Đã đến thời của đạo diễn 8X?

Trong buổi ra mắt đoàn làm phim Vị yêu mới đây, hội trường ồ lên ngạc nhiên khi biết đạo diễn phim truyền hình dài tập này chưa đầy 30 tuổi.

Trong buổi ra mắt đoàn làm phim Vị yêu mới đây, hội trường ồ lên ngạc nhiên khi biết đạo diễn phim truyền hình dài tập này chưa đầy 30 tuổi. Tuy vẫn là “hàng hiếm’ nhưng với nỗ lực vượt khó, tích lũy kinh nghiệm, những đạo diễn 8X như Lê Hoài Vũ đã có nhiều cơ hội tiếp cận các dự án lớn.

Trong dàn đạo diễn tên tuổi hiện nay, Vũ Ngọc Đãng, Nguyễn Quang Dũng, Lê Bảo Trung… tuy được gọi là trẻ nhưng đều thuộc thế hệ chào đời trong thập niên 70. Số đạo diễn 8X vẫn còn đếm trên đầu ngón tay.

Trẻ nhưng “cứng” tay nghề

Để được nhà sản xuất tin tưởng “chọn mặt gửi vàng”, các đạo diễn 8X phải nỗ lực tích lũy kinh nghiệm, gặt hái giải thưởng. Trước khi nhận phim Vị yêu, Lê Hoài Vũ dựng video clip ca nhạc cho các ca sĩ trong nước và hải ngoại, làm phim ngắn đi dự liên hoan phim và đoạt một số giải thưởng. “Giải thưởng tuy không lớn nhưng cũng đủ để nhà sản xuất nhìn vào đó đánh giá năng lực của mình”, Vũ nói. Anh cho rằng, sự tự tin và nhiệt huyết trong công việc cũng là yếu tố để nhà sản xuất tin tưởng giao dự án lớn vào tay đạo diễn trẻ.

Đạo diễn Lê Hoài Vũ đang chỉ đạo một cảnh quay
Đạo diễn Lê Hoài Vũ đang chỉ đạo một cảnh quay

Tuy mới tốt nghiệp ĐH Sân khấu - Điện ảnh, Trần Lý Trí Tân (sinh năm 1982) đã có trong tay 8 bộ phim ngắn, trong đó có một phim tài liệu, đồng thời làm phó đạo diễn cho nhiều phim khác. Đây là bước đệm để Tân nuôi tham vọng thực hiện sê-ri phim tài liệu 60 tập về cuộc sống ngư dân và tác phẩm điện ảnh Đò ôm về thân phận của một cô lái đò thuê bị lạm dụng nhưng không được ai tin và bảo vệ.

Là gương mặt nữ hiếm hoi trong giới đạo diễn, tuổi đời chỉ vừa chạm ngưỡng 30, nhưng Đặng Thái Huyền đã giành được hai giải vàng: giải đạo diễn xuất sắc nhất thể loại phim video với 13 bến nước trong Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 16 và huy chương vàng Liên hoan phim truyền hình toàn quốc 2010 với Tấm bản đồ số phận. Chị đang đạo diễn Gió thổi khúc tình yêu (30 tập) do hãng phim TV Plus sản xuất.

Nhiều thách thức

Các đạo diễn 8X vẫn gặp nhiều khó khăn trong việc chinh phục nhà sản xuất cùng nhiều đối tượng liên quan. Khán giả thường dựa vào tên tuổi đạo diễn để đoán chất lượng phim nên nhà sản xuất hay chọn đạo diễn đã có tiếng. Thêm vào đó, kinh phí làm phim lớn nên hiếm nhà sản xuất nào mạo hiểm giao dự án cho đạo diễn còn non cả về tuổi đời lẫn kinh nghiệm chuyên môn.

Chính vì thế, các đạo diễn trẻ không dễ tiếp cận những dự án phim dài. Sinh viên mới tốt nghiệp chỉ có thể gia nhập các sân chơi phim ngắn như giải Cánh diều, tiệc phim trực tuyến YxineFF… để thỏa mãn đam mê sáng tạo cũng như rèn luyện kỹ năng, vốn sống, kinh nghiệm trong lúc chờ thời.

Đối mặt với nhiều thách thức, các đạo diễn 8X nỗ lực tìm cách vượt qua. Đạo diễn phim Vị yêu cho biết, khi nhà sản xuất giao cho anh kịch bản gốc với khá nhiều lỗ hổng trong đường dây câu chuyện cũng như tuyến nhân vật, anh phải dành nhiều thời gian hoàn thiện kịch bản trước khi sản xuất phim. Vì “không công ty nào dại dột đầu tư kinh phí quá cao cho một đạo diễn trẻ”, nên đạo diễn trẻ phải tìm cách đảm bảo chất lượng phim dù thời gian làm phim bị rút ngắn, ý đồ nghệ thuật bị ảnh hưởng nhiều. Sự thành bại của phim sẽ quyết định sự nghiệp của họ sau này.

Không đi theo hướng làm phim truyền hình, Trí Tân nuôi đam mê thực hiện phim nghệ thuật do chính anh viết kịch bản. Để có kinh phí, Tân tìm tài trợ từ các quỹ nước ngoài và mạnh thường quân. Bên cạnh đó, anh duy trì nguyên tắc “lấy ngắn nuôi dài”, sử dụng lợi nhuận từ phim quảng cáo, video clip ca nhạc. Theo anh, nếu tìm được cách kể chuyện độc đáo thì việc thuyết phục nhà đầu tư sẽ dễ dàng hơn. Tân nói rằng, anh ngưỡng mộ đạo diễn Akira Kurosawa (Nhật Bản) và Kim ki-duk (Hàn Quốc).

Ngoài khía cạnh chuyên môn, các đạo diễn trẻ còn phải chú ý cách làm việc, ứng xử với mọi người trong quá trình làm phim. Nếu như một đạo diễn lớn tuổi có thể lớn tiếng khi không vừa ý ở một khâu nào đó thì đạo diễn trẻ không thể làm thế, vì xung quanh có nhiều bậc cha chú, nhiều người đã thành danh.

Lê Hoài Vũ nói: “Không phải cứ la hét là mọi người sẽ nghe mình. Làm việc cần vui vẻ nhưng cũng cần có nguyên tắc. Tốt nhất mình luôn chủ động ở tất cả các khâu. Nếu mình hiểu biết về chuyên môn thì sẽ không ai dám cẩu thả”. Nguyên tắc ứng xử mà anh luôn tâm niệm là, đối với diễn viên trẻ phải hòa nhã, tận tình; đối với diễn viên gạo cội cần tôn trọng, quan tâm đặc biệt; đối với diễn viên “sao” cần có thời gian làm việc hợp lý, nhanh gọn. Và trên hết, những diễn viên được chọn cần đạt tiêu chí về tư cách đạo đức lẫn kỹ năng nghề nghiệp.

Theo Kim Vân
Đất Việt