'Da điện tử' của giáo sư Mỹ thắng giải đặc biệt VinFuture

0:00 / 0:00
0:00
Nghiên cứu của GS Zhenan Bao người Mỹ gốc Trung Quốc là một trong ba công trình giành giải đặc biệt VinFuture, trị giá 500.000 USD.

Trong lễ vinh danh tối 20/1 tại Hà Nội giáo sư Zhenan Bao bày tỏ sự xúc động khi hội đồng giải thưởng Khoa học công nghệ toàn cầu - VinFuture đánh giá cao. Hội đồng đã nhận ra hiện thực hóa da điện tử có thách thức trong y tế biến đổi khí hậu thiếu hụt nước. Hy vọng các nhà nghiên cứu dùng nghiên cứu giải quyết vấn đề thách thức toàn cầu.

Chủ tịch hội đồng giải thưởng trao cúp cho GS Zhenan Bao. Ảnh: Giang Huy

Zhenan Bao nghiên cứu về da điện tử siêu co giãn như da thật, có thể tự phân hủy, tự chữa lành vết thương, cấy được vào cơ thể người. Bà phát triển bán dẫn công nghệ cao có thể bắt chước như da thật, cảm giác đau đến não.

Trước đó chia sẻ với VnExpress, Zhenan Bao cho biết, bà và nhóm nghiên cứu tại Stanford (Mỹ) tập trung nhiều năm qua để phát triển các vật liệu điện tử này.

Từng đến Hà Nội, Hạ Long Đà Nẵng để tham quan nhưng bà cho biết chưa có kết nối với cộng đồng nghiên cứu ở Việt Nam. Bà mong muốn được hợp tác với các nhà khoa học, sinh viên, các tổ chức để nghiên cứu, phát triển vật liệu mới.

Sinh ra tại Nam Kinh, Trung Quốc, năm 1970, Zhenan Bao là con gái của hai giáo sư Đại học Nam Kinh. Cha bà dạy vật lý còn mẹ dạy hóa. Cả hai cùng đưa bà đến với thế giới khoa học.

Bao tiếp bước mẹ và dành ba năm học chuyên ngành hóa tại Đại học Nam Kinh. Năm 1990, bà chuyển đến Đại học Illinois tại Chicago, Mỹ. 6 tháng sau, Đại học Chicago nhận bà vào chương trình sau đại học mà chưa cần hoàn thành bằng cử nhân. Tuy nhiên, bà cũng đã có hai giải thưởng của trường đại học cho thành tích xuất sắc trong ngành hóa ở Nam Kinh.

Sau khi lấy bằng thạc sĩ vào năm 1993, Bao bắt đầu nghiên cứu tiến sĩ về hóa học vật liệu tại Đại học Chicago. Bà tốt nghiệp và nhận bằng tiến sĩ năm 1995. Không lâu sau, bà gia nhập công ty nghiên cứu Bell Labs, làm việc tại bộ phận vật liệu hữu cơ và polymer. Năm 2004, bà tới Đại học Stanford và trở thành giáo sư ngành kỹ thuật hóa học.

Bao cùng nhóm nghiên cứu tại Stanford đã dành gần hai thập kỷ nỗ lực phát triển da điện tử. Thay vì chế tạo các cảm biến rồi làm cho chúng tương thích với da, bà lựa chọn cách tiếp cận phân tử, đó là chế tạo các polymer hữu cơ và thành phần điện tử với tính mềm dẻo, linh hoạt, ngay từ đầu. "Chúng tôi thiết kế chúng từ cấp độ phân tử và đặc tính giống da trở thành đặc tính nội tại của vật liệu mới", bà cho biết.

Zhenan Bao dành gần hai thập kỷ để phát triển da điện tử. Ảnh: AIChE

Tiềm năng ứng dụng của da điện tử vô cùng lớn. Bao đã phát triển một thiết bị thử nghiệm để cảm nhận những thay đổi hormone trong mồ hôi, đặc biệt là mức cortisol - một chỉ số quan trọng của stress, có thể giúp đánh giá sự lo lắng và trầm cảm. Công nghệ này cũng có thể được sử dụng để tạo ra các thiết bị điện tử hữu cơ đặt bên trong cơ thể, giúp chữa lành các dây thần kinh bị tổn thương, đồng thời có khả năng thay đổi khi cơ thể thay đổi. Da điện tử thích hợp dùng cho cả robot lẫn bộ phận giả của người.

Bao chế tạo các vật liệu mới từ nhiều loại polymer có tính dẫn điện và khả năng phân hủy sinh học khác nhau. Năm 2010, bà cùng nhóm nghiên cứu phát triển một loại da từ polymer đàn hồi PDMS có thể phát hiện những thay đổi nhỏ trong áp suất để mô phỏng xúc giác. Một mảnh vật liệu vuông với những hình kim tự tháp tí hon đúc bên trong hoạt động như tụ điện. Khi biến dạng, điện dung của vật liệu thay đổi và khi nó được gắn vào bóng bán dẫn hữu cơ, những thay đổi về dòng điện có thể được hiển thị - "phiên bản điện tử" của việc cảm nhận cái chạm tay hay áp suất. Nhóm nghiên cứu tiếp tục đưa công nghệ của mình vào một chiếc găng tay có thể nhẹ nhàng ấn vào quả mâm xôi mà không làm vỡ nát.

Sau đó, Bao tiếp tục phát triển ý tưởng chế tạo các cảm biến có thể hoạt động trong cơ thể. Trong một báo cáo năm 2019, bà cùng nhóm nghiên cứu trình bày về một cảm biến không dây, có thể phân hủy sinh học, với khả năng quấn quanh các mạch máu và liên tục theo dõi máu lưu thông sau khi phẫu thuật. Để đọc tín hiệu - được ghi nhận dưới dạng sự thay đổi điện dung khi máu chạy qua động mạch - nhóm nghiên cứu bổ sung một thiết bị ngoài gắn gần da để truyền tín hiệu vô tuyến đến bộ thu ở xa.

"Chúng tôi đang nỗ lực thay đổi tương lai của ngành điện tử. Thiết bị điện tử ngày nay thường cứng và giòn. Chúng tôi hình dung ra một tương lai khi các thiết bị điện tử được hợp nhất với những thứ chúng ta mặc, những thứ gắn vào cơ thể hoặc cấy ghép bên trong. Là một nhà hóa học qua đào tạo, tôi rất hứng thú với việc tìm hiểu thiết kế phân tử cho thế hệ thiết bị điện tử mới này", Bao trả lời tạp chí Chemical Science khi được hỏi về động cơ thôi thúc nhóm nghiên cứu.

Bà hiện có hơn 700 bài viết khoa học được xuất bản và nắm trong tay hơn 100 bằng sáng chế của Mỹ. Trong suốt sự nghiệp của mình, bà đã nhận được nhiều danh hiệu và giải thưởng danh giá.

Tin cùng chuyên mục

Nền tảng AI định danh và xác thực điện tử VNPT eKYC tối ưu cho ngân hàng, tổ chức tài chính (Ảnh: PV)

Việt Nam có nền tảng AI định danh và xác thực đầu tiên vượt 1 tỷ lượt yêu cầu

(PLVN) - Mới đây, nền tảng AI định danh và xác thực điện tử VNPT eKYC ghi nhận số lượt xử lý yêu cầu từ người dùng vượt ngưỡng 1 tỷ, đánh dấu cột mốc quan trọng trong quá trình nghiên cứu và ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) của Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT). Qua đó, VNPT eKYC trở thành nền tảng định danh và xác thực đầu tiên tại Việt Nam đạt quy mô này.

Đọc thêm

Nhiều nội dung thiết thực tại Hội nghị điện toán đám mây bền vững do Viettel IDC tổ chức

Đại diện Viettel IDC chia sẻ tại Hội nghị
(PLVN) - Với chủ đề “Phát triển tương lai số bền vững”, ngày 18/3/2024, tại Hà Nội Viettel IDC đã cũng các Tập đoàn Công nghệ tổ chức Hội nghị Data Center & Cloud Infrastructure Summit (DCCI Summit), Đây là năm thứ 3 Viettel IDC tổ chức hội nghị này với mục tiêu phát triển thị trường Trung tâm dữ liệu và Điện toán đám mây tại Việt Nam.

Giải pháp đắc lực hỗ trợ chuyển đổi số ngành Lao động - Thương binh và Xã hội

VNPT ASXH - Giải pháp hỗ trợ chuyển đổi số ngành Lao động - Thương binh và Xã hội. (Ảnh: PV)
(PLVN) - Triển khai tại hơn 20 Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh, thành phố trên cả nước và dành được nhiều giải thưởng trong nước, quốc tế, giải pháp Quản lý An sinh xã hội - VNPT ASXH do Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) nghiên cứu, phát triển đã phát huy được những hiệu quả thiết thực, góp phần chuyển đổi số ngành Lao động - Thương binh và Xã hội.

Cảnh báo một số dạng lừa đảo trực tuyến phổ biến

Toàn cảnh cuộc họp báo thường kỳ tháng 3/2024 của Bộ TT&TT. (Ảnh: Văn Sơn)
(PLVN) - Các hình thức lừa đảo trực tuyến luôn thay đổi, đan xen mới và cũ, với nhiều hình thái mới, tinh vi hơn. Các đối tượng lừa đảo đã tận dụng các tiện ích, công nghệ hiện đại, khiến người dùng khó nhận diện hơn. Đây là nhận định của ông Trần Quang Hưng, Phó Cục trưởng Cục An toàn thông tin (ATTT, Bộ TT&TT), tại cuộc họp báo thường kỳ tháng 3/2024 của Bộ TT&TT.

Facebook đột ngột sập toàn cầu tối 05/03

Hình minh họa
(PLVN) - Khoảng 22h35 ngày 05/03 (giờ Việt Nam), hàng loạt người dùng phản ánh tài khoản Facebook của họ bất ngờ bị thoát ra và không thể truy cập lại, kể cả trên ứng dụng và phiên bản web.

Viettel Telecom bắt tay với Globus Access phát triển TV360 tại thị trường quốc tế

Viettel Telecom bắt tay với Globus Access phát triển TV360 tại thị trường quốc tế
(PLVN) - Vừa qua, tại Hội nghị Di động thế giới MWC 2024, Tổng Công ty Viễn thông Viettel (Viettel Telecom) - Đơn vị thành viên của Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel) và Globus Access - Công ty Công nghệ có kinh nghiệm cung cấp dịch vụ/thiết bị cho các mạng viễn thông, đã chính thức ký thỏa thuận hợp tác chiến lược nhằm thúc đẩy phát triển TV360 ở thị trường quốc tế.

Điện thoại không có ứng dụng chỉ dùng AI được giới thiệu tại MWC

Điện thoại chỉ dùng AI và không có ứng dụng của nhà mạng Deutsche Telekom.
(PLVN) - Theo Android Authority, Hội nghị Di động thế giới (MWC) diễn ra tại Tây Ban Nha năm nay đã chứng kiến sự xuất hiện của nhiều ý tưởng và sản phẩm độc đáo trong ngành di động. Trong số đó, có một ý tưởng đáng chú ý là một chiếc điện thoại concept dựa trên trí tuệ nhân tạo mà nhà mạng Deutsche Telekom từ Đức đã giới thiệu.

Khách hàng VinaPhone được hỗ trợ chuyển đổi tối ưu như thế nào khi tắt sóng 2G?

Khách hàng VinaPhone được hỗ trợ chuyển đổi tối ưu như thế nào khi tắt sóng 2G?
(PLVN) -  Theo kế hoạch, đến tháng 9/2024 sẽ tắt sóng 2G trên cả nước, tiến tới tắt sóng 3G những năm sau đó. Điều này ảnh hưởng tới khoảng 15 triệu người đang dùng điện thoại “cục gạch” sẽ phải chuyển sang dùng điện thoại thông minh… Tuy nhiên, để không người dân, khách hàng nào bị bỏ lại phía sau, các cơ quan chức năng cùng nhà mạng VNPT đã chuẩn bị lộ trình tắt sóng các phương án hỗ trợ chuyển đổi tối ưu để đảm bảo không người dùng nào bị bỏ lại phía sau .

'Apple Ring' đang được phát triển

Hình ảnh teaser của Samsung Galaxy Ring được trình chiếu tại Galaxy Unpacked vào tháng 1
(PLVN) - Theo một báo cáo mới từ Hàn Quốc, Apple đang tăng tốc phát triển một chiếc nhẫn thông minh có khả năng theo dõi sức khỏe của người dùng, nhằm cạnh tranh trực tiếp với Galaxy Ring của Samsung.