Tổng thống thứ 16 của nước Mỹ Abraham Lincoln sinh ngày 12/2/1809 trong một gia đình nông dân nghèo ở hạt Hardin thuộc bang Kentucky của Mỹ. Năm 1816, cả gia đình chuyển tới bang Indiana với hy vọng đổi đời. Tuy nhiên, chỉ 2 năm sau đó, mẹ ông bất ngờ qua đời. Ít năm sau đó, cha ông tái hôn.
Cuốn sách kỳ diệu
Vì gia cảnh khó khăn nên trong suốt cuộc đời mình, Lincoln chỉ được đi học ở trường trong chưa đầy 12 tháng. Thế nhưng không vì thế mà niềm yêu thích học hành trong ông bị dập tắt. Ông vẫn thường xuyên mày mò tự học chữ, tự đọc sách mỗi khi rảnh rỗi để bổ sung kiến thức cho bản thân.
Dù vậy nhưng sự thực là khi đến tuổi trưởng thành ông cũng chỉ biết làm những công việc chân tay như làm việc trong các nông trại, làm phu khuân vác hay đánh xe bò...
Lincoln có lẽ sẽ mãi là một người lao động tầm thường như thế nếu ông không tình cờ bắt gặp một cuốn sách trong mớ sách cũ ở một cửa hàng tạp hóa – cuốn sách có tên “Bình luận về luật pháp Anh” của Blackstone.
Chính cuốn sách này đã nhóm lên ngọn lửa đam mê với ngành luật trong ông, khiến ông quyết tâm theo đuổi sự nghiệp mới. Sau này, nhớ về cuốn sách, ông từng viết: “Tôi cầm cuốn sách đứng đó và nhìn hướng lên trời. Tôi có cảm giác rằng dường như Chúa muốn tôi làm việc gì đó và cuốn sách chính là thứ mà ông chỉ cho tôi biết tôi phải làm gì. Đó chẳng phải là phép màu sao?”. Năm đó ông 21 tuổi.
Sau “cuộc gặp gỡ” đầy bất ngờ nói trên, Lincoln quyết định bỏ việc để theo đuổi ngành luật một cách nghiêm túc, nhưng cũng là qua con đường tự học. Qua một thời gian miệt mài học - hành, ngày 9/9/1836, ông chính thức nhận được giấy phép hành nghề luật ở tất cả các tòa án ở bang Illinois và 1 năm sau thì có tên trong danh sách luật sư của văn phòng Tòa án tối cao bang.
Trong các năm sau, ông tham gia vào nhiều vụ án nổi tiếng, trở thành một luật sư được nhiều người mến mộ và tạo được những bước đệm quan trọng cho sự nghiệp chính trị sau này.
Người anh hùng giải phóng nô lệ
Năm 1846, Lincoln được bầu vào Hạ viện Mỹ với nhiệm kỳ 2 năm, từ 1847 tới 1849. Hết nhiệm kỳ, ông quay trở lại với ngành luật trong một thời gian ngắn rồi quay trở lại chính trường với việc tham gia vào đảng Cộng hòa. Năm 1856, ông được chọn làm ứng viên phó tổng thống của đảng nhưng đảng này đã không thành công tại cuộc bầu cử năm đó.
Đến năm 1858, ông được bầu làm thượng nghị sỹ đảng Cộng hòa và nhận được sự ủng hộ của nhiều người khi công khai kêu gọi chấm dứt việc mở rộng chế độ nô lệ ở Mỹ. Ông cũng nhấn mạnh sự chia rẽ của nước Mỹ do những lập trường khác nhau của các bang trong vấn đề này với những câu nói nổi tiếng: “Một đất nước không thể sống sót nếu một nửa duy trì chế độ nô lệ và một nửa còn lại không ủng hộ nô lệ. Một ngôi nhà bị chia đôi, đối đầu với chính nó sẽ không thể trụ được”.
Với danh tiếng có sẵn từ khi hành nghề luật cùng những quan điểm chính trị tiến bộ, năm 1860, Lincoln nhận được đề cử ra tranh cử tổng thống. Tại cuộc bầu cử diễn ra cùng năm, ông đã đánh bại đối thủ từ đảng Dân chủ, trở thành tổng thống thứ 16 của nước Mỹ.
Ở thời điểm Lincoln nhậm chức vào tháng 1/1861 đã có 7 bang miền Nam của Mỹ có quan điểm ủng hộ chế độ nô lệ tách khỏi liên bang và đến ngày 12/4 cùng năm thì cuộc nội chiến ở nước này nổ ra.
Song, không vì thế mà Tổng thống Mỹ Lincoln từ bỏ lập trường của mình. Ngày 1/1/1863, ông ban hành Tuyên ngôn giải phóng, theo đó giải phóng tất cả nô lệ trong chính quyền liên bang Mỹ. Bên cạnh đó, với tài năng lèo lái của ông, nước Mỹ cũng đã dần đi được đến hòa giải và chấm dứt cuộc nội chiến vào tháng 4/1865.
Ngoài thành tựu quan trọng về vấn đề nô lệ, ông Lincoln cũng đã có được nhiều thành tựu chính trị quan trọng khác. Năm 1862, ông ký ban hành Luật Morrill hỗ trợ thành lập các trường đại học nông nghiệp và kỹ thuật ở mỗi bang của Mỹ.
Ông cũng là người đã giúp tạo ra được 1 hệ thống ngân hàng quốc gia, đưa đến việc chuẩn hóa tiền tệ ở Mỹ với các Luật ngân hàng quốc gia năm 1863 và 1864. Lincoln cũng là người ký Luật đường sắt Thái Bình Dương 1862 và 1864, mở đường cho việc xây dựng các tuyến đường sắt nối các bang của Mỹ.
Với những thành tựu nổi bật như vậy, cho đến nay ông vẫn được ghi nhận là một trong những tổng thống vĩ đại nhất của nước Mỹ, một nhân vật chính trị có tiếng tăm trên thế giới, đặc biệt khi xét ở việc ông thậm chí không được đến trường trong chẵn 1 năm.
Tổng thống đầu tiên bị ám sát
Năm 1864, Lincoln tái đắc cử nhiệm kỳ thứ 2, khi những chiến thắng liên tiếp của quân đội liên bang báo hiệu cuộc chiến tranh ở Mỹ đang dần đến hồi kết. Tối 14/4/1865, sau khi Tướng Robert E. Lee và quân đội Bắc Virginia đầu hàng, Tổng thống Lincoln và phu nhân đã cùng một số nhân vật cấp cao trong chính phủ Mỹ tới rạp chiếu phim Ford để xem vở kịch có diễn viên nổi tiếng John Wilkes Booth – một người mà tổng thống rất hâm mộ - đóng để ăn mừng nội chiến sắp kết thúc.
Đó cũng là buổi tối định mệnh của Lincoln vì khi vở kịch đang diễn ra thì ông bị chính Booth – người có quan điểm ủng hộ chế độ nô lệ và nảy sinh lòng căm tức tổng thống khi ông phản đối nô lệ - bắn vào đầu. Sau 9 giờ hôn mê, ông đã qua đời vào 7h22 ngày 15/4/1865, trở thành tổng thống đầu tiên của Mỹ bị ám sát.
Vụ ám sát của ông gắn liền với lực lượng Mật vụ Mỹ vì chính ông đã khai sinh lực lượng này vào buổi sáng ngày 14/4/1865, ít giờ trước khi bị sát hại. Nhưng trên thực tế, dù lực lượng Mật vụ Mỹ có được lập ra trước đó thì họ cũng không thể cứu được ông.
Bởi, nhiệm vụ ban đầu của cơ quan này chỉ đơn giản là để truy quét nạn tiền giả khi đó đang lan tràn tại Mỹ. Phải đến năm 1901, sau khi đã có thêm 2 tổng thống khác của Mỹ bị sát hại thì Mật vụ Mỹ mới chính thức được chỉ định làm nhiệm vụ bảo vệ người đứng đầu nước Mỹ.
Với Lincoln, lực lượng này chỉ có thể bảo vệ được thi hài của ông khi chặn thành công vụ một nhóm chuyên buôn bán tiền giả âm mưu đào trộm thi thể ông để đòi tiền chuộc và yêu cầu giới chức Mỹ thả một thành viên của nhóm này.
Tổng thống duy nhất có bằng sáng chế
Tổng thống thứ 16 của Mỹ không chỉ là một nhà lãnh đạo chính trị có đầu óc tiến bộ mà ông cũng là người rất giỏi về máy móc mày mò. Trong một lần di chuyển bằng tàu hơi nước, con tàu chở ông bất ngờ bị mắc kẹt ở một bãi ngầm.
Chứng kiến việc này, sau khi trở về, ông đã ngay lập tức bắt tay nghiên cứu và sau đó tìm ra được cách để những con tàu nổi được khi đi qua những vùng nước nông bằng cách việc sử dụng những buồng khí kim loại rỗng được gắn liền 2 bên tàu.
Với thiết kế này, ông đã được cấp bằng sáng chế số 6.469 của Mỹ vào năm 1849 và cho tới nay vẫn là tổng thống đầu tiên và duy nhất của Mỹ sở hữu bằng sáng chế.
Ngoài ra, vị tổng thống lẫy lừng của nước Mỹ cũng có rất nhiều điểm thú vị khiến nhiều người khi nhắc đến ông không khỏi ngỡ ngàng, thán phục. Ông là một người đàn ông có lối sống vô cùng giản dị và lành mạnh, không uống rượu, không hút thuốc, thích ăn rau quả.
Vị tổng thống thứ 12 của nước Mỹ cũng nổi tiếng là người yêu động vật, không bao giờ giết bất cứ con vật nào. Ở Nhà Trắng, ông có một chú mèo tên Tabby và một chú chó tên Fido. Chú mèo thậm chí được chủ cho ăn cùng tại bàn ăn với chủ ở Nhà Trắng.
Ngoài ra, ông còn là một người thật thà có tiếng, đến mức được đặt cho biệt danh là “Abe trung thực” vì không thể nói dối người khác.
Lincoln cũng được ghi nhận là người đã manh nha ý tưởng trao quyền đi bầu cử cho phụ nữ ở nước Mỹ vào năm 1836. Dù ý định của ông không thành sự thực nhưng nó đã trở thành cảm hứng để người kế nhiệm ông thúc đẩy chính sách này…/.
Một số điểm thú vị khác về Lincoln:
• Với chiều cao đến 1m98, đến nay ông vẫn là tổng thống cao nhất của Mỹ,
• Lincoln là tổng thống đầu tiên được chụp ảnh khi nhậm chức, tổng thống đầu tiên dùng điện tín và là tổng thống đầu tiên để râu,
• Ông là người đã đặt ngày Lễ Tạ ơn là ngày lễ quốc gia của Mỹ,
• Ông hiện không còn hậu duệ trực hệ.
