Phát biểu tại Hội nghị, Chủ tịch QH Vương Đình Huệ nhấn mạnh, Cuộc bầu cử đại biểu QH khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 – 2026 là sự kiện chính trị trọng đại của đất nước, đã diễn ra dân chủ, bình đẳng, đúng pháp luật, đảm bảo an toàn, tiết kiệm và thành công rất tốt đẹp, thực sự là ngày hội lớn của toàn dân.
Cuộc bầu cử diễn ra trong bối cảnh đất nước ta đã trải qua 75 năm độc lập, 35 năm tiến hành công cuộc đổi mới, đạt được nhiều thành tựu quan trọng, có ý nghĩa lịch sử; Đại hội lần thứ XIII của Đảng đã được tổ chức thành công rất tốt đẹp, đề ra phương hướng, nhiệm vụ xây dựng và phát triển đất nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Chủ tịch QH Vương Đình Huệ, Chủ tịch HĐBCQG cho rằng: “Cuộc bầu cử lần này có quy mô lớn nhất từ trước đến nay, thể hiện ở số lượng cử tri tham gia bỏ phiếu, với gần 70 triệu lá phiếu tại 84.767 khu vực bỏ phiếu. Cử tri đã lựa chọn trong số gần 45 vạn người ứng cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp để bầu chọn những người thực sự tiêu biểu, xứng đáng cả về phẩm chất đạo đức và năng lực, trí tuệ đại diện cho mình tham gia vào các cơ quan quyền lực nhà nước ở Trung ương và địa phương. Thực hiện quyền làm chủ của nhân dân, cử tri cả nước đã tham gia rất tích cực và có trách nhiệm vào công tác bầu cử.
Trong bối cảnh khó khăn, tác động ảnh hưởng của dịch bệnh, nhiều cử tri ở vùng sâu vùng xa, phương tiện đi lại khó khăn hoặc đang phải điều trị, hoặc thực hiện cách ly y tế để phòng chống dịch bệnh COVID-19 vẫn hăng hái tích cực tham gia bỏ phiếu bằng ý chí và tinh thần dân tộc. Vì vậy cử tri đi bầu lần này rất cao, đạt 99,60% tổng số cử tri cả nước”.
Đánh giá chung về kết quả của cuộc bầu cử, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực QH Trần Thanh Mẫn cho biết, dưới sự lãnh đạo sâu sát của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, sự chỉ đạo tổ chức thực hiện quyết liệt, khoa học, kịp thời, chuyên nghiệp, sáng tạo của QH, Ủy ban Thường vụ QH, HĐBCQG, Chính phủ, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các cấp, các ngành, các tổ chức phụ trách bầu cử từ Trung ương đến địa phương, cuộc bầu cử đại biểu QH khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 đã thành công rất tốt đẹp.
Cuộc bầu cử diễn ra trong điều kiện dịch COVID-19 bùng phát đợt thứ tư, với diễn biến rất phức tạp nhưng đã được tổ chức an toàn; tình hình an ninh trật tự, an toàn xã hội được bảo đảm. Số lượng đơn thư khiếu nại, tố cáo giảm nhiều so với các kỳ bầu cử trước; không có các tình huống bất thường xảy ra ngay cả tại một số địa phương đang gặp rất nhiều khó khăn do dịch bệnh.
Cuộc bầu cử đã phát huy được tinh thần dân chủ, công khai, minh bạch trong từng bước triển khai, từ dự kiến cơ cấu, thành phần, số lượng cho đến hiệp thương, lấy ý kiến cử tri, lựa chọn, giới thiệu người ứng cử đáp ứng tiêu chuẩn, chất lượng, việc tổ chức vận động bầu cử cũng như việc bỏ phiếu, kiểm phiếu. Kết quả bầu được 499 đại biểu QH, cơ bản bầu đủ đại biểu HĐND cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã, khẳng định công tác nhân sự được chuẩn bị kỹ lưỡng, dân chủ, đúng quy định của pháp luật.
Cuộc bầu cử với quy mô lớn như vậy được tổ chức thành công trong bối cảnh đại dịch COVID-19 diễn biến phức tạp càng khẳng định niềm tin vững chắc của Nhân dân với chế độ xã hội chủ nghĩa, với Đảng và Nhà nước ta trong việc xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân.
“Có được kết quả này chính là do sự đồng tâm, hiệp lực, sự đoàn kết, ủng hộ của toàn dân, ý thức và trách nhiệm cao trong thực hiện quyền và nghĩa vụ công dân. Đại đoàn kết toàn dân tộc chính là cội nguồn sức mạnh nội sinh của dân tộc Việt Nam - bài học kinh nghiệm quý báu này đã được đúc rút qua lịch sử dân tộc và tiếp tục phát huy, khơi dậy trong cuộc bầu cử đại biểu QH khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026”, ông Mẫn nhấn mạnh.
Tuy nhiên, cũng theo ông Mẫn, Cuộc bầu cử lần này còn một số hạn chế, liên quan đến công tác rà soát danh sách cử tri, nắm số lượng cử tri thường trú và tạm trú trên địa bàn ở một số đơn vị hành chính cấp xã còn chậm và gặp khó khăn do số lượng cử tri tạm trú thường xuyên biến động. Việc xác định quyền bầu cử của cử tri cách ly y tế tập trung còn lúng túng, nhất là cử tri được cách ly y tế tập trung tại đơn vị hành chính cấp xã mình cư trú.
Ở một vài nơi, tỷ lệ người ứng cử đại biểu QH, đại biểu HĐND là phụ nữ, người dân tộc thiểu số chưa đạt so với quy định. Cơ cấu đại biểu trúng cử có nơi chưa đạt, một số trường hợp nhân sự do Trung ương giới thiệu về địa phương ứng cử nhưng không trúng cử; vẫn có nơi bầu chưa đủ số lượng đại biểu HĐND cấp xã. Vẫn còn một số ít đơn vị hành chính cấp xã chưa bầu đủ số lượng đại biểu cần bầu, phải tổ chức bầu cử thêm; còn 05 đơn vị bầu cử đại biểu HĐND cấp xã phải tổ chức bầu cử lại...
Mặc dù vậy, những sai sót, khiếm khuyết nói trên chỉ là cá biệt và đều đã được các cơ quan, tổ chức phụ trách bầu cử khắc phục, xử lý kịp thời theo thẩm quyền, đúng quy định của pháp luật.
HĐBCQG đề nghị QH, Ủy ban Thường vụ QH chỉ đạo các cơ quan, tổ chức hữu quan tiến hành tổng kết, tổng hợp những kiến nghị, đề xuất của các cơ quan, địa phương về những bài học kinh nghiệm, những cách làm hay, có hiệu quả trong cuộc bầu cử lần này để nghiên cứu, hoàn thiện các quy định của pháp luật về bầu cử. Đề nghị Ủy ban Thường vụ QH phối hợp với Ban Tổ chức Trung ương Đảng thống nhất hướng dẫn rõ ràng, cụ thể về tiêu chuẩn chính trị, độ tuổi và sức khỏe của người ứng cử để bảo đảm kịp thời, thống nhất.
Đối với Chính phủ, HĐBQG đề nghị trong các kỳ bầu cử sau xem xét vướng mắc liên quan đến quy định việc in tài liệu phục vụ bầu cử, đồng thời, cần có hướng dẫn về chế độ đối với những người trực tiếp tham gia phục vụ bầu cử, đặc biệt là thành viên Tổ bầu cử phải phục vụ công tác bầu cử tại các khu vực cách ly phòng, chống dịch COVID-19.
Chính phủ cũng cần tiếp tục nghiên cứu, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, các ứng dụng số trong việc lập, rà soát danh sách cử tri, phát thẻ cử tri, xác nhận cử tri đi bỏ phiếu, công tác tuyên truyền, vận động bầu cử, việc bỏ phiếu, kiểm phiếu, tổng hợp, báo cáo kết quả bầu cử… để bảo đảm nhanh chóng, chính xác, tiện dụng và an toàn, đặc biệt là trong bối cảnh dịch bệnh, thiên tai phức tạp có thể xảy ra.
