Thủy hay đặt gánh hàng rau để mở một cửa hàng tạp hoá nho nhỏ. Thi thoảng, ông lại đóng cửa hàng vài bữa đi thăm vợ con. Thi thoảng, bầu đoàn thê tử nhà ông lại bìu ríu xuống làm xôn xao cái quán nhỏ.
Ông có 5 đứa con gái. Ở làng quê này, những đứa con gái dù có xinh xắn, tài giỏi đến đâu thì vẫn cứ làm cho bố mẹ chúng ít khi được “ngồi chiếu trên” trong những bữa cỗ bàn của dòng tộc.
Bẵng đi một thời gian, người ta thấy cái gánh hàng rau của chị Thuỷ đặt gần hơn với khuôn cửa của gian hàng tạp hoá. Rồi đôi lúc thấy ông chủ của gian hàng kê cái ghế ngồi ở cửa trông hàng rau, đôi lúc thấy chị Thuỷ thay vị trí của ông chủ trong gian hàng tạp hoá... Người làng dị nghị, chỉ trỏ. Những đứa con gái ông chủ hiệu tạp hoá cũng nhiều lần về làm tan nát gánh rau. Chị Thuỷ vẫn bình thản ngày lại ngày ngồi bên bậc cửa như cuộc đời tất yếu là như vậy.
Lại bẵng đi một thời gian nữa. Người ta lại thấy gian hàng tạp hoá đóng cửa im ỉm. Ông chủ tạp hoá lại chán cảnh nhà quê. Chị Thuỷ vẫn ngồi đấy với gánh hàng rau. Bầu bạn với chị bên thềm căn phòng im ỉm khoá là đứa bé gái kháu khỉnh.
Cả làng, ai cũng biết tên bố đứa bé. Chỉ có người cán bộ hộ tịch là đành phải bỏ trống phần tên bố đẻ trong tờ giấy khai sinh của đứa trẻ. Chị Thuỷ bất lực với ô trống bạc bẽo này, bởi chị đã dại dột gật đầu với một thoả thuận: "Nếu cô sinh con trai, tôi sẽ danh chính, ngôn thuận cưới cô làm vợ, còn nếu cô sinh con gái, chúng ta coi như chưa từng quen biết nhau".
30 tuổi với người thành phố mà chưa lập gia đình cũng chẳng hề hấn gì. Nhưng đồng lứa chị Liên ở quê, có người con đã học cấp 2, chị thành ra… gái ế. Nhờ người mai mối, chị quen một “quan chức” ngoài thành phố. Chị theo người đàn ông đáng tuổi bố chị về sống riêng trong ngôi nhà ngói 5 gian mới xây xong trong làng không cần lấy một mâm cơm mời chú bác. Chẳng biết chị tham cái nhà mái ngói năm gian ông để cho “vợ bé” hay chị mơ về một ngày được bế con lên sống đời “quan bà” ở ngoài phố.
Chị vẫn thường hý hửng khoe với bạn bè: “Quan ông” nói với chị rằng vì đất đai, của nả “quan” nhiều quá, rằng dòng họ nhà “quan” mấy đời độc đinh, rằng chỉ cần chị sinh ra một “cậu ấm” thì chẳng những đời chị lên hương, mà mấy đứa em chị, họ hàng nhà chị cũng sẽ một tay “quan” nâng đỡ…
9 tháng 10 ngày, chị sinh cho “quan” một thằng cu thật. Nhưng khốn khổ cho số kiếp chị, thằng bé không được tròn trịa như con nhà người khác. Chị chưa kịp mừng, chưa kịp báo công để hưởng “lộc” thì "quan ông" đã lẳng lặng quay gót, không để lại cho chị, cho giọt máu của “quan” được dù chỉ một lời hỏi thăm ngắn ngủi.
Vừa hết cữ, chị Liên nhận được “trát” của Toà. Nguyên đơn chẳng ai khác là “bà lớn”. Bà kiện chị về tội vi phạm chế độ hôn nhân một vợ một chồng. Kiện chị vì tội “Cướp tài sản” – là phần đất với giấy tờ chính chủ thuộc về chồng bà. Không phản kháng, chị lặng lẽ ôm con về lại nhà mẹ đẻ.
Bích còn quá trẻ, chưa đến 30 nhưng cô đã tay bồng tay bế. Lỡ một lần đò vì người chồng bạc mệnh. Gái một con, Bích làm cho bất kỳ gã đàn ông nào đi ngang qua cô cũng phải ngoái đầu nhìn lại.
Cũng bởi cái lẽ ấy nên chưa kịp đoạn tang chồng, Bích đã chuẩn bị sinh đứa con thứ 2 – đứa con của một người bố khác.
Bố của đứa bé này cũng thuộc dạng “độc đinh”, được cưng như trứng mỏng. Khi biết con trai mình phải lòng “gái góa”, bố mẹ anh ta nhất định không chịu. Không thuyết phục nổi bố mẹ, gã phỉnh phờ Bích rằng: “Các cụ thì nhất cháu nhì con, chúng mình cứ sinh một thằng cu, nhất định các cụ phải mang kiệu vàng đến rước mẹ con em”.
Thèm một gia đình, thèm một người bố cho con, Bích dễ dàng xiêu lòng theo lời đường mật. Để rồi, đường cứ nhạt dần, mật cứ nhạt dần, đến khi cô khai hoa mãn nguyệt cũng là lúc bố đứa bé tuyên bố không thể thuyết phục nổi bố mẹ mình, và đề nghị: "Từ nay chúng ta đường ai nấy đi!”
“Gái năm con ở chưa hết lòng chồng”, chẳng biết vì cái nhẽ lỡ thì mà dại dột, vì cái kiếp đa đoan, hay vì cái khát vọng thiêng liêng của người mẹ mà các chị lại lỡ liều mình trong một cuộc thử nghiệm mạo hiểm như thế...
Thường bị gán cho những từ "nhẹ dạ, cả tin"..., sự đau khổ đeo bám người đàn bà nhiều hơn đàn ông bởi cái tính này... Chẳng phải ngẫu nhiên, mà người ta ví đàn bà như một bông hoa, còn đàn ông như một con ong.
Con ong sau khi hút hết mật, nó lại đi tìm một bông hoa khác và chẳng nhớ gì đến những bông hoa đã từng cho mình mật ngọt. Và rồi, như một sự an ủi, người ta gán cho người đàn bà những tính từ khác, nào là "bản lĩnh, vị tha"...
Bản lĩnh để những người phụ nữ đa đoan đương đầu với những sóng gió của cuộc đời và vị tha để chấp nhận bỏ qua những lỗi lầm của người đàn ông... Vị tha để họ nuôi lớn lòng nhân từ của những đứa trẻ được sinh ra từ lầm lỡ.
Mộc Miên
