Ngày 1 (1/1/2020): Chợ Vũ Hán đóng cửa
Chợ hải sản Vũ Hán bình thường nhộn nhịp nhưng nay cảnh sát lại đang dán băng dính nối các tấm chắn bằng kim loại lại với nhau, đồng thời giục những người chủ cửa hàng đóng cửa. Những nhân viên chính quyền trong đồ bảo hộ cẩn thận lấy mẫu từ các bề mặt rồi bỏ vào túi nhựa kín.
Những thông tin gây hoang mang lan truyền trên mạng xã hội Trung Quốc. Nỗi lo âu càng tăng lên khi xuất hiện những tài liệu y tế cảnh báo rằng bệnh nhân đang đến các bệnh viện ở Vũ Hán với những triệu chứng đáng ngại.
"Về cơ bản, chắc chắn là bệnh SARS, đừng để y tá ra ngoài", một tin nhắn trên mạng viết. Một người khác đưa ra lời khuyên ngắn gọn: "Rửa tay. Đeo khẩu trang. Đeo găng tay".
Nhà chức trách đã triệu tập 8 người bị cáo buộc lan truyền "tin đồn" về dịch bệnh. Bác sĩ nhãn khoa Lý Văn Lượng về sau bị khiển trách vì đã cho một nhóm cựu sinh viên trường y cùng khóa với anh xem bản phân tích về virus mà anh cho là SARS.
Ngày 9 (9/1): Virus corona chủng mới được xác định
Căn bệnh bí ẩn được xác định: Các nhà khoa học Trung Quốc nói những bệnh nhân bị ốm tại Vũ Hán đã nhiễm một lại virus corona chưa được phát hiện trước đó.
Hai loại virus corona, SARS và MERS (hội chứng hô hấp Trung Đông), từng tạo nên đại dịch và loại virus mới này cũng vô cùng nguy hiểm. Đêm trước, một bệnh nhân 61 tuổi đã qua đời, là nạn nhân đầu tiên của virus.
Sau này, một nghiên cứu kết luận tại thời điểm đó, dịch bệnh đã tăng gấp đôi về quy mô sau mỗi tuần. Ngày 10/1, bác sĩ nhãn khoa Lý Văn Lượng bắt đầu xuất hiện triệu chứng.
 |
| Ảnh: Reuters |
Ngày 13 (13/1): Thái Lan thông báo ca đầu tiên
Hơn một tuần đã trôi qua sau khi giới chức y tế Vũ Hán lần cuối xác nhận về một trường hợp nhiễm virus corona chủng mới. Không có gì bất thường xảy ra. Thành phố bắt đầu tổ chức một cuộc họp thường niên giữa các quan chức đảng trung ương và địa phương.
Nhưng virus đã thoát khỏi Trung Quốc. Thái Lan ghi nhận trường hợp đầu tiên nhiễm virus, một cư dân 61 tuổi đến từ Vũ Hán có biểu hiện sốt cao được phát hiện bởi máy giám sát nhiệt tại sân bay Bangkok.
Chính phủ Trung Quốc cho biết chưa có bằng chứng rõ ràng về việc virus có thể lây từ người sang người cũng như chưa có chuyên gia y tế nào xuất hiện triệu chứng bệnh. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ra một thông báo khẳng định họ yên tâm về cách phản ứng của Trung Quốc.
Các nhà dịch tễ học nói rằng những tin tức mới rất đáng khích lệ. "Nếu không có ca nhiễm nào mới trong vài ngày tới, dịch bệnh sẽ kết thúc", Quản Dật, giáo sư về bệnh truyền nhiễm tại Đại học Hong Kong, nói với New York Times.
Các bác sĩ ở Vũ Hán lại nhìn thấy một bức tranh khác. Nghiên cứu về sau cho thấy trong hơn hai tuần, bệnh viện ở Vũ Hán đã phải đối phó với "một sự gia tăng theo cấp số nhân" những trường hợp nhiễm virus không liên quan tới chợ hải sản Hoa Nam.
Ngày 20 (20/1): Xác nhận lây từ người sang người
Trung Nam Sơn, một chuyên gia hô hấp giàu kinh nghiệm trong nhóm phản ứng với dịch bệnh của chính phủ Trung Quốc, xuất hiện trên truyền hình với hai tin xấu: Hai ca nhiễm virus corona mới được phát hiện ở tỉnh Quảng Đông trong số những bệnh nhân không có mối liên hệ trực tiếp tới Vũ Hán. Kết luận đã rõ ràng. "Có thể chắc chắn rằng đây là hiện tượng lây nhiễm từ người sang người", ông nói.
Dường như đã biến mất khỏi Trung Quốc trong hơn hai tuần, virus giờ đây xuất hiện trở lại trên khắp đất nước. Tối 24/1, Trung Quốc ghi nhận thêm 4 ca nhiễm. Đến 26/1, số ca nhiễm tăng lên 139. Ngày hôm sau, ca nhiễm đã được báo cáo ở Bắc Kinh và Thượng Hải.
Virus tiếp tục lan khắp thế giới, đến Nhật Bản, Hàn Quốc và Mỹ, nơi mà vào ngày 19/1, một người đàn ông 35 tuổi vừa trở về từ Vũ Hán đến một phòng khám ở bang Washington với triệu chứng ho và sốt cao, trở thành ca nhiễm đầu tiên ở nước này.
Tổng thống Donald Trump ngày 18/1 nhận được báo cáo ngắn đầu tiên về virus.
Hoảng loạn gia tăng ở Vũ Hán. 6h sáng 20/1, hơn 100 bệnh nhân có triệu chứng nhiễm virus corona chủng mới được nhìn thấy xếp hàng bên ngoài bệnh viện Hiệp Hòa Vũ Hán.
Ngày 24 (24/1): Virus xuất hiện ở châu Âu
Trước thềm kỳ nghỉ Tết Nguyên Đán, khi hàng trăm triệu người Trung Quốc đổ về mọi miền để thăm bạn bè, gia đình, Vũ Hán bị phong tỏa. Mọi tuyến giao thông đến và đi khỏi thành phố bị chặn. Thành phố ghi nhận hơn 800 người nhiễm virus, 25 người chết.
Virus xâm nhập châu Âu, được phát hiện ở hai hành khách đến từ Trung Quốc và một người họ hàng của họ. Cả ba người có lịch sử tiếp xúc phức tạp và chính quyền Pháp thông báo đang nỗ lực lần dấu những ca nhiễm tiềm tàng.
Trump nhận được câu hỏi đầu tiên từ truyền thông về virus khi ở Davos hai ngày trước. Khi được hỏi ông có lo lắng về nguy cơ bùng phát dịch bệnh không, Tổng thống Mỹ đáp: "Không, chúng ta đang kiểm soát nó một cách hoàn hảo".
Ngày 25/1, lệnh phong tỏa của Trung Quốc được mở rộng ra 56 triệu người. Chủ tịch Tập Cận Bình sau này cảnh báo đất nước đang đối diện với "một tình cảnh chết chóc". Lương Vũ Đông, bác sĩ tại bệnh viện Tân Hoa ở Hồ Bắc, trở thành nhân viên y tế đầu tiên tử vong vì virus này.
 |
| Ảnh; Reuters. |
Ngày 31 (31/1): Bùng nổ vào ngày Brexit
Quy mô dịch Covid-19 đã lớn hơn dịch SARS. Dịch bệnh đã đến Anh, sau đó không lau là Tây Ban Nha và Italy.
"Tình hình khá nghiêm trọng nhưng không cần thiết phải báo động, mọi thứ hoàn toàn nằm trong tầm kiểm soát", Bộ trưởng Y tế Italy Roberto Speranza khẳng định.
Chưa có ai chết vì Covid-19 bên ngoài Trung Quốc nhưng số ca nhiễm của Trung Quốc đang tăng nhanh chóng, lên 258 ca trong hơn 11.000 người nhiễm. Mỹ thông báo cấm nhập cảnh đối với người nước ngoài gần đây đến Trung Quốc.
Ngày 36 (4/2): cái chết đầu tiên bên ngoài Trung Quốc
Số ca nhiễm ở Trung Quốc đã vượt 20.000 với 425 ca tử vong. Một người dân Vũ Hán bị viêm phổi nặng từ tuần trước qua đời tại một bệnh viện ở Manila, Philippines, trở thành người đầu tiên tử vong vì Covid-19 bên ngoài Trung Quốc. Philippines cấm nhập cảnh người đến từ Trung Quốc.
Tổng giám đốc WHO cho biết sự lây lan của virus trên toàn cầu có vẻ "chậm và không đáng kể", dù nó có thể tồi tệ hơn và không cần thiết phải ngừng giao thương, đi lại.
Tại bệnh viện Trung ương Vũ Hán, tình trạng của bác sĩ Lý Văn Lượng xấu đi. Ba ngày sau, anh qua đời. Cái chết của bác sĩ Lý thổi bùng thịnh nộ và đau buồn tại Vũ Hán cũng như trên khắp Trung Quốc.
Ngày 5/2, Trung tâm Kiểm soát và Ngăn ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) bắt đầu phân phối các kit xét nghiệm Covid-19 đi khắp đất nước. Nhưng thiết bị còn sai sót và trong tháng sau đó, Mỹ chỉ thực hiện được hơn 1.200 xét nghiệm, so với ít nhất 12.000 xét nghiệm mỗi ngày ở Hàn Quốc và Đức.
Ngày 50 (19/2): Sự cố nhà thờ ở Hàn Quốc
Hàn Quốc đã được đền đáp nhờ áp dụng chiến lược thử nghiệm diện rộng và theo dõi sát sao. Một ngày trước, nước này chỉ ghi nhận 30 ca nhiễm nhưng ca nhiễm thứ 31 lại gây lo ngại cho nhà chức trách.
Người phụ nữ, 61 tuổi, thành viên một giáo phái đã tham dự nhiều buổi lễ cầu nguyện dù đã nhiễm virus. Bà phớt lờ yêu cầu xét nghiệm SARS-CoV-2 từ bác sĩ. Giới chức ước tính bà có ít nhất 1.160 tiếp xúc nguy cơ. "Sau đó, virus bùng nổ", Ngoại trưởng Hàn Quốc Kang Kyung-wha, nói.
Iran công bố hai ca nhiễm đầu tiên, đều ở thành phố Qom.
Ngày 56 (25/2): Virus lan ra toàn cầu
Số ca nhiễm virus SARS-CoV-2 toàn cầu vượt 80.000. Lần đầu tiên kể từ khi dịch bùng phát, số trường hợp nhiễm mới ở nước ngoài cao hơn Trung Quốc. Bắc Kinh đã đạt đỉnh dịch vào ngày 23/2 khi 150 người chết vì dịch bệnh.
Trong khi đó, các quốc gia khác chỉ mới bắt đầu quá trình gia tăng. Italy ghi nhận ca tử vong đầu tiên vào ngày 21/2 và lúc này số người chết đã lên đến 11.Lần đầu tiên ở châu Âu, khoảng 50.000 người ở khu vực phía bắc Italy bị áp lệnh phong tỏa.
Tại Iran, Covid-19 đã tấn công quyết liệt vào giới tinh hoa. Thứ trưởng Bộ Y tế Iran Iraj Harirchi tối hôm trước xuất hiện trên truyền hình, mồ hôi đầm đìa, tuyên bố virus vẫn được kiểm soát tốt. Chiều 25/2, ông nhận kết quả dương tính với SARS-CoV-2.
Khi Mỹ công bố ca nhiễm thứ 14, Trump tweet trong chuyến thăm cấp nhà nước tới Ấn Độ: " SARS-CoV-2 đang được kiểm soát rất tốt tại Mỹ. Thị trường chứng khoán trông khá ổn đối với tôi!".
Ngày 66 (6/3): Italy khủng hoảng trong khi Anh ghi nhận ca tử vong đầu tiên
Số ca tử vong vì SARS-CoV-2 tại Italy tăng 6 lần trong 6 ngày. Hơn 230 người đã chết và số trường hợp nhiễm mới tăng hơn 1.200 mỗi ngày. Rome đã ra lệnh đóng cửa trường học, cấm khán giả đến xem các trận đấu bóng đá trong giải Serie A và chuẩn bị phong tỏa Lombardy.
"Hệ thống y tế có nguy cơ quá tải và chúng ta sẽ gặp vấn đề với hệ thống điều trị tích cực nếu cuộc khủng hoảng theo cấp số nhân này còn tiếp diễn", Thủ tướng Giuseppe Conte cảnh báo.
Một phụ nữ ngoài 70 tuổi trở thành bệnh nhân đầu tiên chết vì SARS-CoV-2 tại Anh. Phố Downing đánh giá virus giờ đây dường như đang lan truyền "theo cách rất đáng lưu ý".
Ba ngày tước, tại một cuộc họp báo, Thủ tướng Boris Johnson tuyên bố ông vẫn sẽ giữ thói quen bắt tay chào hỏi. "Tôi đã ở bệnh viện vào đêm nọ, nơi tôi nghĩ là có một số bệnh nhân SARS-CoV-2 và tôi đã bắt tay từng người", ông nói.
 |
| Italy ban bố lệnh phong tỏa vùng Lombardy. |
Ngày 71 (11/3): Công bố Covid-19 là đại dịch
Tại một cuộc họp báo hiếm hoi ở Phòng Bầu dục, Nhà Trắng, Trump thông báo chính quyền của ông đang bắt tay vào "nỗ lực tích cực và toàn diện nhất để đối đầu với một virus từ nước ngoài".
Số ca nhiễm ở Mỹ đã vượt 1.000 và hơn 116.000 người bị nhiễm trên toàn cầu. Thị trường chứng khoán Mỹ và Anh sụp đổ nhanh chưa từng thấy kể từ cuộc khủng hoảng kinh tế, tài chính năm 2008 do lo lắng về virus và cuộc chiến giá dầu Nga - Arab Saudi.
Italy ghi nhận thêm 168 ca tử vong chỉ trong một ngày, con số cao nhất được ghi nhận trên thế giới. Hình ảnh một y tá Italy kiệt sức bên bàn làm việc lan truyền nhanh chóng trên mạng. Đất nước đang đối diện "giờ phút đen tối nhất", Thủ tướng Conte nhấn mạnh.
WHO tuyên bố Covid-19 là đại dịch.
Anh ghi nhận 456 ca nhiễm nhưng từ chối phong tỏa diện rộng, biện pháp đã được áp dụng rộng rãi trên khắp châu Âu. Những người ốm và người dễ bị tổn thương được khuyến cáo ở nhà, nhưng chính phủ nghiêng về quan điểm rằng cái giá phải trả để dập tắt virus là quá cao nếu phải đánh đổi sự tự do.
Cho phép virus lây lan có thể "tạo ra một loại miễn dịch cộng đồng", Patrick Vallance, cố vấn khoa học hàng đầu của chính phủ Anh, phát biểu trên BBC.
Ngày 77 (17/3): Cuộc sống ngày thường bị kiểm soát trên toàn thế giới
Các quốc gia châu Âu tự cách ly với nhau và cách ly với thế giới bên ngoài. "Chúng ta đang trong một cuộc chiến", Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tuyên bố.
Số ca tử vong ở Italy đã vượt 450 mỗi ngày và sẽ sớm vượt qua Trung Quốc. Số ca nhiễm ở Tây Ban Nha sẽ tăng gấp đôi lên 17.000 vào cuối tuần. 3/4 số ca tử vong vì SARS-CoV-2 trên toàn cầu là ở châu Âu.
Mỗi giờ trôi qua lại xuất hiện thêm những diễn biến mới: Nhiều trường hợp nhiễm mới hơn, nhiều ca tử vong hơn và nhiều nước áp đặt lệnh hạn chế hơn. Người Australia ở nước ngoài được yêu cầu về nước càng sớm càng tốt. Người Pháp bị cấm đi xe đạp. 40 triệu dân California, Mỹ, được khuyên không rời khỏi nhà.
Phố Downing khẩn cấp thay đổi chiến lược hướng tới "miễn dịch cộng đồng" khi một biểu đồ được trình lên Thủ tướng Boris Johnson cho thấy để đạt được mục tiêu trên, nửa triệu người Anh sẽ phải chết và Dịch vụ Y tế Quốc gia (NHS) sẽ sụp đổ.
Tại châu Phi, số ca nhiễm sắp đạt 1.000. Toàn cầu ghi nhận hơn 160.000 ca nhiễm.
Ngày 83 (23/3): Anh ra lệnh “đóng cửa”
Số ca nhiễm toàn cầu đã vượt 370.000. Thủ tướng Anh ra lệnh đóng cửa tất cả các cơ sở kinh doanh không thiết yếu, kêu gọi cả nước "ở yên trong nhà".
Gần 400 người chết ở Tây Ban Nha.
Hơn 5.000 ca nhiễm mới được báo cáo ở New York, nâng tổng số ca nhiễm ở bang này lên 20.000. Đến cuối tuần, Mỹ sẽ trở thành nước ghi nhận số ca nhiễm nhiều nhất thế giới.
Dịch bệnh đang có chiều hướng đi xuống ở Trung Quốc khi Bắc Kinh báo cáo ngày đầu tiên không ghi nhận ca nhiễm mới nội địa nào.
Ngày 24/3, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi kêu gọi người dân "quên chuyện ra ngoài đi" trong vòng ba tuần tới. Hơn 3,5 tỷ người trên toàn cầu đang phải sống trong điều kiện cách biệt cộng đồng.
 |
| Ảnh: Reuters. |
Ngày 93 (2/4): Các kỷ lục luôn bị vượt qua
Đại học Johns Hopkins xác nhận số ca nhiễm SARS-CoV-2 toàn cầu vượt một triệu với hơn 50.000 ca tử vong. Người nhiễm virus bao gồm cả Thủ tướng Anh Johnson. Ông nói mình chỉ xuất hiện những triệu chứng nhẹ và vẫn sẽ điều hành chính phủ trong thời gian cách ly.
Tại Ấn Độ, ca nhiễm thứ hai được phát hiện ở Dharavi, khu ổ chuột lớn nhất Mumbai, một trong những nơi có mật độ dân số dày nhất Trái Đất, làm dấy lên lo ngại dịch bệnh tại nước này có thể nghiêm trọng hơn nhiều so với con số hơn 2.000 ca nhiễm mà chính phủ công bố.
Số ca tử vong ở Tây Ban Nha vượt 950 trong một ngày, mức cao kỷ lục. Số liệu cho thấy 9,6 triệu người Mỹ đã nộp đơn đăng ký nhận trợ cấp thất nghiệp. Mỹ ghi nhận gần 250.000 người nhiễm và 6.000 người chết vì SARS-CoV-2. Các bệnh viện dã chiến được dựng lên ở Công viên Trung tâm New York, các xe tải đông lạnh được dùng để giữ xác người chết. Trump cảnh báo "hai tuần rất, rất đau thương" đang ở phía trước.
Ngày 99 (8/4): Chưa biết tương lai thế nào
Thủ tướng Anh nhập viện và phải điều trị tích cực từ đầu tuần vì các triệu chứng ngày càng xấu đi.
Ở những nước bị ảnh hưởng nặng nề nhất của châu Âu, số ca nhiễm và tử vong mới đang giảm. Trung Quốc báo cáo ngày đầu tiên không ghi nhận ca tử vong nào và thận trọng mở cửa trở lại một số thành phố.
Thứ bảy trước đó (ngày 4/4) có thể là ngày chết chóc nhất kể từ thời điểm dịch bùng phát đến nay khi toàn cầu ghi nhận hơn 6.600 ca tử vong mới. Nhưng SARS-CoV-2 vẫn chưa chạm tới một số nước nghèo nhất, mật độ dân số đông nhất, vì vậy vẫn còn quá sớm để hy vọng.
Singapore, nước được ca ngợi vì phản ứng nhanh, thực hiện biện pháp cách ly nghiêm ngặt hơn khi xuất hiện dấu hiệu về đợt sóng lây nhiễm mới.
Vaccine SARS-CoV-2 đang được nhanh chóng nghiên cứu nhưng phải mất ít nhất 18 tháng nữa mới có thể cung cấp hàng loạt. Thế giới chưa có chiến lược trả lời cho câu hỏi làm thế nào để đưa cuộc sống trở lại bình thường, khi hơn 1,4 triệu người đã nhiễm và gần 84.000 người thiệt mạng trong đại dịch này.
