Cướp biển Xô-ma-li đổi chiến lược tấn công

Mở rộng địa bàn tấn công

Tàu Maersk Alabama bị bắt cóc tại vùng biển cách thị trấn Eyl của Xô-ma-li khoảng 450 km về phía Đông Nam khi đang trên đường chở hàng cứu trợ khẩn cấp tới cảng Mombasa của Kê-ni-a, tức còn cách vịnh Aden rất xa, không thể viện tới sự trợ giúp của hải quân Mỹ, NATO hay lực lượng Atalanta của EU. Mặc dù cả tàu và thủy thủc đều an toàn, song sự gia tăng của những vụ tấn công kiểu này khiến giới chuyên gia lo ngại xu hướng mới của cướp biển: cố ý nhằm vào những khu vực không có sự kiểm soát của các tàu chiến quốc tế.

Chiến lược mới này của hải tặc xem ra vừa đơn giản vừa hiệu quả. Thay vì né tránh các tàu khu trục tuần tra của Mỹ và châu Âu trong những chiếc xuồng nhỏ, nay cướp biển hành động ở ngoài khu vực tuần tra của các tàu chiến. Theo đánh giá của các chuyên gia, việc mở rộng địa bàn tấn công ra khu vực Ấn Độ Dương có thể “mở ra một trang mới” trong lịch sử nạn cướp biển.

Thay đổi mục tiêu

Nếu như trước đây mục đích của cướp biển là bắt cóc tàu để nhằm vào những khoản tiền chuộc khổng lồ, số phận các con tin trên tàu thường không đáng lo ngại do họ được đối xử tử tế, thì nay tính mạng của con tin có thể nguy hiểm vì mục tiêu của chúng là số hàng hóa trên tàu. Không dừng lại ở các tàu chở vũ khí, tàu chở dầu, cướp biển bắt cóc cả tàu dân dụng, tàu chở công-ten-nơ và thậm chí tàu du lịch cao cấp. Với số lượng hàng hóa lớn trên các tàu chở hàng xuất khẩu sang châu Phi, bọn cướp biển có thể hoàn toàn không cần đến những khoản tiền chuộc khổng lồ của chính phủ các nước bởi chúng có thể kiếm được nhiều hơn bằng việc bán rẻ hàng hóa trên tàu.

Vũ trang hiện đại

Trình độ sử dụng vũ khí của cướp biển Xô-ma-li hiện nay không còn ở mức độ thô sơ như trước. Thay vì sử dụng các loại vũ khí lỗi thời, chúng chuyển sang dùng các loại vũ khí hạng nặng như súng trường tấn công AKM, ống phóng tên lửa RPG-7, các súng lục bán tự động như TT-30, các loại lựu đạn RGD-5 và F1... Những kẻ bắt giữ thuyền trưởng Richard Phillips của tàu Maersk Alabama chỉ là những tên cướp biển nghiệp dư mới chỉ ở độ tuổi 17-19, song đã biết sử dụng các loại vũ khí hạng nặng. Phương tiện di chuyển của chúng giờ đây không còn là những chiếc xuồng nhỏ mà là ca nô cao tốc, được lắp đặt các thiết bị định vị toàn cầu, các máy điện thoại vệ tinh và được trang bị các loại vũ khí hiện đại như tên lửa chống tàu tầm ngắn.

Sự trang bị vũ khí và phương tiện hiện đại của cướp biển đặt ra vấn đề làm thế nào để chống lại chúng một cách hiệu quả. Việc thủy thủ đoàn tàu Maersk Alabama giành lại quyền kiểm soát con tàu sau khi bị tấn công cho thấy đây là lần đầu có một thủy thủ đoàn được trang bị đủ mạnh để đối phó hiệu quả với những kẻ bắt cóc có vũ trang. Trong khi chờ đợi một giải pháp toàn diện hướng tới sự ổn định kinh tế-chính trị tại Xô-ma-li để có thể giải quyết triệt để nạn cướp biển, các tàu đi qua khu vực biển Xô-ma-li và xa hơn ngoài Ấn Độ Dương cần trang bị “công nghệ chống cướp biển” hiện đại nhằm tự bảo vệ mình khỏi sự tấn công của “cơn ác mộng đường biển”. Mặt khác, lực lượng quốc tế cũng cần gia tăng hơn nữa sự có mặt của các tàu chiến tuần tra tại khu vực này. Hiện lực lượng chống cướp biển quốc tế mới chỉ có 12-16 tàu thường xuyên tuần tra tại đây, trong khi theo Hải quân Mỹ, cần tới 61 tàu chiến để kiểm soát tuyến hàng hải tại khu vực vịnh Aden.

Bảo Bình