Những Ngôi nhà Ánh Dương và sứ mệnh ngăn chặn bạo lực giới
Ngày 9/1/2025, với sự hỗ trợ của Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA), Trung tâm dịch vụ một cửa - Ngôi nhà Ánh Dương đã chính thức khai trương tại tỉnh Hòa Bình. Đây là Trung tâm thứ 5 được thành lập trên cả nước, sau các địa điểm tại Quảng Ninh, Thanh Hóa, Đà Nẵng và TP HCM.
Cũng như 4 Trung tâm trước đó, Ngôi nhà Ánh Dương tại tỉnh Hòa Bình được trang bị đầy đủ các dịch vụ thiết yếu, toàn diện, tích hợp dành cho phụ nữ và trẻ em gái đang bị hoặc có nguy cơ bị bạo lực trên cơ sở giới và bạo lực gia đình.
Bên cạnh đó, Trung tâm cũng hỗ trợ người khuyết tật và cộng đồng các dân tộc thiểu số. Các dịch vụ tại đây bao gồm chăm sóc y tế, hỗ trợ tâm lý, tư vấn, dịch vụ xã hội, nơi tạm lánh khẩn cấp, bảo vệ từ công an, dịch vụ pháp lý và tư pháp, cùng với các dịch vụ chuyển gửi theo nhu cầu.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hòa Bình, ông Nguyễn Văn Toàn nhấn mạnh, Ngôi nhà Ánh Dương đã có những đóng góp quan trọng vào nỗ lực của tỉnh trong việc giải quyết vấn đề bạo lực trên cơ sở giới và bạo lực gia đình.
“UBND tỉnh sẽ ban hành quy chế phối hợp liên ngành, bao gồm công an, tư pháp, y tế và các cơ quan liên quan, nhằm hỗ trợ người bị bạo lực trên cơ sở giới một cách có hệ thống và kịp thời. Chúng tôi cũng sẽ tăng cường truyền thông qua nhiều kênh và phương tiện truyền thông địa phương để nâng cao nhận thức của người dân về quyền của phụ nữ và trẻ em, cũng như về Ngôi nhà Ánh Dương”, ông Nguyễn Văn Toàn chia sẻ.
Theo ông Lê Khánh Lương, Vụ trưởng Vụ Bình đẳng giới, Bộ LĐ-TB&XH, việc mở cửa Ngôi nhà Ánh Dương tại Hòa Bình là rất cần thiết vì sẽ đưa các dịch vụ tích hợp gần hơn với những người bị bạo lực trên cơ sở giới.
“Kể từ khi Ngôi nhà Ánh Dương đầu tiên được xây dựng tại Quảng Ninh vào năm 2020, đến nay chúng ta đã có 5 Ngôi nhà Ánh Dương trên cả nước, khẳng định cam kết chung tay vào cuộc của các cơ quan, tổ chức, nhằm xóa bỏ bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái, thúc đẩy bình đẳng giới.
Đây là một phần quan trọng trong việc thực hiện Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2021 - 2030 và Chương trình phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới giai đoạn 2021 - 2025, cũng như Luật Phòng, chống bạo lực gia đình sửa đổi năm 2022. Bộ LĐ-TB&XH mong muốn mô hình sẽ tiếp tục được nhân rộng trên toàn quốc trong thời gian tới”, ông Lương nhấn mạnh.
Thay đổi nhận thức cho người gây ra bạo lực
Thực tế đã và đang cho thấy để ngăn chặn bạo lực giới hiệu quả, chúng ta cần chú trọng và tăng cường các hoạt động truyền thông. Đơn cử như tại Đà Nẵng, báo cáo công tác năm 2024 cho thấy, các cấp Hội LHPN TP Đà Nẵng đã xây dựng nhiều mô hình và địa chỉ tin cậy, giúp phụ nữ nâng cao năng lực tự bảo vệ bản thân, chủ động tìm kiếm sự hỗ trợ để phòng tránh bạo lực, đồng thời lên tiếng khi bị bạo hành; củng cố và duy trì hoạt động của các “địa chỉ tin cậy” tại cộng đồng, các tổ phản ứng nhanh và CLB Xây dựng gia đình hạnh phúc.
“Mỗi địa phương đã triển khai nhiều chiến dịch truyền thông nhằm nâng cao nhận thức cho người dân, đặc biệt là nam giới. Lực lượng và các đơn vị chức năng trên địa bàn đã liên kết, tạo thành cơ chế phối hợp với nhiều công cụ hỗ trợ, can thiệp và tư vấn kịp thời. Qua đó, nhận thức của các chủ hộ gia đình đã được nâng cao đáng kể.
Nhiều nam giới chuyển biến rõ rệt trong hành vi, thể hiện trách nhiệm với gia đình, chia sẻ với phụ nữ trong việc nuôi dạy con cái, tham gia phát triển kinh tế, nâng cao chất lượng sống...”, bà Hoàng Thị Thu Hương - Chủ tịch Hội LHPN TP Đà Nẵng chia sẻ.
Câu chuyện ở Đà Nẵng cũng tương tự câu chuyện đã diễn ra ở nhiều địa phương khác. Bốn xã trên địa bàn hai tỉnh Nghệ An và Yên Bái từ tháng 10/2019 đến tháng 9/2022 đã được Tổ chức HAGAR International tại Việt Nam thực hiện dự án “Nâng cao năng lực cán bộ và nhận thức người dân trong việc cải thiện tiếp cận dịch vụ hỗ trợ cho phụ nữ và trẻ em chịu ảnh hưởng bởi bạo lực giới”.
Tại xã Quỳnh Thắng, huyện Quỳnh Lưu, Nghệ An, ông Hồ Diên Cảnh, Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã Quỳnh Thắng - thành viên đội phản ứng nhanh phòng, chống bạo lực gia đình cho biết, tại địa phương có một người đàn ông có ba vợ và cả ba người đều phải chịu bạo lực gia đình từ người chồng.
Theo ông Cảnh, khi tham gia các buổi tập huấn, người chồng này được xem nhiều các clip, bộ phim ngắn về bạo lực gia đình , hậu quả của việc bạo lực ảnh hưởng rất lớn đến con cái, người thân và tự nhận thấy hình ảnh của mình ở trong đó thấy ân hận vô cùng. Nếu như trước đây, việc đánh vợ xảy ra như cơm bữa, thì giờ đây, anh đã tu chí làm ăn, không còn tham gia các cuộc nhậu vô bổ. Thay vào đó là những buổi đưa vợ đi chơi, đi mua sắm…
Ông Cảnh cũng cho biết, mặc dù ông đã gọi điện cho Công an xã đến mời người chồng lên trụ sở giải quyết và xử phạt vi phạm hành chính về hành vi bạo lực gia đình nhưng ông không kỳ thị người đàn ông ấy. Ông chia sẻ: “Vì ở cùng địa phương nên tôi biết chú ấy cũng có một tuổi thơ không yên bình, chú ấy cũng từng là nạn nhân của bạo hành gia đình. Những điều đó ám ảnh và biến chú ấy trở thành người gây bạo lực”…
