Các FTA, bao gồm CPTPP, luôn tạo ra môi trường thuận lợi giúp doanh nghiệp mở rộng và đa dạng hóa thị trường, đồng thời thúc đẩy việc gia nhập sâu hơn của thủy sản Việt Nam vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
Có hiệu lực tại Việt Nam từ ngày 14/1/2019, sau 5 năm thực thi, CPTPP đã mở ra nhiều cơ hội cho xuất khẩu cá tra của Việt Nam sang các quốc gia trong khối. Tuy nhiên, trong giai đoạn 2019-2023, bối cảnh toàn cầu chứng kiến nhiều biến động, như đại dịch COVID-19, các lệnh cấm vận và xung đột trên các tuyến vận tải, đã gây không ít khó khăn cho việc mở rộng thị trường cá tra trong khối CPTPP.
Năm 2023 được xem là một trong những năm khó khăn nhất trong 10 năm qua đối với xuất khẩu cá tra, và CPTPP cũng không phải ngoại lệ. Dù vậy, so với các thị trường khác, kim ngạch xuất khẩu cá tra sang các quốc gia trong CPTPP vẫn duy trì ở mức tương đối ổn định trong bối cảnh suy giảm chung.
Theo thông tin từ Tổng cục Hải quan Việt Nam, trong nửa đầu tháng 6/2024, xuất khẩu cá tra sang khối CPTPP đạt 12 triệu USD, tăng 23% so với cùng kỳ năm 2023. Lũy kế đến ngày 15/6/2024, tổng kim ngạch xuất khẩu cá tra sang khối này đạt 114 triệu USD, tăng 10% so với năm trước.
Trong đó, Mexico là quốc gia nhập khẩu cá tra Việt Nam nhiều nhất, với giá trị 31 triệu USD, tăng 7% so với cùng kỳ. Các thị trường Nhật Bản, Canada và Singapore cũng ghi nhận sự tăng trưởng ổn định.
Xuất khẩu nông sản và thủy sản nói chung, và cá tra nói riêng, là lĩnh vực khó đàm phán đi đến thỏa thuận, CPTPP đã giúp các quốc gia thành viên chủ yếu cam kết xóa bỏ và cắt giảm thuế về 0% ngay khi hiệp định có hiệu lực đối với phần lớn các sản phẩm thủy sản của Việt Nam, bao gồm cả cá tra.
Vào năm 2024, khi lượng hàng tồn kho do nhập khẩu ồ ạt vào năm 2022 đã giảm dần, xuất khẩu cá tra bắt đầu hồi phục và ghi nhận tín hiệu tích cực tại một số thị trường, trong đó có khối CPTPP. Số liệu từ Hải quan cho thấy, trong 5 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu phile cá tra đông lạnh sang khối CPTPP đạt gần 89 triệu USD, tăng 6% so với cùng kỳ năm trước, chiếm 87% tổng giá trị xuất khẩu phile cá tra đông lạnh của Việt Nam.
Ngoài ra, các sản phẩm cá tra khác cũng có sản lượng xuất khẩu tích cực. Đến hết tháng 5/2024, giá trị xuất khẩu cá tra cắt khúc nguyên con đông lạnh và các sản phẩm khác đạt 9 triệu USD, tăng 20% so với cùng kỳ năm trước. Trong khi đó, xuất khẩu cá tra GTGT sang CPTPP đạt gần 5 triệu USD, tăng 55% so với cùng kỳ năm 2023.
Dự báo trong 6 tháng cuối năm 2024, xuất khẩu cá tra sang khối CPTPP sẽ tiếp tục đà tăng trưởng nhờ giá cả và nhu cầu đang dần ổn định. Để duy trì kết quả tích cực này, các doanh nghiệp trong nước cần nâng cao khả năng cạnh tranh, khai thác các ưu đãi về thuế quan từ CPTPP để tận dụng cơ hội và gia tăng xuất khẩu.
