Theo phán quyết của TAND TP Hải Phòng, vợ chồng ông bà Phạm Doãn Phi, Bùi Thị Thuyết có nghĩa vụ trả lại mảnh đất đã sử dụng trái pháp luật từ năm 1987. Để ổn định cuộc sống cho vợ chồng ông Phi, bà Thuyết, UBND huyện An Lão (Hải Phòng) cùng người được thi hành án (THA) đã tạo điệu kiện giao đất ở, cho thuê nhà nhưng vợ chồng ông bà Phi, Thuyết vẫn cương quyết không trả đất, cản trở việc thi hành án.
Được “nuông chiều”
Theo phán quyết tại bản án dân sự phúc thẩm số 31 ngày 31/8/2012 của TAND TP Hải Phòng, vợ chồng ông bà Nguyễn Doãn Phi, Bùi Thị Tuyết (HKTT tại khu Xuân Áng, thị trấn Trường Sơn, huyện An Lão, TP Hải Phòng) có nghĩa vụ trả lại cho bà Nguyễn Thị Ngân (HKTT tại phường Lam Sơn, quận Lê Chân, TP Hải Phòng) hơn 83 m2 đất ở tại khu Xuân Áng, thị trấn Trường Sơn, huyện An Lão hiện đang do vợ chồng ông bà Phi, Thuyết sử dụng.
Bản án của TAND TP Hải Phòng làm rõ, năm 1981, cụ Trần Thị Túy, dì ghẻ bà Ngân mua hai gian nhà trên diện tích đất trên cho anh Nguyễn Đình Điệp – em cùng cha khác mẹ bà Ngân để ở. Năm 1983, anh Điệp mắc bệnh tâm thần, được cụ Túy chăm sóc nên vẫn ở tại ngôi nhà này. Năm 1985, cụ Túy mất, anh Điệp bỏ nhà đi lang thang, được bà Ngân đưa về nhà mình tại nội thành TP Hải Phòng thuốc thang, chăm sóc, căn nhà của anh Điệp được giao cho anh Phùng Minh Ton là cháu cụ Túy quản lý một thời gian ngắn. Năm 1985, anh Ton mua được nhà đất, chuyển chỗ ở khác, căn nhà bị bỏ hoang.
Từ năm 1987, vợ chồng ông Phi bà Thuyết tự ý dọn đến ở nhà cụ Túy. Năm 2002, bà Ngân trở về quê, phát hiện ngôi nhà cụ Túy mua cho anh Điệp bị vợ chồng ông Phi, bà Thuyết sử dụng nên đã làm đơn đề nghị chính quyền địa phương đòi lại nhà, đất cho anh Điệp.
Ông Phi, bà Thuyết cho rằng nguồn gốc nhà và đất kể trên được vợ chồng ông bà nhận chuyển chượng từ ông Phùng Văn Lan (có HKTT tại xã Thái Sơn, huyện An Lão). Ông Lan khai báo, nhà đất trên được ông chuyển nhượng từ ông Nguyễn Văn Tộp. Ông Tộp thì cho rằng mình mua nhà đất từ chính anh Ton.
Anh Ton phủ nhận việc mình bán nhà đất của anh Điệp cho Tộp. Mặc dù khai báo mua nhà đất từ anh Ton nhưng ông Tộp không nhớ đã mua với giá bao nhiêu tiền, việc mua bán không được lập thành văn bản. Tương tự ông Tộp, các ông Lan, vợ chồng ông Phi bà Thuyết cũng cho rằng việc mua bán, chuyển nhượng nhà, đất không được lập thành biên bản.
Căn cứ vào việc các bên bán nhà, đất cho vợ chồng ông Phi, bà Thuyết không “nhớ” được việc mua bán nhà đất. Trong sổ đăng ký quyền sử dụng đất tại thị trấn Trường Sơn vẫn ghị nhận quyền sử dụng đất mang tên cụ Trần Thị Túy. Chị em bà Ngân, anh Điệp vẫn giữ được hợp đồng chuyển nhượng quyền sở hữu nhà, quyền sử dụng đất. Từ những căn cứ này, hai cấp tòa của Hải Phòng đã xác nhận vợ chồng ông Phi bà Thuyết sử dụng trái phép nhà đất thuộc quyền sở hữu của chị em bà Ngân, anh Điệp. Hai cấp tòa phán quyết vợ chồng ông Phi, bà Thuyết phải trả lại nhà, đất cho bà Ngân, anh Điệp.
Điều đáng nói, trước khi khởi kiện ra tòa, năm 2002, vụ việc đã được UBND thị trấn Trường Sơn xem xét, giải quyết. UBND thị trấn Trường Sơn cũng đã xác định nhà và đất vợ chồng ông Phi, bà Thuyết đang sử dụng thuộc quyền sở hữu của chị em bà Ngân, ông Điệp. UBND thị trấn Trường Sơn yêu cầu vợ chồng ông Phi, bà Thuyết trả nhà, đất cho chị em bà Ngân, ông Điệp.
Để tạo điều kiện cho vợ chồng ông Phi, bà Thuyết có chỗ ở mới, năm 2003 UBND huyện An Lão đã giao một suất đất ở (diện tích 100m2 đất- có thu tiền) cho vợ chồng ông Phi, bà Thuyết nhưng vợ chồng ông Phi bà Thuyết lấy lý do điều kiện kinh tế khó khăn, nhượng lại quyền được giao đất ở cho em gái bà Thuyết để tiếp tục “đáo tụng đình” với chị em bà Ngân, ông Điệp.
Chây ỳ, không thi hành án!
Không chỉ được chính quyền địa phương tạo điều kiện giao đất ở. Thời điểm năm 2004, khi giải quyết tranh chấp đất đai, UBND thị trấn Trường Sơn đã yêu cầu vợ chồng ông Phi, bà Thuyết giữ nguyên hiện trạng nhà, đất, đợi kết luận chính thức từ cơ quan nhà nước có thẩm quyền phán quyết về quyền sở hữu đối với nhà đất. Tuy nhiên, vợ chồng ông Phi, bà Thuyết vẫn phá hai gian nhà lá của cụ Túy để xây căn nhà tạm trên mảnh đất có tranh chấp nhằm mục đích giữ đất.
Nhằm bảo đảm quyền lợi cho ông Phi, bà Thuyết, trong các bản án của mình, cả hai cấp tòa TP Hải Phòng đều yêu cầu chị em bà Ngân, ông Điệp phải có nghĩa vụ trả lại khoản tiền ông Phi bà Thuyết đã xây dựng gian nhà tạm trái phép trên mảnh đất gia đình mình.
Năm 2012, sau khi bản án có hiệu lực pháp luật, bà Ngân đã trả khoản tiền cho ông Phi, bà Thuyết đã xây dựng trái phép trên mảnh đất gia đình mình, bà Ngân cũng thuê nhà cho vợ chồng ông Phi bà Thuyết ở tạm trong khi chờ ổn định chỗ ở với hy vọng ông Phi, bà Thuyết sẽ trả lại nhà đất.
Xác định hộ ông Phi, bà Thuyết là hộ nghèo, UBND thị trấn Trường Sơn, UBND huyện An Lão cũng đã đề nghị ông Phi, bà Thuyết chấp hành bản án, trả lại nhà, đất, chính quyền địa phương sẽ lần nữa tạo điều kiện giao đất ở có thu tiền cho hộ ông Phi, bà Tuyết.
Không chấp nhận cách giải quyết thấu tình đạt lý của Ban chỉ đạo THA huyện An Lão, vợ chồng ông Phi, bà Thuyết tiếp tục khiếu nại vụ việc lên Hội đồng thẩm phán TAND tối cao đề nghị được xem lại bản án đã có hiệu lực pháp luật theo thủ tục giám đốc thẩm. Ngày 08/4/2013, Chánh tòa Dân sự, TAND tối cao đã có văn bản số 671 trả lời vợ chồng ông Phi bà Thuyết. Theo đó, khiếu nại của vợ chồng ông Phi, bà Thuyết không có cơ sở, bán án của hai cấp tòa đã xét xử đúng pháp luật, TAND tối cao bác kháng cáo của vợ chồng ông Phi, bà Thuyết.
Sau khi TAND tối cao kết luận bản án của hai cấp tòa Hải Phòng xét xử đúng người, đúng quy định pháp luật. Bản án được tuyên đủ điều kiện THA theo luật định, Ban chỉ đạo THA huyện An Lão đã nhiều lần yêu cầu Chi cục THA huyện An Lão đưa vụ việc ra THA. Chi cục THA huyện An Lão đã động viên, thuyết phục, ra quyết định cưỡng chế THA nhưng vợ chồng ông Phi, bà Thuyết vẫn chống đối, không chịu trả nhà đất.
Đại tá Phan Xuân Lai, Trưởng CA huyện An Lão cho biết, để chống đối lực lượng cưỡng chế THA, vợ chồng ông Phi, bà Thuyết đã chuẫn bị sẵn can xăng 20 lít, thuốc chuột, thuốc diệt cỏ… để “tử thủ” khi bị cưỡng chế. Để bảo đảm an toàn cho chính vợ chồng ông Phi bà Thuyết cùng lực lượng cưỡng chế, Ban chỉ đạo cưỡng chế THA huyện An Lão đã phải ít nhất ba lần hoãn cưỡng chế THA.
Ông Nguyễn Văn Thông, Chủ tịch UBND huyện An Lão, Trưởng Ban chỉ đạo THA dân sự huyện An Lão tỏ thái độ cương quyết, bản án đã có hiệu lực pháp luật phải được thi hành. Như vậy mới bảo đảm được pháp chế XHCH, đảm bảo quyền và nghĩa vụ của mọi công dân, quyền của người được THA. Việc vợ chồng ông Phi, bà Thuyết đã nhiều lần được vận động thuyết phục tự nguyện THA, chinh quyền đã hai lần tạo điều kiện cho vợ chồng ông Phi bà Thuyết được giao đất ở có thu tiền nhưng vợ chồng ông Phi, bà Thuyết vẫn chống đối là hành vi vi phạm pháp luật, Ban chỉ đạo THA huyện An Lão sẽ cương quyết tổ chức THA trong thời gian tới.