Vụ tai nạn lao động gây chết người xảy ra ngày 20/4/2019, tại khu vực núi Xiên Tai, phường Phương Nam, TP Uông Bí, thuộc khai trường khai thác đá của Công ty cổ phần Phương Nam, nhưng phải đến 28/10/2019 (tức hơn 06 tháng sau), UBND tỉnh Quảng Ninh mới có quyết định cho công ty cổ phần Phương Nam thuê 76.361m2 đất để thực hiện dự án Khai thác đá vôi làm vật liệu xây dựng tại khu vực núi Xiên Tai.
UBND tỉnh Quảng Ninh giao sở TNMT tổ chức luân chuyển hồ sơ xác định nghĩa vụ tài chính theo quy định, ký hợp đồng thuê đất với Công ty cổ phần Phương Nam; xác định mốc giới cụ thể và giao đất tại thực địa, trao giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người sử dụng đất sau khi đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính, chỉnh lý hồ sơ địa chính.
UBND tỉnh Quảng Ninh yêu cầu Chủ tịch UBND TP Uông Bí tổ chức quản lý nhà nước về đất đai đối với dự án khai thác đá vôi làm vật liệu xây dựng tại khu vực núi Xiên Tai, phường Phương Nam; kiểm tra, giám sát việc hoàn nguyên đóng cửa mỏ theo đúng quy định.
UBND tỉnh Quảng Ninh cũng yêu cầu Công ty cổ phần Phương Nam chỉ được phép tiến hành khai thác đá theo giấy phép số 1491 ngày 18/5/2016, sau khi đã thực hiện đầy đủ các quy định của Luật Khoáng sản về thủ tục khai thác mỏ.
 |
Hiện trường vụ tai nạn lao động gây chết người xảy ra ngày 20/4/2019, tại khu vực núi Xiên Tai, phường Phương Nam, TP Uông Bí. |
Trong quá trình khai thác, công ty cổ phần Phương Nam phải thực hiện đúng và đầy đủ các phương pháp, quy trình kỹ thuật, đảm bảo an toàn kỹ thuật, an toàn công trình mỏ, an toàn vật liệu nổ, phải có các biện pháp phòng chống các sự cố, đảm bảo an toàn lao động và các quy định khác có liên quan về an toàn trong khai thác mỏ.
Trường hợp có dấu hiệu không đảm bảo an toàn phải dừng ngay hoạt động khai thác, đồng thời có biện pháp khắc phục kịp thời và báo cáo ngay bằng văn bản cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền để xử lý theo quy định.
Trước đó, Công ty cổ phần Phương Nam đã bị xử phạt 40 triệu đồng vì đã tổ chức khai thác đá tại núi Xiên Tai nhưng không đăng ký ngày bắt đầu xây dựng cơ bản mỏ và không đăng ký ngày bắt đầu khai thác với cơ quan nhà nước theo giấy phép số khai thác mỏ tại mỏ núi đá Xiên Tai.
Việc Công ty cổ phần Phương Nam vi phạm các quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên khi tiến hành khai thác đá mà chưa thực hiện đầy đủ các quy định pháp luật về đất đai, môi trường, PCCC, chưa có hồ sơ thiết kế mỏ được cấp có thẩm quyền phê duyệt, dẫn đến tai nạn lao động là điều khó tránh khỏi.
Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia an toàn lao động trong khai thác và chế biến đá số 05/2012/BLĐTBXH quy định rõ, đơn vị khai thác đá phải đảm bảo mỏ phải có đường lên xuống núi để công nhân đi lại thuận lợi, an toàn. Khi độ dốc của đường lớn hơn 30 độ phải có lan can chắc chắn; người sử dụng lao động phải thực hiện chế độ báo cáo định kỳ, báo cáo đột xuất về an toàn lao động và vệ sinh lao động, có đầy đủ tài liệu địa chất, thiết kế thi công, hộ chiếu khoan, nổ mìn và hộ chiếu xúc, bốc, vận tải, phòng chống cháy nổ.
Trước khi nổ mìn lần đầu tiên ở địa điểm đã được cấp phép, đơn vị tiến hành nổ mìn phải thông báo cho Thanh tra lao động cấp tỉnh nơi tiến hành nổ mìn về thời gian, địa điểm, quy mô nổ mìn, khoảng cách an toàn và các điều kiện an toàn khác. Tổ chức, cá nhân vì thiếu tinh thần trách nhiệm, cố ý không chấp hành các qui định của quy chuẩn này để gây ra tai nạn, sự cố, thì tuỳ theo mức độ sẽ bị xử lý hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo pháp luật hiện hành.
Trường hợp có vi phạm các quy định trong quá trình khai thác dẫn đến tai nạn chết người, thì Người đại diện của Công ty có thể phải chịu trách nhiệm hình sự về tội vi phạm các quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên theo Điều 227 BLHS với mức phạt từ 2 đến 7 năm tù.
Mặc dù pháp luật quy định khá rõ ràng, nhưng tại biên bản điều tra tai nạn lao động chết người số 95/2019/BB-ĐT ngày 29/5/2019 do Chánh thanh tra sở LĐTBXH tỉnh Quảng Ninh Lê Văn Sử làm trưởng đoàn đã không điều tra làm rõ đầy đủ các thủ tục pháp lý của mỏ đá, điều kiện được phép khai thác đá và trách nhiệm của người đứng đầu Công ty cổ phần Phương Nam.
 |
Mặc dù mỏ đá tại núi Xiên Tai chưa được hoàn nguyên nhưng Công ty cổ phần Phương Nam đã tiến hành nuôi tôm. |
Được biết, chỉ trong vòng từ năm 2018 đến 2021, Công ty cổ phần Phương Nam đã bị các cơ quan chức năng của tỉnh Quảng Ninh xử phạt vi phạm hành chính 800 triệu đồng về hành vi khai thác khoáng sản vượt quá phạm vi ranh giới độ sâu; không có giấy xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường, san lấp dòng chảy sông Đá Bạc nằm ngoài diện tích được thuê đất, tổ chức khai thác đá tại núi Xiên Tai nhưng không đăng ký ngày bắt đầu xây dựng cơ bản mỏ và ngày bắt đầu khai thác với cơ quan quản lý nhà nước.
Trước việc Công ty Phương Nam tiến hành khai thác đá khi chưa thực hiện đầy đủ các quy định pháp luật, để xảy ra tai nạn chết người, ông Lê Đình Tân - Chủ tịch HĐQT Công ty CP Phương Nam cho biết, năm 2019 tại mỏ đá núi Xiên Tai có xảy ra tai nạn chết người là do bị đá vùi lấp và công ty cũng mới bị tỉnh Quảng Ninh xử phạt 280 triệu đồng vì hành vi san lấp dòng chảy sông Đá Bạc với diện tích nằm ngoài diện tích công ty được thuê là 4.850m2.
Lãnh đạo phòng tài nguyên môi trường TP Uông Bí cho biết thêm, mỏ đá núi Xiên Tai của Công ty Phương Nam chưa được nghiệm thu đánh giá tác động môi trường, PCCC, chưa được hoàn nguyên nhưng đã tiến hành nuôi tôm.
Công ty cổ phần Phương Nam ngang nhiên vi phạm các quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên trong một thời gian dài nhưng vi phạm cứ tiếp tục lặp lại nhưng vi phạm này không được xử lý nghiêm minh.
Báo pháp luật Việt Nam tiếp tục thông tin.
