Bệnh viện Đại học Y Hà Nội mới tiếp nhận một bệnh nhân nam (38 tuổi) là thầy giáo ở trường tiểu học vùng cao tại Sơn La, nhập viện vì sốt ngày thứ hai kèm theo đau khớp hai bên, mệt mỏi nhiều.
Tình trạng bệnh của nam giáo viên tiến triển rất nhanh. Chỉ sốt 2 ngày nhưng khi vào viện đã rơi vào tình trạng sốc nhiễm khuẩn, suy đa cơ quan, suy hô hấp, suy tim, suy thận.
Bệnh nhân nhanh chóng được hồi sức tích cực bằng nhiều biện pháp gồm truyền dịch, kháng sinh mạnh, thở máy, lọc máu liên tục. Tuy nhiên, người bệnh đáp ứng rất kém với các biện pháp điều trị, tình trạng nhiễm trùng tiếp tục tiến triển toàn thân. Kết quả cấy máu của bệnh nhân cho thấy vi khuẩn Burkholderia pseudomallei gây ra bệnh Whitmore.
Theo đánh giá của bác sĩ, những trường hợp nhiễm Burkholderia pseudomallei có sốc nhiễm khuẩn thì tỷ lệ tử vong cực kỳ cao, vi khuẩn sẽ lan tràn khắp cơ thể tạo thành nhiều ổ áp xe toàn thân mà đáp ứng rất kém với kháng sinh.
Bệnh nhân tiếp tục sốc nặng hơn, suy hô hấp không đáp ứng với thở máy. Bên cạnh những ổ áp xe toàn thân thì huyết khối bắt đầu hình thành ở chi dưới và động mạch phổi kèm theo bệnh nhân bị sốc mất máu do chảy máu từ dạ dày.
Trong y văn, tình trạng này đều cho thấy tỷ lệ tử vong gần như là 100%. Khó khăn hơn khi bệnh nhân là thầy giáo nghèo ở vùng cao, chi phí hồi sức hàng ngày có thể lên tới hàng chục triệu đồng. Trong khi đó bố bệnh nhân cũng vừa mất vì căn bệnh ung thư.
Trước tình trạng này, một cuộc hội chẩn toàn viện được tổ chức dưới sự chủ trì của PGS Đào Xuân Thành – Phó Giám đốc bệnh viện, cùng PGS Hoàng Bùi Hải - Trưởng khoa Cấp cứu và Hồi sức tích cực và các thầy thuốc nhiều chuyên khoa của bệnh viện. Nhờ các nhà hảo tâm, bệnh viện đã kêu gọi được hơn 100 triệu đồng chi phí chữa bệnh cho thầy giáo trên.
Ngay sau đó, phác đồ kháng sinh được điều chỉnh, kỹ thuật tim phổi nhân tạo ECMO được triển khai, Khi đang chạy ECMO, điều trị huyết khối bằng chống đông, bệnh nhân bị rối loạn đông máu nặng, sốc mất máu do chảy máu dạ dày nhiều lần...
May mắn sau hơn 20 ngày chạy tim phổi nhân tạo và 5 lần soi dạ dày cấp cứu, bệnh nhân bắt đầu được kết ECMO và cai dần thở máy.
Hơn 1 tháng rưỡi điều trị, bệnh nhân đã bỏ được máy thở, thở khí phòng. Sau đó, bệnh nhân được chuyển về Bệnh viện Đa khoa tỉnh Sơn La để điều trị thuốc kháng sinh uống và chăm sóc trong giai đoạn phục hồi tiếp theo.
Bệnh Whitmore (hay tên gọi khác là Melioidosis) là một bệnh nhiễm trùng ở người và động vật do vi khuẩn Burkholderia Pseudomallei gây ra. Vi khuẩn B. pseudomallei tồn tại tự nhiên trong đất, có thể gây ô nhiễm nguồn nước và lây truyền chủ yếu qua da khi có vết thương hở tiếp xúc trực tiếp với đất, bùn, nước bị nhiễm khuẩn. Hiện chưa có bằng chứng về việc lây truyền vi khuẩn từ người sang người hoặc từ động vật sang người.
Bệnh có biểu hiện lâm sàng rất đa dạng, khó chẩn đoán và có thể tử vong do biến chứng viêm phổi nặng, nhiễm trùng huyết và sốc nhiễm trùng. Những người có bệnh nền (tiểu đường, bệnh gan, thận, phổi mạn tính, suy giảm miễn dịch ...) có nguy cơ cao mắc bệnh. Hiện chưa có vaccine phòng bệnh Whitmore.
Để chủ động phòng bệnh, Bộ Y tế khuyến cáo người dân hạn chế tiếp xúc trực tiếp với đất, nước bẩn, đặc biệt tại những nơi bị ô nhiễm nặng. Không tắm gội, bơi, ngụp lặn ở các ao, hồ, sông tại hoặc gần nơi bị ô nhiễm.Đối với những người thường xuyên phải làm việc ngoài trời, tiếp xúc với đất, bùn và nước bẩn, phải sử dụng đồ bảo hộ lao động (giày, ủng, găng tay…). Thực hiện ăn chín, uống chín, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm; không giết mổ, ăn thịt động vật, gia súc, gia cầm bị ốm chết.
Khi có vết thương hở, vết loét hoặc vết bỏng cần tránh tiếp xúc với đất hoặc nước có khả năng bị ô nhiễm. Nếu bắt buộc phải tiếp xúc thì sử dụng băng chống thấm và cần được rửa sạch đảm bảo vệ sinh.
Những người có bệnh tiểu đường, bệnh gan, thận, phổi mạn tính, suy giảm miễn dịch cần được chăm sóc, bảo vệ các vết thương để ngăn ngừa nhiễm khuẩn.
Khi nghi ngờ nhiễm bệnh cần đến cơ sở y tế để được tư vấn, khám phát hiện và điều trị kịp thời.
