Thông tin chấn động
Công ty chuyên về cứu hộ hàng hải Shinil Group của Hàn Quốc giữa tuần qua gây xôn xao dư luận khi thông báo đã phát hiện xác tàu chiến Dmitrii Donskoi của Nga bị đắm 113 năm về trước. Theo tờ Telegraph, tàu chiến Dmitrii Donskoi của Hải quân hoàng gia Nga đã được phát hiện ở độ sâu 434m tại vùng biển cách đảo Ulleungdo của Hàn Quốc khoảng 2km.
Xác con tàu được một đội tìm kiếm chung bao gồm các chuyên gia đến từ Hàn Quốc, Anh và Canada phát hiện hôm 15/7. Sau đó, nhóm chuyên gia này đã sử dụng 2 tàu ngầm có người lái để tiếp cận và chụp lại hình ảnh xác con tàu. Danh tính của tàu chiến bị chìm đã được xác nhận khi người ta đọc được tên của nó ở phía đuôi tàu.
“Phát hiện của chúng tôi cuối cùng cũng đã đặt dấu chấm hết cho những tranh cãi về sự tồn tại của tàu Donskoi cũng như vị trí mà tàu đã bị chìm. Thân tàu đã bị hư hại nghiêm trong vì bị pháo kích, đuôi tàu đã gần như bị vỡ nhưng boong tàu và mạn tàu vẫn còn khá tốt”, Công ty Shinil trong một tuyên bố cho hay. Công ty này cũng đã công bố một số đoạn video và hình ảnh cho thấy phần tên của con tàu.
Theo ghi chép lịch sử, tàu Dmitrii Donskoi, tải trọng 5.800 tấn là một tàu tuần dương bọc thép được đóng cho Hải quân Hoàng gia Nga vào đầu những năm 1880. Tàu có chiều dài gần 100m, bề ngang mặt sàn khoảng 17,7m. Trên boong tàu ban đầu được trang bị 2 khẩu pháo đường kính gần 80cm. Trong các khoang trên boong chính của tàu cũng được trang bị thêm 14 khẩu pháo cỡ nòng nhỏ hơn.
Được thiết kế để đóng vai trò một tàu chiến thương mại với khả năng hoạt động trên biển liên tục trong thời gian dài và có tốc độ cao, con tàu này còn được trang bị hệ thống buồm lớn để tiết kiệm lượng than tiêu thụ.
Chính thức được đưa vào sử dụng vào đầu năm 1885, kể từ đó, tàu Dmitrii Donskoi gần như hoạt động hoàn toàn ở nước ngoài, bao gồm khu vực Địa Trung Hải hoặc vùng Viễn Đông của Nga. Trong quá trình sửa chữa sau đó, tàu đã được trang bị thêm hàng chục khẩu đạn pháo khác. Hệ thống buồm trên tàu cũng được nâng cấp để tăng tốc cho tàu.
Trong thời kỳ đầu của Chiến tranh Nga – Nhật, sau khi quân Nhật tấn công, phá hủy nhiều tàu chiến Nga ở khu vực Viễn Đông, tàu Dmitrii Donskoi được bàn giao cho Hải đội Thái Bình Dương 2 của Nga. Ngày 27/5/1905, Hải đội của Nga sau một hành trình dài từ Biển Baltic để tới Vladivostok khi đi qua Eo biển Tsushima đã bị hạm đội tàu chiến của Nhật phục kích.
Cuộc chạm trán này được gọi là Hải chiến Tsushima. Tàu Dmitrii Donskoi sau đợt pháo kích đầu tiên may mắn không bị hư hại nặng và đã cố tiếp tục di chuyển tới Vladivostok. Ban đêm, tàu tiếp tục bị tàu chiến và tàu phóng ngư lôi của Nhật tấn công. Trong quá trình này, tàu đã tiếp nhận thủy thủ đoàn từ một tàu chiến khác đã bị chìm trong trận chiến.
Đến ngày 28/5/1905, tàu Dmitrii Donskoi tiếp tục bị một đội tàu chiến của Nhật đã phát hiện và tiếp tục tấn công. Lần này, tàu bị hư hại nghiêm trọng. Đại tá Ivan Lebedev – Chỉ huy tàu - đã đưa tàu di chuyển tới gần đảo Ulleungdo của Hàn Quốc. Khoảng 60/591 thủy thủ đoàn trên tàu đã thiệt mạng và 120 người khác bị thương trước khi ông Lebedev hạ lệnh hạ neo tàu và ra lệnh cho những người còn sống sót lên đảo.
Sáng hôm sau, ngày 29/5/1905, theo lệnh của Thuyền trưởng Lebedev, thủ đoàn trên tàu đã đánh chìm con tàu. Những người sống sót sau đó đã bị lính Nhật lên đảo bắt đi. Thuyền trưởng Lebedev đã tử nạn.
Theo những lời đồn đại, tại thời điểm bị đánh đắm, trên tàu Dmitrii Donskoi có đến 5.500 thùng chứa vàng thỏi và khoảng 200 tấn tiền xu bằng vàng. Theo ước tính của Công ty Shinil, tổng giá trị của số vàng này hiện nay có thể lên đến hơn 132 tỉ USD.
Theo các ghi chép, số vàng này bao gồm số vàng mà người Nga muốn mang tới Vladivostok cùng chi phí cảng bãi của toàn bộ đội tàu chiến, tiền lương cho các thủy thủ và các chỉ huy các tàu. Ngoài ra, lượng vàng vốn được chứa trên các tàu chiến khác đã bị hư hại trong Trận hải chiến Tsushima cũng có thể đã được chuyển cả lên tàu này. Việc thủy thủ đoàn đánh chìm còn tàu được cho chính là để ngăn số vàng này rơi vào tay quân Nhật.
Có kho báu thật không?
Công ty Shinil trong một tuyên bố được đưa ra tuần qua nói rằng các chuyên gia tìm kiếm của công ty cũng đã nhìn thấy một số thứ có hình dáng giống như những hộp chứa kho báu nhưng họ chưa mở ra. “Chúng tôi sẽ mở các hộp đó ra vào thời điểm thích hợp”, tuyên bố của Shinil.
Công ty này cho biết sẽ công bố những chi tiết về những chiếc thùng mà họ đã phát hiện được tại một cuộc họp báo sẽ sớm được tổ chức. Công ty trên cũng đã đưa ra phương án chia tài sản khá hào phóng. Theo đó, nửa kho báu nếu tìm thấy sẽ được bàn giao cho Chính phủ Nga. 10% số còn lại sẽ được đầu tư vào các dự án du lịch tại đảo Ulleungdo, trong đó có việc xây một bảo tàng về con tàu.
Một phần trong số tiền còn lại sẽ được quyên để thực hiện các dự án nhằm thúc đẩy phát triển khu vực đông bắc Á, ví dụ xây dựng một tuyến đường sắt kết nối Nga và Hàn Quốc thông qua Triều Tiên. Dự kiến, việc trục vớt sẽ được tiến hành vào khoảng tháng 10 hoặc tháng 11 tới. “Chúng tôi sẽ trục vớt con tàu trong vòng 3 đến 6 tháng sau khi được bật đèn xanh”, công ty cho biết. Theo Shinil, công ty này sẽ ký hợp đồng với một công ty của Trung Quốc để thực hiện việc trục vớt tàu.
 |
| Dòng chữ giúp xác định tên con tàu. |
Thông tin về vụ phát hiện con tàu ngay lập tức đã dấy lên những tranh cãi. Trong tuyên bố của mình, Shinil tuyên bố họ là đơn vị duy nhất thế giới đã phát hiện con tàu. Tuy nhiên, Viện khoa học đại dương và công nghệ của Hàn Quốc đã lên tiếng bác bỏ tuyên bố của Shinil. Viện này cho rằng họ đã phát hiện xác tàu từ năm 2003.
Trên trang web của Viện khoa học đại dương và công nghệ của Hàn Quốc quả thực cũng có những bức ảnh từ năm 2007 mà theo đơn vị này chính là xác tàu Dmitrii Donskoi và những bản đồ cho thấy vị trí tàu đắm.
Ngoài 2 đơn vị trên, một công ty xây dựng của Hàn Quốc cũng tuyên bố họ mới là bên đầu tiên phát hiện xác tàu chiến Nga. Ngoài ra, cũng có những người hoài nghi về số vàng được cho là đang ở bên trong xác con tàu bởi đến nay vẫn chưa có bất cứ bằng chứng nào để xác nhận tin đồn. Ông Kirill Kolesnichenko, một giáo sư khoa học xã hội Nga, nói rằng thông thường, khi vận chuyển số hàng hóa có giá trị lớn như vậy, giới chức Nga nhiều khả năng sẽ vận chuyển bằng đường sắt để đảm bảo an toàn chứ không phải dùng tàu chiến.
Cùng với đó, cơ quan quản lý nhà nước về tài chính của Hàn Quốc cũng đã lên tiếng cảnh báo người dân về việc đầu tư vào săn kho báu. Bởi, ngay sau khi thông tin về vụ phát hiện xác tàu được công bố, trên mạng đã xuất hiện sàn giao dịch tiền ảo có tên “Donskoi International”. Thông tin được đăng tải trên trang web này cho biết sẽ chia lợi nhuận từ xác tàu cho công chúng thông qua việc tặng tiền ảo cho những người đăng ký sử dụng trang web.
Sàn giao dịch trên cũng hứa hẹn sẽ tặng thêm tiền ảo cho những người giới thiệu thêm người tham gia. Tuy nhiên, một đại diện của Shinil đã lên tiếng khẳng định sàn giao dịch tiền ảo trên không liên quan đến công ty.
Cơ quan giám sát tài chính của Hàn Quốc cũng cảnh báo các nhà đầu tư về nguy cơ lỗ lớn khi việc đầu tư vào dự án trục vớt tàu. Theo luật Hàn Quốc, việc khai quật các tàu ở dưới đáy biển sẽ cần phải được cơ quan hàng hải của nước này cấp phép. Đơn vị thực hiện việc trục vớt cũng sẽ phải đặt cọc 10% giá trị ước tính của kho báu.
Theo thông báo của Shinil, công ty đã nộp hồ sơ xin trục vớt tàu. Còn một người phát ngôn của Bộ Hải dương và thủy sản Hàn Quốc cho biết quyền sở hữu của con tàu sẽ được xác định sau khi tham vấn nhiều cơ quan, trong đó có Bộ Ngoại giao và lực lượng bảo vệ bờ biển.
Cho đến nay, tàu San Jose được xem là kho báu có giá trị nhất từng được phát hiện. Xác con tàu được các chuyên gia Colombia phát hiện hồi tháng 11/2015 ở ngoài khơi cảng biển cũ Cartagena de Indias của Colombia. Theo các ghi chép lịch sử, tàu San Jose đã bị đánh chìm vào năm 1708, khi Chiến tranh kế vị Tây Ban Nha đang diễn ra.
Theo một số ước tính, giá trị thực của kho báu trên con tàu rơi vào khoảng 4 đến 17 tỉ USD nếu tính với tỉ giá hiện nay. Ngoài số tài sản khổng lồ chất chứa bên trong, San Jose còn trở thành tâm điểm săn tìm bởi nó đã được Liên Hợp quốc công nhận là một trong những di sản văn hóa dưới nước của thế giới.
Chính vì giá trị cả về vật chất và văn hóa lớn như vậy mà thông tin về việc phát hiện con tàu kho báu nói trên dấy lên cuộc tranh cãi gay gắt về quyền sở hữu nó. Phía Colombia quả quyết đòi quyền sở hữu đối với San Jose với lý do con tàu do nước này bỏ nhiều công sức và của cải để tìm kiếm và phát hiện.
Hơn nữa, tàu được tìm thấy trong vùng biển của Colombia nên nó thuộc tài sản của Colombia. Colombia cũng khẳng định các luận cứ Tây Ban Nha đưa ra để đòi quyền sở hữu đối với con tàu dựa trên Luật Biển của Liên hợp quốc nhưng nước này không phải là một bên phê chuẩn Luật này nên không phải là chủ thể chịu điều chỉnh của luật này.
