Cảng biển lớn phục vụ nhà máy thép
Tập đoàn Xuân Thiện được UBND tỉnh Nam Định chấp thuận đầu tư xây dựng Nhà máy thép xanh số 1 (công suất 7,5 triệu tấn/năm) và Nhà máy thép xanh Xuân Thiện Nghĩa Hưng (công suất 2 triệu tấn/năm). Hiện các dự án này đang được nhà đầu tư thực hiện các bước đầu tư. Với mong muốn phục vụ tốt cho các nhà máy thép này, mới đây Tập đoàn Xuân Thiện đã có hồ sơ gửi Cục Hàng hải Việt Nam đề nghị xây dựng một cảng biển quy mô lớn tại vùng biển thuộc tỉnh Nam Định.
Theo đó, Xuân Thiện đề xuất xây dựng cảng Xuân Thiện Nam Định nằm trong tổ hợp dự án Nhà máy thép, với mức đầu tư dự kiến 35.000 tỷ đồng (tương đương gần 1,5 tỷ USD). Đặc biệt, theo đề xuất, đây là cảng chuyên dùng để phục vụ cho riêng dự án Nhà máy thép của Tập đoàn Xuân Thiện chứ không phải cảng thương mại như ở nhiều địa phương khác.
Đại diện Cục Hàng hải Việt Nam cũng cho biết, đơn vị này đã nhận được hồ sơ đề xuất xây dựng cảng biển của Tập đoàn Xuân Thiện và hiện các đơn vị nghiệp vụ của Cục đang nghiên cứu hồ sơ trước khi có những phản hồi tới phía doanh nghiệp. Tuy nhiên, theo đại diện Cục này, cuối tháng 4/2022, Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) đã có Quyết định về việc công bố danh mục bến cảng thuộc các cảng biển Việt Nam.
Theo đó, có 10 bến cảng mới được bổ sung vào danh mục bến cảng thuộc các cảng biển Việt Nam, nâng tổng số bến cảng toàn quốc lên con số 296. Trong các bến cảng mới được bổ sung, bên cạnh các cảng thương mại, còn có nhiều bến cảng chuyên dùng được đưa vào sử dụng. Tại Hải Phòng, bến cảng VIMC Đình Vũ và bến cảng chuyên dùng FGG cũng được bổ sung vào danh mục lần này. Như vậy, bến cảng 1,5 tỷ USD của Xuân Thiện chưa có trong danh sách quy hoạch được bổ sung của Bộ GTVT.
Mới đây, UBND tỉnh Nam Định cũng đã có ý kiến đề nghị Bộ GTVT xem xét cập nhật, bổ sung bến cảng biển chuyên dùng Xuân Thiện vào Quy hoạch chi tiết Nhóm cảng biển phía Bắc thời kỳ 2021-2030 và Quy hoạch chi tiết các Nhóm cảng biển và Quy hoạch chi tiết phát triển vùng đất, vùng nước cảng biển Nam Định thời kỳ 2021-2030.
Theo đề xuất của Nam Định, giai đoạn 1 (đến năm 2030) sẽ quy hoạch 19 bến cảng. Kết cấu bến cảng thiết kế tiếp nhận cỡ tàu có trọng tải từ 5.000 đến 300.000 DWT, quy mô luồng cho tàu 100.000 DWT (cỡ tàu đến 200.000 DWT, lớn hơn giảm tải và lợi dụng mực nước để hành hải). Dự kiến đến năm 2030, bến cảng sẽ đáp ứng lượng hàng thông qua từ 42,6 đến 48,1 triệu tấn. Tổng vốn đầu tư trong giai đoạn mở đầu dự kiến khoảng 35.000 tỷ đồng từ nguồn vốn tự có của doanh nghiệp đầu tư và vốn huy động. Địa điểm xây dựng cảng được đề xuất là tại khu vực bờ biển huyện Nghĩa Hưng, có vị trí không gian từ cửa Lạch Giang đến cửa Đáy.
Cần nghiên cứu kỹ
Theo UBND tỉnh Nam Định, phạm vi địa điểm của dự án trên đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1579/QĐ-TTg ngày 22/9/2021, Quy hoạch tổng thể phát triển Cảng biển Việt Nam thời kỳ 2021-2030, trong đó, vùng đất và vùng nước khu vực Ninh Cơ, từ Cửa Lạch Giang đến Cửa Đáy được quy hoạch chức năng phục vụ phát triển kinh tế biển tỉnh Nam Định có các bến cảng và công trình cơ sở đóng mới, sửa chữa, phá dỡ tàu. Nghiên cứu xây dựng bến cảng Khu kinh tế Ninh Cơ, các cơ sở công nghiệp khi có nhu cầu.
Theo đại diện Tập đoàn Xuân Thiện, dự án Tổ hợp thép của đơn vị này tại Nam Định có hai nhà máy thép, quy mô 500 nghìn tấn sản phẩm/năm. Khi các nhà máy đi vào hoạt động, nhu cầu xuất nhập khẩu hàng hóa bằng đường biển phục vụ cho việc vận hành các nhà máy này rất lớn. Việc bổ sung quy hoạch cảng biển chuyên dùng Xuân Thiện Nam Định là rất cần thiết để trên cơ sở đó tiến hành đầu tư xây dựng cảng biển đồng bộ với tiến trình cùng các nhà máy thép là hết sức cấp bách.
Tuy nhiên, một số chuyên gia lĩnh vực cảng biển cho rằng, cơ quan chức năng cần nghiên cứu kỹ đề xuất trên. Theo ông Cao Trung Ngoan, nguyên Giám đốc Cảng Hải Phòng, cửa biển Nam Định có vị trí địa lý không thật sự thuận lợi để phát triển cảng biển. Vùng này mỗi năm lắng đọng nhiều phù sa, khó cho các tàu lớn tiếp cận. Ngoài ra, các khu vực lân cận khác như Hải Phòng, Quảng Ninh, Thanh Hóa đã có những cảng biển lớn.
