Cứu người gặp nạn là mệnh lệnh chiến đấu cao nhất

Trong lực lượng Bộ đội biên phòng có một nguyên tắc chỉ đạo đặc biệt: “Thiên tai, tai nạn xảy ra và cứu người gặp nạn là mệnh lệnh chiến đấu cao nhất”. Với phương châm “4 tại chỗ” trong đó giao các đơn vị chủ động sử dụng mọi phương tiện hiện có (kể cả phương tiện chiến đấu) để tổ chức tìm kiếm cứu nạn.

Hàng trăm người thoát hiểm nghèo từ phương châm “4 tại chỗ”
Trong năm 2009, Bộ đội Biên phòng thành phố cứu hộ, cứu nạn 22 vụ việc, cứu sống 95 người cùng hàng chục phương tiện. 4 tháng đầu năm 2010, các đơn vị tổ chức cứu hộ, cứu nạn 12 vụ việc, cứu sống 24 người, 4 phương tiện đồng thời dập tắt 1 đám cháy rừng. Đó là những con số biết nói đầy ấn tượng, khẳng định vai trò tích cực trong lĩnh vực tìm kiếm cứu nạn của lực lượng Biên phòng thành phố.
Bão số 10 (tên quốc tế là Parma) đổ bộ vào Hải Phòng cuối năm 2009 được coi là cơn bão lớn nhất, gây thiệt hại nhiều nhất đối với thành phố Hải Phòng từ trước đến nay. Với sức gió mạnh cấp 13, giật cấp 14, cơn bão ảnh hưởng lớn tới đảo Bạch Long Vỹ, Cát Bà làm 2 người bị thương, 75 tàu thuyền chìm, đắm, mắc cạn và 6.000m2 nhà dân, trụ sở, trường học bị hư hỏng. Chính trong cơn bão lớn này, sự quyết tâm, quả cảm của các chiến sĩ biên phòng thể hiện rõ nét. Bộ đội Biên phòng thành phố huy động 77 cán bộ, chiến sĩ, phối hợp với các đơn vị, địa phương chủ động thông báo cho hơn 3.600 phương tiện, lồng bè với hơn 13 nghìn người lao động về nơi trú ẩn an toàn. Bên cạnh đó, bộ đội Biên phòng đưa 2.000 người (chủ yếu là người già và trẻ em) từ khu vực nguy hiểm là các vùng trũng, thấp ngoài đê về nơi trú ẩn an toàn.

Thiên tai, tai nạn đến với người đi biển diễn ra trong những khoảnh khắc nhất định. Tai nạn có thể đến từ những cơn bão tố làm lật tàu, thuyền, nhưng trong nhiều trường hợp đó chỉ là những cơn lốc xoáy, hay những va chạm hàng hải. Trong những trường hợp như vậy, giữa bốn bề sóng nước, người đi biển chỉ biết gọi điện cầu cứu rồi nhảy xuống biển và chờ đợi. Những thông tin về người gặp nạn nhanh chóng đến tới cán bộ, chiến sĩ các đồn biên phòng để rồi những tổ cứu nạn lập tức lên đường.
Trong công tác cứu nạn trên biển, nếu phải xin chỉ thị từ nhiều cấp thì việc cứu hộ, cứu nạn sẽ chậm trễ, người gặp nạn có thể gặp nguy hiểm đe dọa đến tính mạng. Trước tình hình đó, từ nhiều năm nay, lực lượng bộ đội Biên phòng đề ra phương châm “4 tại chỗ”: lực lượng, phương tiện, chỉ huy và hậu cần đều được huy động tại chỗ. Xác định nhiệm vụ cứu dân cũng là nhiệm vụ chiến đấu (chiến đấu với thiên tai) nên bộ đội Biên phòng cho phép các đơn vị huy động mọi lực lượng, phương tiện (kể cả phương tiện chiến đấu) thực hiện nhiệm vụ cứu hộ, cứu nạn. Hình ảnh các chiến sĩ bộ đội Biên phòng vượt qua sóng dữ cứu dân đã trở thành nét đẹp, sự tin tưởng để những người đi biển yên tâm giữa biển cả mênh mông.

Bộ đội Biên phòng cùng ngư dân kéo tàu thuyền vào âu cảng tránh mưa bão.

Cần có cơ chế cụ thể
Phương châm “4 tại chỗ” trong tìm kiếm cứu nạn của Bộ đội Biên phòng trong những năm qua khẳng định hiệu quả thiết thực. Tuy nhiên, phương châm này đang gặp những khó khăn từ một số cơ chế chính sách khá cứng nhắc và sự thiếu tích cực ủng hộ của một số địa phương. Thực tế hiện nay, các đồn Biên phòng trực tiếp tham gia cứu nạn đều chưa có phương tiện chuyên dụng cứu nạn. Các đơn vị này chỉ được trang bị xuồng nhỏ làm nhiệm vụ tuần tra, không chịu được sóng cấp 5, cấp 6. Phương tiện cứu nạn chủ yếu được trưng dụng những tàu công suất lớn của người dân.
Thượng tá Đào Quang Thức, Đồn trưởng Đồn biên phòng 54 cho biết: “Hằng năm, cán bộ, chiến sĩ đơn vị tổ chức cứu nạn nhiều vụ, cứu sống hàng chục người. Phương tiện tổ chức cứu nạn chủ yếu trưng dụng từ  chủ phương tiện có tàu công suất lớn nhất ở đảo Cát Bà. Cứu người là nhiệm vụ cao cả nên người dân hăng hái tham gia, tuy nhiên, là những người trực tiếp trưng dụng phương tiện của nhân dân để tiến hành cứu nạn, chúng tôi nhận thấy chế độ đãi ngộ đối với người dân tham gia chưa được quan tâm”.
Khi người dân tự nguyện sử dụng phương tiện của mình để đưa cán bộ, chiến sĩ Biên phòng thực hiện nhiệm vụ cứu nạn mà không đòi hỏi công xá hay chi phí hao mòn phương tiện, đó là một nghĩa cử cao đẹp, tuy nhiên, cơ quan chức năng cần thanh toán tiền xăng dầu cho họ.
Đại tá Phan Văn Quang, Tham mưu trưởng Bộ đội Biên phòng Hải Phòng cho biết: “Theo công ước quốc tế, bất cứ phương tiện nào gặp nạn trên vùng biển của một địa phương, quốc gia, thì nơi đó phải có trách nhiệm kịp thời cứu nạn. Như vậy, khi các phương tiện gặp nạn trên vùng biển Hải Phòng, các lực lượng của Hải Phòng phải nhanh chóng cứu nạn. Trong nhiều năm, Bộ đội Biên phòng Hải Phòng đã thực hiện triệt để phương châm đó. Tuy nhiên, vướng mắc lớn của chúng tôi là không có lượng xăng dầu, lương thực dự trữ để có thể kịp thời chi trả cho các chủ phương tiện mà mình đã trưng dụng vào việc cứu nạn trên biển, đồng thời chăm sóc bước đầu cho ngư dân gặp nạn. Bộ đội Biên phòng Hải Phòng đề xuất thành phố có cơ chế thành lập các kho dự trữ xăng dầu, lương thực tại các đồn trọng điểm để lực lượng Bộ đội Biên phòng có thể chủ động sử dụng vào các hoạt động tìm kiếm cứu nạn”.
                                                                                                                                                  Việt Hòa